Proverbs 4
1 Listen, sons, to a father's instruction; pay attention and discover what makes sense,
Makinig, mga anak na lalaki, sa tagubilin ng ama, at bigyang pansin para malaman ninyo kung ano ang pang-unawa.
2 for what I am passing on to you is reliable. Don't reject my teachings.
Ibinibigay ko sa inyo ang mga mabuting tagubilin; huwag ninyong pabayaan ang aking katuruan.
3 When I was a son with my father—a tender young boy, my mother's only child—
Nung ako ay anak na lalaki ng aking ama at tanging anak ng aking ina,
4 he was the one who taught me. He told me, “Pay attention to the words I say and keep them in mind; do what I tell you and you will live.
tinuruan niya ako at sinabi sa akin, “Panghawakan mong mabuti sa iyong puso ang aking mga salita; panatilihin ang aking mga utos at ipamuhay.
5 Get wisdom, find out what makes sense. Don't forget my words or reject them.
Pagsumikapan na magkaroon ng karunungan at kaunawaan; huwag kalilimutan at huwag tatanggihan ang mga salita sa aking bibig;
6 Don't give up on wisdom for she will keep you safe. Love wisdom and she will protect you.
huwag iiwanan ang karunungan at ikaw ay kaniyang babantayan; mahalin mo ito at pananatilihin kang ligtas.
7 The first thing in becoming wise is to get wisdom! Whatever else you gain, gain insight.
Ang karunungan ay ang pinakamahalagang bagay, kaya pagsumikapan ang karunungan at gamitin lahat ng mayroon ka para ikaw ay maaaring makakuha nang pang-unawa.
8 Treasure wisdom, and she will praise you; embrace her, and she will honor you.
Pahalagahan ang karunungan at ikaw ay kaniyang itataas; pararangalan ka kapag niyakap mo ito.
9 She will place on your head a wreath of grace; she will present to you a crown of glory.”
Ito ay maglalagay ng isang korona ng karangalan sa iyong ulo; bibigyan ka nito ng isang magandang korona.”
10 Listen, my son, if you accept what I tell you, then you will live a long life.
Makinig, aking anak, at pansinin ang aking mga salita, at ikaw ay magkakaroon ng maraming mga taon sa iyong buhay.
11 I have explained to you the way of wisdom; I have guided you along the right paths.
Papatnubayan kita sa daan ng karunungan; pangungunahan kita sa matuwid na mga landas.
12 Nothing will block your way when you walk, you won't stumble when you run.
Kapag ikaw ay lumalakad, walang hahadlang sa iyong daanan at kapag ikaw ay tatakbo, hindi ka matitisod.
13 Hold on to these instructions—don't let them go. Protect them, for they are life's foundation.
Kumapit ka sa disiplina, huwag itong bibitawan; bantayan ito, dahil ito ay iyong buhay.
14 Don't go the way of the wicked or follow the example of those who do evil.
Huwag sumunod sa landas ng masama at huwag sumama sa kaparaanan ng mga gumagawa ng masama.
15 Avoid that way completely. Don't go there! Turn away, and walk on.
Iwasan ito, ito ay huwag magpatuloy; tumalikod mula dito at tumungo sa ibang daan.
16 Evil people won't rest until they've done something wrong; they can't sleep unless they've tripped someone up.
Dahil hindi sila nakakatulog hanggang sila ay makagawa ng masama at nanakawan sila ng tulog hanggang sila ay magdulot ng pagkatisod ng isang tao.
17 For they eat the bread of wickedness and drink the wine of violence.
Dahil sila ay kumakain ng tinapay ng kasamaan at iniinom ang alak ng karahasan.
18 The way of life of the good is like the light of the sunrise, glowing brighter and brighter until the full light of day shines out.
Ngunit ang landas ng isang tao na gumagawa ng matuwid ay katulad ng unang liwanag na patuloy na nagliliwanag; ito ay lalong nagliliwanag hanggang sa kapunuan ng araw ay dumating.
19 But the way of life of the wicked is like complete darkness; they don't even know what they're tripping over.
Ang daan ng masama ay katulad ng kadiliman- hindi nila alam kung ano itong kanilang kinatitisuran.
20 My son, pay attention to what I tell you; listen to the words I'm saying.
Aking anak na lalaki, bigyang pansin ang aking mga salita; makinig sa aking mga kasabihan.
21 Don't lose sight of them; think about them deeply,
Huwag hayaan silang malayo mula sa iyong paningin; panatilihin sila sa iyong puso.
22 for they are life to anyone who finds them, and make the whole body healthy.
Dahil ang aking mga salita ay buhay sa mga nakakatagpo sa kanila at kalusugan sa kanilang buong katawan.
23 Most of all, protect your mind, for everything in life flows from it.
Panatilihing ligtas ang iyong puso at bantayan ito nang may buong sigasig, dahil mula dito dumadaloy ang mga bukal ng buhay.
24 Don't ever lie, and don't say anything dishonest.
Ilayo ang baluktot na pananalita mula sa iyo at ilayo ang maruruming salita mula sa iyo.
25 Focus on what's ahead of you; look at what's in front of you.
Hayaan mong tumingin nang tuwid ang iyong mga mata at ipirmi ng tuwid ang iyong pagtitig sa harap mo.
26 Pay attention to the path you decide to follow, and you'll be safe wherever you go.
Gumawa ng isang patag na landas para sa iyong paa; sa gayon lahat ng iyong mga daraanan ay magiging ligtas.
27 Don't deviate to the right or the left, and turn away from evil.
Huwag kang liliko sa kanan o sa kaliwa; ipihit ang iyong paa palayo mula sa kasamaan.
