Proverbs 31
1 These are the words of King Lemuel, an oracle, taught to him by his mother.
Төвәндикиләр, падиша Ләмуәлгә униң аниси арқилиқ вәһий билән кәлгән сөзләрдур; аниси бу сөзләрни униңға үгәткән:
2 What shall I tell you, my son?—the son I gave birth to, the son given in response to my vows.
И оғлум, и мениң амриғим, қәсәмләр билән тилигән арзулуғум, мән саңа немә дәй?
3 Don't waste your strength sleeping with women, those that bring down kings.
Күч-қуввитиңни аял-хотунлар тәрипигә сәрп қилмиғин; Яки падишаларниму вәйран қилидиған ишларға берилгүчи болма!
4 Lemuel, kings shouldn't be drinking wine, rulers shouldn't be drinking alcohol.
И Ләмуәл, шарап ичиш падишаларға лайиқ әмәс, Әмирләргиму һараққа хумар болуш ярашмас.
5 For if they drink, they'll forget what the law says, and pervert the rights of those who are suffering.
Болмиса улар шарап ичип, [муқәддәс] бәлгүлимиләрни унтуп, Бозәк бәндиләрниң һәққини астин-үстүн қиливетиши мүмкин.
6 Give alcohol to those who are dying, and wine to those who are in terrible distress.
Күчлүк һарақ өлгүси кәлгәнләргә, һәсрәткә чөмгәнләргә берилсун!
7 Let them drink so they can forget their poverty, and not remember their troubles any longer.
Улар шарапни ичип, мискинлигини унтуп, Қайтидин дәрд-әлимини есигә кәлтүрмисун!
8 Speak up for those who have no voice, for the rights of those marginalized by society.
Өзлири үчүн гәп қилалмайдиғанларға ағзиңни ачқин, Һалак болай дегәнләрниң дәвасидә гәп қил.
9 Speak up and judge fairly; defend the poor and destitute.
Сүкүт қилма, улар үчүн лилла һөкүм қил, Езилгәнләрниң вә мискинләрниң дәрдигә дәрман бол.
10 Who can find a strong, capable wife? She's worth more than jewels!
Пәзиләтлик аялни ким тапалайду? Униң қиммити ләәл-яқутлардинму зор ешип чүшиду.
11 Her husband has complete confidence in her, and with her he'll never be poor.
Ериниң көңли униңға тайинип хатирҗәм туриду, У болғачқа ериниң алған олҗиси кам әмәстур!
12 She brings him good, not evil, all her life.
У өмүр бойи еригә вападар болуп яхшилиқ қилиду, Уни зиянға учратмайду.
13 She gets wool and flax, and with her eager hands turns them into clothes.
У қой жуңи вә кәндир тепип, Өз қоли билән җан дәп әҗир қилиду.
14 Like a merchant's ship, she brings food from far away.
У сода кемилиригә охшаш, [Аилини беқиштики] озуқ-түлүкләрни жирақ җайлардин тошуйду.
15 She gets up while it's still dark to make breakfast for her family, and to plan what her servant girls need to do.
Таң йорумаста у орнидин туриду, Аилисидикиләргә йемәклик тәйярлайду, Хизмәткар-дедәкләргә несивисини тәқсим қилиду.
16 She looks at a field, and decides to buy it; from the money she's earned she buys a vineyard.
У бир парчә етизни өзи көрүп алиду; Қоли билән жиққан дарамәттин у бир үзүмзар бена қилиду.
17 She's keen to get ready, and works hard with her strong arms.
[Ишқа қарап] у белини күч билән бағлар, Биләклирини күчләндүрәр;
18 She knows that the things she makes are valuable. She keeps busy—her lamp burns late into the night.
Өз ишиниң пайдилиқлиғиға көзи йетәр, Кечичә чириғини өчүрмәй иш қилар.
19 She spins the thread and weaves the cloth.
У қоллири билән чақни чөрәр, Бармақлири жип урчуқини тутар.
20 She's generous to the poor, and gives help to the needy.
Аҗизларға ярдәм қолини узитар; Һаҗәтмәнләргә қоллирини созар.
21 She doesn't worry if it snows, because her whole family has warm clothing.
Қар яққанда у аилиси тоғрилиқ әндишә қилмайду, Өйидикиләрниң һәммисигә қизил кийимләр кийдүрүлгән.
22 She makes herself bedspreads; she dresses in fine linen and purple clothes.
Кариват япқучлирини өзи тоқуйду; Өзиниң кийим-кечәклири канап вә сөсүн рәхттиндур.
23 Her husband is well-respected in the council at the town gates, where he sits with the town elders.
Ериниң шәһәр дәрвазилирида абройи бар; Шу йәрдә у жуттики ақсақаллар қатаридин орун алиду.
24 She makes linen clothes for sale, and supplies merchants with belts.
У нәпис канаптин кийим-кечәк тикип уни сатиду; Бәлвағларни тикип содигәрләрни тәминләйду.
25 She's clothed with strength and dignity, and she is happy about the future.
Кийими күч-қудрәт вә иззәт-һөрмәттур; У келәчәккә үмүт билән күлүп қарайду.
26 She speaks wise words, and she's kind when she gives instructions.
Ағзини ачсила, дана сөз қилиду, Тилида меһриванә несиһәтләр бар.
27 She looks after the needs of her whole household, and she's never idle.
Аилисидики ишлардин дайим хәвәр алиду, Бекарға нан йемәйду.
28 Her children are quick to bless her. Her husband praises her too, saying,
Пәрзәнтлири орнидин туруп униңға бәхит-бәрикәт тиләйду; Ериму мубарәкләп уни махтап: —
29 “Many women do great things, but you are better than all of them!”
«Пәзиләт билән яшиған аяллар көптур, Бирақ сән уларниң һәммисидинму ешип чүшисән» — дәйду.
30 Charm can deceive, and beauty fades, but a woman who honors the Lord should be praised.
Гөзәллик сеһри алдамчидур, Һөсн-җамалму пәқәт бир көпүк, халас, Пәқәт Пәрвәрдигардин қорқидиған аялла махтилиду!
31 Give her the recognition she deserves; praise her publicly for what she's done.
У өз меһнитиниң мевилиридин бәһримән болсун! Әҗирлири уни дәрвазиларда һөрмәт-шөһрәткә ериштүрсун!
