Proverbs 31
1 These are the words of King Lemuel, an oracle, taught to him by his mother.
Te są słowa Lemuela króla, i zebranie mów, któremi go ćwiczyła matka jego.
2 What shall I tell you, my son?—the son I gave birth to, the son given in response to my vows.
Cóż rzekę, synu mój? cóż rzekę, synu żywota mego? i cóż rzekę, synu ślubów moich?
3 Don't waste your strength sleeping with women, those that bring down kings.
Nie dawaj niewiastom siły twojej, ani dróg twoich tym, którzy do zginienia królów przywodzą.
4 Lemuel, kings shouldn't be drinking wine, rulers shouldn't be drinking alcohol.
Nie królom, o Lemuelu! nie królom należy pić wino, a nie panom bawić się napojem mocnym;
5 For if they drink, they'll forget what the law says, and pervert the rights of those who are suffering.
By snać pijąc nie zapomniał na ustawy, a nie odmienił spraw wszystkich ludzi uciśnionych.
6 Give alcohol to those who are dying, and wine to those who are in terrible distress.
Dajcie napój mocny ginącemu, a wino tym, którzy są ducha sfrasowanego.
7 Let them drink so they can forget their poverty, and not remember their troubles any longer.
Niech się napije, a zapomni ubóstwa swego, a na utrapienie swoje niech więcej nie wspomni.
8 Speak up for those who have no voice, for the rights of those marginalized by society.
Otwórz usta swe za niemym w sprawie wszystkich osądzonych na śmierć.
9 Speak up and judge fairly; defend the poor and destitute.
Otwórz usta swe, sądź sprawiedliwie, a podejmij się sprawy ubogiego i nędznego.
10 Who can find a strong, capable wife? She's worth more than jewels!
Któż znajdzie niewiastę stateczną, gdyż nad perły daleko większa jest cena jej?
11 Her husband has complete confidence in her, and with her he'll never be poor.
Serce męża jej ufa jej, a na korzyściach schodzić mu nie będzie.
12 She brings him good, not evil, all her life.
Dobrze mu czyni, a nie źle, po wszystkie dni żywota swego.
13 She gets wool and flax, and with her eager hands turns them into clothes.
Szuka wełny i lnu, a pracuje ochotnie rękami swemi.
14 Like a merchant's ship, she brings food from far away.
Podobna jest okrętom kupieckim; z daleka przywodzi żywność swoję.
15 She gets up while it's still dark to make breakfast for her family, and to plan what her servant girls need to do.
I wstaje bardzo rano, a daje pokarm czeladzi swej, a obrok słuszny dziewkom swym.
16 She looks at a field, and decides to buy it; from the money she's earned she buys a vineyard.
Obmyśla rolę, i ujmuje ją; z zarobku rąk swoich szczepi winnice.
17 She's keen to get ready, and works hard with her strong arms.
Przepasuje mocą biodra swe, a posila ramiona swoje.
18 She knows that the things she makes are valuable. She keeps busy—her lamp burns late into the night.
Doświadcza, że jest dobra skrzętność jej, a nie gaśnie w nocy pochodnia jej.
19 She spins the thread and weaves the cloth.
Ręce swoje obraca do kądzieli, a palcami swemi trzyma wrzeciono.
20 She's generous to the poor, and gives help to the needy.
Rękę swą otwiera ubogiemu, a ręce swoje wyciąga ku nędznemu.
21 She doesn't worry if it snows, because her whole family has warm clothing.
Nie boi się o czeladź swoję czasu śniegu; albowiem wszystka czeladź jej obłoczy się w szatę dwoistą.
22 She makes herself bedspreads; she dresses in fine linen and purple clothes.
Kobierce sobie robi; płótno subtelne i szarłat jest odzieniem jej.
23 Her husband is well-respected in the council at the town gates, where he sits with the town elders.
Znaczny jest w bramach mąż jej, gdy siedzi między starszymi ziemi.
24 She makes linen clothes for sale, and supplies merchants with belts.
Płótno robi, i sprzedaje, także pasy sprzedaje kupcowi.
25 She's clothed with strength and dignity, and she is happy about the future.
Moc i przystojność jest odzieniem jej; nie frasuje się o czasy przyszłe.
26 She speaks wise words, and she's kind when she gives instructions.
Mądrze otwiera usta swe, a nauka miłosierdzia jest na języku jej.
27 She looks after the needs of her whole household, and she's never idle.
Dogląda rządu w domu swym, a chleba próżnując nie je.
28 Her children are quick to bless her. Her husband praises her too, saying,
Powstawszy synowie jej błogosławią jej; także i mąż jej chwali ją,
29 “Many women do great things, but you are better than all of them!”
Mówiąc: Wiele niewiast grzecznie sobie poczynały; ale je ty przechodzisz wszystkie.
30 Charm can deceive, and beauty fades, but a woman who honors the Lord should be praised.
Omylna jest wdzięczność, i marna piękność; ale niewiasta, która się Pana boi, ta pochwały godna.
31 Give her the recognition she deserves; praise her publicly for what she's done.
Dajcie jej z owocu ręku jej, a niechaj ją chwalą w bramach uczynki jej.
