Proverbs 8
1 Isn't wisdom calling? Isn't understanding raising her voice?
Ĉu ne vokas la saĝo? Kaj ĉu la prudento ne aŭdigas sian voĉon?
2 On the top of the hill by the road, she stands up at the crossroads.
Ĝi staras sur la pinto de altaĵoj, Apud la vojo, ĉe la vojkruĉiĝoj.
3 Beside the gates of the town, right there at the entrance, she cries out:
Apud la pordegoj, ĉe la eniro en la urbon, Ĉe la eniro tra la pordoj, ĝi kantas:
4 “I'm calling out to you, everyone! My call is to everyone in the whole world!
Al vi, ho viroj, mi vokas; Kaj mia voĉo sin turnas al la homoj:
5 If you're immature, learn how to grow up. If you're stupid, learn what makes good sense.
Komprenu, naivuloj, la prudenton, Kaj sensprituloj prenu en la koron.
6 Listen to me because I have valuable things to explain to you.
Aŭskultu, ĉar mi parolos gravaĵon, Kaj ĝustaĵo eliros el mia buŝo.
7 I say what's right, because I tell the truth and I hate wickedness in all its forms.
Ĉar mia lango parolos veron, Kaj malpiaĵon abomenas miaj lipoj.
8 All the words I say are true; none are false or misleading.
Justaj estas ĉiuj paroloj de mia buŝo; Ili ne enhavas falson kaj malicon.
9 My words are straightforward to anyone with understanding; they are correct to those who have knowledge.
Ĉiuj ili estas ĝustaj por tiu, kiu ilin komprenas, Kaj justaj por tiuj, kiuj akiris scion.
10 Choose my instruction over silver; choose knowledge over pure gold.
Prenu mian instruon, kaj ne arĝenton; Kaj la scion ŝatu pli, ol plej puran oron.
11 For wisdom is more valuable than rubies; everything you could ever want just doesn't compare!
Ĉar saĝo estas pli bona ol multekostaj ŝtonoj; Kaj nenio, kion oni povas deziri, povas esti egala al ĝi.
12 I, wisdom, am at home with good decisions. I know how to find knowledge and discernment.
Mi, saĝo, loĝas kun la prudento, Kaj mi trovas prudentajn konsilojn.
13 Honoring the Lord means hating evil. So I hate pride and arrogance, wicked behavior and telling lies.
Timo antaŭ la Eternulo malamas malbonon, Fieron, malhumilon, kaj malbonan vojon; Malsinceran buŝon mi malamas.
14 I have advice and good judgment; I know what makes sense, and I have power.
De mi venas konsilo kaj bonaranĝo; Mi estas prudento; al mi apartenas forto.
15 It's because of me that kings reign, and rulers issue fair decrees.
Per mi reĝas la reĝoj, Kaj la estroj donas leĝojn de justeco.
16 It's because of me that leaders and nobles govern—all who rule justly.
Per mi regas la princoj Kaj la potenculoj kaj ĉiuj juĝantoj sur la tero.
17 I love those who love me, and those who really look for me will find me.
Mi amas miajn amantojn; Kaj miaj serĉantoj min trovos.
18 With me go riches and honor, lasting wealth and prosperity.
Riĉo kaj gloro estas ĉe mi, Daŭra havo kaj justo.
19 The fruit I produce is better than gold, even pure gold, and my harvest is better than even the best silver.
Mia frukto estas pli bona ol oro kaj ol plej pura oro; Kaj la rikolto de mi estas pli bona ol elektita arĝento.
20 I live in a way that's right; I follow the paths of justice.
Laŭ la vojo de vero mi iras, Laŭ la vojstreko de la justo;
21 I grant wealth to those who love me; I fill their treasure storehouses.
Por heredigi al miaj amantoj esencan bonon, Kaj plenigi iliajn trezorejojn.
22 The Lord created me first of all; I was made before anything else.
La Eternulo min formis en la komenco de Sia vojo, Antaŭ Siaj kreitaĵoj, tre antikve.
23 I was formed a long time ago, at the first, before the world began.
Antaŭ eterno mi estis firme fondita, en la komenco, Antaŭ la kreo de la tero.
24 I was born when there were no ocean depths, when there were no springs pouring out water.
Kiam ankoraŭ ne ekzistis la abismoj, mi estis jam naskita, Kiam ankoraŭ ne ekzistis fontoj, ŝprucigantaj akvon.
25 I was born before the mountains or the hills had been formed,
Antaŭ ol la montoj estis starigitaj, Antaŭ la altaĵoj mi estis kreita;
26 when he hadn't made the earth and its fields or any of the earth's dust.
Kiam la tero ankoraŭ ne estis farita, nek la kampoj, Nek la komencaj polveroj de la mondo.
27 I was there when he placed the heavens in position, when he drew the horizon over the ocean,
Dum Li firmigis la ĉielojn, mi jam estis tie; Dum Li desegnis limojn sur la supraĵo de la abismo,
28 when he made the clouds in the sky above, when he created the springs of the oceans,
Dum Li fortikigis la nubojn supre, Dum Li firmigis la fontojn de la abismo,
29 when he set limits on the sea so that the waters would not go farther than he ordered, and when he laid out the foundations of the earth.
Dum Li donis Sian leĝon al la maro, Por ke la akvoj ne transpaŝu siajn bordojn, Kaj dum Li difinis la fundamentojn de la tero:
30 Then I was beside him as a master craftsman. I made him happy every day, and I was always full of joy in his presence.
Tiam mi estis ĉe Li kiel konstruanto; Mi estis la ĝojo de ĉiuj tagoj, Ludante antaŭ Li ĉiutempe.
31 I was so happy in the world he created, celebrating together with human beings.
Mi ludas sur Lia mondo-tero; Kaj mia ĝojo estas inter la homidoj.
32 And now, my sons, listen to me, for happy are those who follow my ways.
Kaj nun, infanoj, aŭskultu min; Kaj feliĉaj estos tiuj, kiuj iras laŭ miaj vojoj.
33 Listen to my instruction and be wise—do not reject it.
Aŭskultu instruon kaj saĝiĝu, Kaj ne forĵetu ĝin.
34 Happy are those who listen to me, watching for me every day at my doors, waiting at my entrance way.
Feliĉa estas la homo, kiu min aŭskultas, Kiu maldormas ĉiutage ĉe miaj pordoj, Kiu staras garde ĉe la fostoj de miaj pordegoj.
35 For those who find me, find life, and are accepted by the Lord.
Ĉar kiu min trovis, tiu trovis vivon, Kaj akiros favoron de la Eternulo.
36 But those who don't find me hurt themselves; everyone who hates me loves death.”
Sed kiu maltrafas min, tiu difektas sian animon; Ĉiuj, kiuj min malamas, amas la morton.
