Proverbs 26

1 Honoring someone stupid is as inappropriate as snow in the summer or rain during harvest.

همان‌طور که باریدن برف در تابستان یا باران در فصل درو خلاف قانون طبیعت است، همچنان است احترام گذاشتن به اشخاص نادان.

2 A curse that isn't deserved won't land on the person, like a fluttering sparrow or a flitting swallow.

نفرین، بر کسی که مستحق آن نیست اثری ندارد و مانند گنجشک یا پرستویی است که این سو و آن سو پرواز می‌کند و در جایی نمی‌نشیند.

3 Horses need a whip, donkeys need a bridle, and stupid people need a rod on their backs!

شلّاق برای اسب است و افسار برای الاغ، و چوب تنبیه برای آدم نادان.

4 Don't answer stupid people following their stupidity, or you'll become as bad as them.

نادان را مطابق حماقتش جواب نده، مبادا تو هم مثل او شوی.

5 Answer stupid people following their stupidity, otherwise they'll think they're wise.

نادان را مطابق حماقتش جواب بده، مبادا خودش را عاقل بداند.

6 Trusting someone stupid to deliver a message is like cutting of your feet or drinking poison.

کسی که توسط آدم نادان پیغام می‌فرستد مثل شخصی است که پای خود را قطع می‌کند و یا زهر می‌نوشد.

7 A proverb spoken by someone stupid is as useless as a lame person's legs.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید، مانند پای لنگ، سست است.

8 Honoring someone stupid is as pointless as tying a stone into a sling.

احترام گذاشتن به شخص نادان، مانند بستن سنگ به فلاخن، کار احمقانه‌ای است.

9 A proverb spoken by someone stupid is as ridiculous as a thorn bush waved around by a drunk.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید همچون خاری که به دست آدم مست فرو می‌رود و او حس نمی‌کند، بی‌اثر است.

10 Anyone who hires someone stupid or just a passer-by is like an archer wounding people by shooting arrows at random.

کسی که نادان یا هر رهگذری را استخدام می‌کند، مانند تیراندازی است که بی‌هدف تیر رها کرده، هر رهگذری را مجروح می‌سازد.

11 Stupid people repeat their stupidity like a dog returning to its vomit.

همان‌طور که سگ به قی خود باز می‌گردد، آدم احمق نیز حماقت خود را تکرار می‌کند.

12 Have you seen a man who is wise in his own eyes? There's more hope for stupid people than for him!

کسی که در نظر خود عاقل است از یک نادان هم نادانتر است.

13 Lazy people are the ones who say, “There's a lion on the road—a lion running around the streets!”

آدم تنبل پایش را از خانه بیرون نمی‌گذارد و می‌گوید: «شیرهای درنده در کوچه‌ها هستند!»

14 A lazy person turns in bed like a door turns on its hinge.

او مانند دری که بر پاشنه‌اش می‌چرخد، در رختخوابش می‌غلتد و از آن جدا نمی‌شود.

15 Lazy people put their hands in a dish, but are too tired to lift the food to their mouths.

دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهانش نمی‌گذارد.

16 In their own eyes lazy people are wiser than many sensible advisors.

با این حال او خود را داناتر از هفت مرد عاقل می‌داند.

17 Interfering in someone else's quarrel is like grabbing a stray dog by the ears.

کسی که در نزاعی دخالت می‌کند که به او مربوط نیست مانند شخصی است که گوشهای سگی را می‌کشد.

18 You're like a crazy person firing off blazing arrows and killing people

شخصی که همسایهٔ خود را فریب بدهد و بعد بگوید که شوخی کرده است، مثل دیوانه‌ای است که به هر طرف آتش و تیرهای مرگبار پرت می‌کند.

19 if you lie to your friend and then say, “I was only joking!”

20 Without wood, the fire goes out; and without gossips, arguments stop.

هیزم که نباشد آتش خاموش می‌شود، سخن‌چین که نباشد نزاع فرو می‌نشیند.

21 An argumentative person fires up quarrels like putting charcoal on hot embers or wood on a fire.

همان‌طور که زغال و هیزم آتش را مشتعل می‌کند، مرد ستیزه‌جو هم جنگ و نزاع بر پا می‌نماید.

22 Listening to gossip is like gulping down bites of your favorite food—they go deep down inside you.

سخنان سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

23 Smooth talking with evil intent is like a shiny lead glaze on an earthenware pot.

سخنان زیبا و فریبنده، شرارت دل را پنهان می‌سازد، درست مانند لعابی که ظرف گلی را می‌پوشاند.

24 People say nice things to you even though they hate you; deep down they're just lying to you.

شخص کینه‌توز با حرفهایش کینهٔ دلش را مخفی می‌کند؛

25 When people talk nicely to you, don't believe them—their minds are full of hate for you.

اما تو گول حرفهای فریبندهٔ او را نخور، زیرا دلش پر از نفرت است.

26 Even though their hatred may be hidden by cunning tricks, their evil will be revealed to everyone.

اگرچه نفرتش را با حیله پنهان می‌کند، اما سرانجام پلیدی او بر همگان آشکار خواهد شد.

27 Those who dig pits to trap others will fall in themselves, and those who start boulders rolling will be crushed themselves.

هر که برای دیگران چاه بکند، خود در آن خواهد افتاد. هر که سنگی به طرف دیگران بغلتاند، آن سنگ برمی‌گردد و بر روی خود او می‌افتد.

28 If you tell lies, you show you hate your victims; if you flatter people, you cause disaster.

زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد و دهان چاپلوس خرابی بار می‌آورد.