Proverbs 26
1 Honoring someone stupid is as inappropriate as snow in the summer or rain during harvest.
Kung paano ang niebe sa taginit, at kung paano ang ulan sa pagaani, gayon ang karangalan ay hindi nababagay sa mangmang.
2 A curse that isn't deserved won't land on the person, like a fluttering sparrow or a flitting swallow.
Kung paano ang maya sa kaniyang paggagala, kung paano ang langaylangayan sa kaniyang paglipad, gayon ang sumpa na walang kadahilanan ay hindi tumatalab.
3 Horses need a whip, donkeys need a bridle, and stupid people need a rod on their backs!
Ang paghagupit ay sa kabayo, ang paningkaw ay sa asno, at ang pamalo ay sa likod ng mga mangmang.
4 Don't answer stupid people following their stupidity, or you'll become as bad as them.
Huwag mong sagutin ang mangmang ng ayon sa kaniyang kamangmangan, baka ikaw man ay maging gaya rin niya.
5 Answer stupid people following their stupidity, otherwise they'll think they're wise.
Sagutin mo ang mangmang ayon sa kaniyang kamangmangan, baka siya'y maging pantas sa ganang kaniya.
6 Trusting someone stupid to deliver a message is like cutting of your feet or drinking poison.
Siyang nagsusugo ng pasugo sa pamamagitan ng kamay ng mangmang naghihiwalay ng kaniyang mga paa, at umiinom sa kasiraan.
7 A proverb spoken by someone stupid is as useless as a lame person's legs.
Ang mga hita ng pilay ay nabibitin: gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
8 Honoring someone stupid is as pointless as tying a stone into a sling.
Kung paano ang isa'y nagbabalot ng isang bato sa isang lambanog, gayon ang nagbibigay ng karangalan sa mangmang.
9 A proverb spoken by someone stupid is as ridiculous as a thorn bush waved around by a drunk.
Kung paano ang tinik na tumutusok sa kamay ng lango, gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
10 Anyone who hires someone stupid or just a passer-by is like an archer wounding people by shooting arrows at random.
Kung paano ang mamamana sumusugat sa lahat, gayon ang umupa sa mangmang at umuupa sa pagayongayon.
11 Stupid people repeat their stupidity like a dog returning to its vomit.
Kung paano ang aso na bumabalik sa kaniyang suka, gayon ang mangmang na umuulit ng kaniyang kamangmangan.
12 Have you seen a man who is wise in his own eyes? There's more hope for stupid people than for him!
Nakikita mo ba ang taong pantas sa ganang kaniyang sarili. May higit na pagasa sa mangmang kay sa kaniya.
13 Lazy people are the ones who say, “There's a lion on the road—a lion running around the streets!”
Sinabi ng tamad, may leon sa daan; isang leon ay nasa mga lansangan.
14 A lazy person turns in bed like a door turns on its hinge.
Kung paano ang pintuan ay pumipihit sa kaniyang bisagra, gayon ang tamad sa kaniyang higaan.
15 Lazy people put their hands in a dish, but are too tired to lift the food to their mouths.
Idinadampot ng tamad ang kaniyang kamay sa pinggan; napapagod siyang dalhin uli sa kaniyang bibig.
16 In their own eyes lazy people are wiser than many sensible advisors.
Ang tamad ay lalong pantas sa ganang kaniyang sarili kay sa pitong tao na makapagbibigay katuwiran.
17 Interfering in someone else's quarrel is like grabbing a stray dog by the ears.
Ang nagdaraan, at nakikialam sa pagaaway na hindi ukol sa kaniya, ay gaya ng humahawak ng aso sa mga tainga.
18 You're like a crazy person firing off blazing arrows and killing people
Kung paano ang taong ulol na naghahagis ng mga dupong na apoy, mga pana, at kamatayan;
19 if you lie to your friend and then say, “I was only joking!”
Gayon ang tao na nagdadaya sa kaniyang kapuwa, at nagsasabi, hindi ko ba ginagawa sa paglilibang?
20 Without wood, the fire goes out; and without gossips, arguments stop.
Sapagka't sa kakulangan ng gatong ay namamatay ang apoy: at kung saan walang mapaghatid-dumapit ay tumitigil ang pagkakaalit.
21 An argumentative person fires up quarrels like putting charcoal on hot embers or wood on a fire.
Kung paano ang mga uling sa mga baga, at ang kahoy sa apoy; gayon ang taong madaldal na nagpapaningas ng pagkakaalit.
22 Listening to gossip is like gulping down bites of your favorite food—they go deep down inside you.
Ang mga salita ng mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
23 Smooth talking with evil intent is like a shiny lead glaze on an earthenware pot.
Mga mapusok na labi at masamang puso ay parang sisidlang-lupa na nababalot ng dumi ng pilak.
24 People say nice things to you even though they hate you; deep down they're just lying to you.
Ang nagtatanim ay nagpapakunwari ng kaniyang mga labi, nguni't siya'y naglalagay ng pagdaraya sa loob niya:
25 When people talk nicely to you, don't believe them—their minds are full of hate for you.
Pagka siya'y nagsasalitang mainam, huwag mo siyang paniwalaan; sapagka't may pitong karumaldumal sa kaniyang puso:
26 Even though their hatred may be hidden by cunning tricks, their evil will be revealed to everyone.
Bagaman ang kaniyang pagtatanim ay magtakip ng karayaan, at ang kaniyang kasamaan ay lubos na makikilala sa harap ng kapisanan.
27 Those who dig pits to trap others will fall in themselves, and those who start boulders rolling will be crushed themselves.
Ang humuhukay ng lungaw ay mabubuwal doon: at siyang nagpapagulong ng bato, ay babalikan nito siya.
28 If you tell lies, you show you hate your victims; if you flatter people, you cause disaster.
Ang sinungaling na dila ay nagtatanim sa mga sinaktan niya; at ang bibig ng kunwang mapagpuri ay gumagawa ng kapahamakan.
