Proverbs 1
1 The proverbs of Solomon, son of David, king of Israel.
Davut oğlu İsrail Kralı Süleyman'ın özdeyişleri:
2 They are for achieving wisdom and instruction, and to recognize sayings that bring insight.
Bu özdeyişler, bilgeliğe ve terbiyeye ulaşmak, Akıllıca sözleri anlamak,
3 They provide education in what makes sense, living right, judging correctly, and acting fairly.
Başarıya götüren terbiyeyi edinip Doğru, haklı ve adil olanı yapmak,
4 They give discernment to the immature, knowledge and discretion to the young.
Saf kişiyi ihtiyatlı, Genç adamı bilgili ve sağgörülü kılmak içindir.
5 Wise people will listen and gain in learning, and those who have good judgment will gain skills in guidance,
Özdeyişlerle benzetmeleri, Bilgelerin sözleriyle bilmecelerini anlamak için Bilge kişi dinlesin ve kavrayışını artırsın, Akıllı kişi yaşam hüneri kazansın.
6 understanding the proverbs and puzzles, the sayings and questions of the wise.
7 Honoring the Lord is where true knowledge begins, but fools treat wisdom and good advice with contempt.
RAB korkusudur bilginin temeli. Ahmaklarsa bilgeliği ve terbiyeyi küçümser.
8 My son, pay attention to your father's instruction, and don't reject your mother's teaching.
Oğlum, babanın uyarılarına kulak ver, Annenin öğrettiklerinden ayrılma.
9 They are a wreath of grace to decorate your head; they are pendants for your neck.
Çünkü bunlar başın için sevimli bir çelenk, Boynun için gerdanlık olacaktır.
10 My son, if evil people try to tempt you, don't give into them.
Oğlum, seni ayartmaya çalışan günahkârlara teslim olma.
11 They may tell you, “Come with us. Let's go and hide, ready to kill someone. Let's ambush someone for fun!
Şöyle diyebilirler: “Bizimle gel, Adam öldürmek için pusuya yatalım, Zevk uğruna masum kişileri tuzağa düşürelim.
Onları ölüler diyarı gibi diri diri, Ölüm çukuruna inenler gibi Bütünüyle yutalım. (Sheol h7585)
13 We'll take from them all kinds of valuable things and fill our homes with the stuff we steal!
Bir sürü değerli mal ele geçirir, Evlerimizi ganimetle doldururuz.
14 Come and join us and we'll all share what we get!”
Gel, sen de bize katıl, Tek bir kesemiz olacak.”
15 My son, don't follow their ways. Don't go in that direction with them.
Oğlum, böyleleriyle gitme, Onların tuttuğu yoldan uzak dur.
16 For they rush to do evil; they hurry to commit violence and murder.
Çünkü ayakları kötülüğe koşar, Çekinmeden kan dökerler.
17 There's no point in trying to lure birds into a net when they can see it.
Kuşların gözü önünde ağ sermek boşunadır.
18 However, these evil people hide ready to kill others, but they themselves are the victims. They're only ambushing themselves!
Başkasına pusu kuran kendi kurduğu pusuya düşer. Yalnız kendi canıdır tuzağa düşürdüğü.
19 This is what happens to you if you try to become rich through crime—it kills you!
Haksız kazanca düşkün olanların sonu böyledir. Bu düşkünlük onları canlarından eder.
20 Wisdom calls out in the streets; she shouts aloud in the squares.
Bilgelik dışarıda yüksek sesle haykırıyor, Meydanlarda sesleniyor.
21 She cries out at busy corners; she explains her message at the town gates:
Kalabalık sokak başlarında bağırıyor, Kentin giriş kapılarında sözlerini duyuruyor:
22 “How long will you stupid people love stupidity? How long will scornful people enjoy their mocking? How long will fools hate knowledge?
“Ey budalalar, budalalığı ne zamana dek seveceksiniz? Alaycılar ne zamana dek alay etmekten zevk alacak? Akılsızlar ne zamana dek bilgiden nefret edecek?
23 Pay attention to my warnings, and I'll pour out my deepest thoughts to you—I'll explain what I know to you.
Uyardığımda yola gelin, o zaman size yüreğimi açar, Sözlerimi anlamanıza yardım ederim.
24 For I have called you, but you refused to listen; I reached out my hand to you, but you didn't care.
Ama sizi çağırdığım zaman beni reddettiniz. Elimi uzattım, umursayan olmadı.
25 You ignored everything I said; you wouldn't accept any of my warnings.
Duymazlıktan geldiniz bütün öğütlerimi, Uyarılarımı duymak istemediniz.
26 So I'll laugh at you when you're in trouble; I'll mock you when you're in a panic.
Bu yüzden ben de felaketinize sevineceğim. Belaya uğradığınızda, Bela üzerinize bir fırtına gibi geldiğinde, Bir kasırga gibi geldiğinde felaketiniz, Sıkıntıya, kaygıya düştüğünüzde, Sizinle alay edeceğim.
27 When panic rains down on you like a storm, when trouble hits you like a whirlwind, when sorrow and pain come on you,
28 then you'll call out to me for help, but I won't answer; you'll search hard for me, but won't find me.
O zaman beni çağıracaksınız, Ama yanıtlamayacağım. Var gücünüzle arayacaksınız beni, Ama bulamayacaksınız.
29 Why?—because they hated knowledge, and they didn't choose to respect the Lord.
Çünkü bilgiden nefret ettiniz. RAB'den korkmayı reddettiniz.
30 They're not willing to accept my advice; they despise all my warnings.
Öğütlerimi istemediniz, Uyarılarımın tümünü küçümsediniz.
31 So they'll have to eat the fruit of their own choices, bloated by their own devious schemes.
Bu nedenle tuttuğunuz yolun meyvesini yiyeceksiniz, Kendi düzenbazlığınıza doyacaksınız.
32 Stupid people are killed by their rebellion; foolish people are destroyed by their lack of concern.
Bön adamlar dönekliklerinin kurbanı olacak. Akılsızlar kaygısızlıklarının içinde yok olup gidecek.
33 But everyone who listens to me will be kept safe, and will live without worrying about problems.”
Ama beni dinleyen güvenlik içinde yaşayacak, Kötülükten korkmayacak, huzur bulacak.”
