Proverbs 27
1 Don't boast about what you're going to do tomorrow, because you don't know what the day may bring.
Chớ khoe khoang về ngày mai; Vì con chẳng biết ngày mai sẽ sanh ra điều gì.
2 Let others praise you, not you yourself; someone else, not you personally.
Hãy để cho kẻ khác khen ngợi con, miệng con chẳng nên làm; Để cho một người ngoài tán mỹ con, môi con đừng làm.
3 Stone may be heavy, and sand may weigh a lot, but the annoyance caused by stupid people is the biggest burden of all.
Đá thì nặng, cát cũng nặng; Nhưng cơn tức giận của kẻ ngu dại còn nặng hơn cả hai.
4 Fury may be fierce and cruel, anger may be a destructive flood, but who can withstand jealousy?
Sự căm gan vốn hung dữ, và cơn giận như nước tràn ra; Nhưng ai đứng nổi trước sự ghen ghét?
5 Open criticism is better than hidden love.
Một lời quở trách tỏ tường Hơn là thương yêu giấu kín.
6 A friend's honest comments may hurt you, but an enemy's kisses are over the top.
Bạn hữu làm cho thương tích, ấy bởi lòng thành tín; Còn sự hôn hít của kẻ ghen ghét lấy làm giả ngụy.
7 If you're full up, you can't face honey; but if you're starving, even bitter food tastes sweet.
Kẻ no nê giày đạp tàng mật dưới chân mình; Song điều gì đắng cũng lấy làm ngọt cho kẻ đói khát.
8 Having to leave home is like a bird having to leave its nest.
Kẻ lưu lạc xa cách nơi ở của mình, Giống như chim bay đây đó khỏi ổ nó vậy.
9 Perfume and scented oils make you feel happy, but good advice from a friend is even better.
Dầu và thuốc thơm làm khoan khoái linh hồn; Lời khuyên do lòng bạn hữu ra cũng êm dịu dường ấy.
10 Don't give up on your friends or your family's friends. Don't go to a relative's house when you've got trouble. A friend nearby is more useful than a relative far away.
Chớ lìa bạn mình, hay là bạn của cha mình; Trong ngày hoạn nạn chớ đi đến nhà anh em mình: Một người xóm giềng gần còn hơn anh em xa.
11 My son, make me happy by being wise, so I can respond to anyone who criticizes me.
Hỡi con, khá khôn ngoan, và làm vui lòng cha, Để cha có thế đáp lại cùng kẻ nào sỉ nhục cha.
12 If you're sensible you see danger coming and get out of the way; but stupid people just keep going and suffer the consequences.
Người khôn khéo thấy trước sự tai hại, bèn lo ẩn núp mình; Còn kẻ ngu muội cứ đi qua, và phải mang lấy tai vạ.
13 If someone guarantees a stranger's debt with their cloak, be sure to take it! Make sure you have whatever is pledged to an immoral woman!
Hãy lấy áo của người, vì người đã bảo lãnh cho kẻ lạ; Khá buộc người một của cầm, vì người đã đáp thế cho người dâm phụ.
14 If when you get up every morning you shout a loud hello to your neighbors, they will see that as a curse!
Kẻ nào chổi dậy sớm chúc phước lớn tiếng cho bạn hữu mình, Người ta sẽ kể điều đó là sự rủa sả.
15 An argumentative wife is as irritating as constant dripping on a rainy day.
Một máng xối dột luôn luôn trong ngày mưa lớn, Và một người đàn bà hay tranh cạnh, cả hai đều y như nhau.
16 Trying to stop her is like trying to make the wind stop or trying to hold olive oil in your hand.
Ai muốn ngăn giữ nàng, khác nào ngăn giữ gió, Và như tay hữu cầm lấy dầu vậy.
17 An iron blade is sharpened with an iron tool, and one person's mind is sharpened by another's.
Sắt mài nhọn sắt. Cũng vậy người bổ dưỡng diện mạo bạn hữu mình.
18 Those who care for a fig tree eat its fruit, and those who care for their master are rewarded.
Ai săn sóc cây vả, sẽ ăn trái nó; Và kẻ nào hầu chủ mình ắt được tôn trọng.
19 Just as water reflects your face, your mind reflects who you really are.
Mặt dọi mặt trong nước thế nào, Lòng người đối với người cũng thế ấy.
20 In the same way that the grave and destruction are never satisfied, human desire is never satisfied. (Sheol h7585)
Con mắt loài người chẳng hề chán, Cũng như âm phủ và vực sâu không hề đầy vậy. (Sheol h7585)
21 Just as a crucible tests silver, and a furnace tests gold, people are tested by the praise they receive.
Lò thử bạc, dót thử vàng; Còn sự khen ngợi thử loài người.
22 Even if you ground stupid people in a mortar, crushing them like grain with the pestle, you can't get rid of stupidity from them.
Dầu con dùng chầy giã mà giã kẻ ngu dại trong cối Chung lộn với gạo, Thì sự điên dại nó cũng không lìa khỏi nó.
23 You should know the condition of your flocks really well and take good care of your herds,
Hãy rán biết cảnh trạng bầy chiên con, Và lo săn sóc các đoàn bò của con;
24 for wealth doesn't last forever—is a crown passed down through all generations?
Vì sự giàu có không lưu tồn mãi mãi, Và mũ triều thiên há còn đến đời đời sao?
25 Once the hay is cut, and the new growth begins, and fodder from the mountains is gathered,
Cỏ khô đã mất đi, cỏ non bèn mọc ra, Và người ta thâu nhập rau cỏ núi.
26 and the lambs have provided you wool to make clothing, and the sale of goats have paid for a field,
Lông chiên con dùng làm áo xống cho con, Giá dê đực dùng mua đồng ruộng.
27 there'll be enough milk from your goats to feed you, your family, and your servant girls.
Sữa dê có đủ làm đồ ăn cho con, Cho người nhà con, và đặng nuôi lấy các con đòi của con.
