Proverbs 25
1 These are more proverbs of Solomon, collected by the scribes of Hezekiah, king of Judah.
Bundan sonrakiler de Süleyman'ın özdeyişleridir. Bunları Yahuda Kralı Hizkiya'nın adamları derledi.
2 God's greatness is in doing things that can't be known, while the greatness of kings is in revealing things.
Tanrı'yı gizli tuttuğu şeyler için, Krallarıysa açığa çıkardıkları için yüceltiriz.
3 Just as the height of the heavens or the depth of the earth can't be known, the king's thinking can't be known.
Göğün yüksekliği, yerin derinliği gibi, Kralların aklından geçen de kestirilemez.
4 Remove the waste from the silver, and the silversmith has pure silver to work with.
Cürufu gümüşten ayırınca, Kuyumcunun işleyeceği madde kalır.
5 Remove the wicked from the king's presence and the king will rule securely and justly.
Kötüleri kralın huzurundan uzaklaştırırsan Kralın tahtı adaletle pekişir.
6 Don't try to make yourself look great before the king, and don't pretend to be among the important people,
Kralın önünde kendini yüceltme, Önemli kişiler arasında yer edinmeye çalışma.
7 for it's better to be told, “Come up here,” than to be humiliated before a nobleman. Even though you've seen something with your own eyes,
Çünkü kralın seni bir soylunun önünde alaşağı etmesindense, Sana, “Yukarıya gel” demesi yeğdir.
8 don't rush to take legal action, for what are you going to do in the end when your neighbor shows you're wrong and humiliates you?
Gördüklerinle hemencecik mahkemeye başvurma; Çünkü başkası seni utandırabilir, Sonra ne yapacağını bilemezsin.
9 Discuss the case with your neighbor himself, and don't betray someone else's secret,
Davanı doğrudan komşunla gör; Başkasının sırrını açıklama.
10 otherwise whoever hears it will make you ashamed and you'll never lose your bad reputation.
Yoksa işiten seni utandırabilir Ve bu kötü ün yakanı bırakmaz.
11 Advice given at the right time is like golden apples set in silver.
Yerinde söylenen söz, Gümüş oymalardaki altın elma gibidir.
12 Constructive criticism from the wise to someone who listens is like a gold ring and a necklace of fine gold.
Altın küpe ya da altın bir süs neyse, Dinleyen kulak için bilgenin azarlaması da öyledir.
13 Faithful messengers are as refreshing to their master as cold snow on a hot harvest day.
Hasatta kar serinliği nasılsa, Güvenilir ulak da kendisini gönderenler için öyledir. Böyle biri efendilerinin canına can katar.
14 Someone who boasts about a gift they never give is like cloud and wind without rain.
Yağmursuz bulut ve yel nasılsa, Vermediği armağanla övünen kişi de öyledir.
15 If you're patient you can persuade your superior, and soft words can break down opposition.
Sabırla bir hükümdar bile ikna edilir, Tatlı dil en güçlü direnci kırar.
16 If you find honey, eat just enough, for if you eat too much, you'll be sick.
Bal buldun mu yeteri kadar ye, Fazla doyarsan kusarsın.
17 Don't set foot in your neighbors' homes too often, otherwise they'll get fed up with you and hate you.
Başkalarının evine seyrek git, Yoksa onları bezdirir, nefretini kazanırsın.
18 Telling lies in court against a friend is like attacking them with a mace, or a sword, or an arrow.
Başkasına karşı yalancı tanıklık eden Topuz, kılıç ya da sivri ok gibidir.
19 Trusting in unreliable people in times of trouble is like eating with a broken tooth or walking on a bad foot.
Sıkıntılı günde haine güvenmek, Çürük dişe ya da sakat ayağa güvenmek gibidir.
20 Singing happy songs to someone who's broken-hearted is like taking off your coat on a cold day, or pouring vinegar onto an open wound.
Dertli kişiye ezgi söylemek, Soğuk günde giysilerini üzerinden almaya, Ya da sodaya sirke katmaya benzer.
21 If your enemy is hungry, give him something to eat; if he's thirsty, give him a drink of water.
Düşmanın acıkmışsa doyur, Susamışsa su ver.
22 This will make him ashamed as if he had burning coals piled on his head, and the Lord will reward you.
Bunu yapmakla onu utanca boğarsın Ve RAB seni ödüllendirir.
23 In the same way that the north wind brings rain, slandering people makes them angry.
Kuzeyden esen rüzgar nasıl yağmur getirirse, İftiracı dil de öfkeli bakışlara yol açar.
24 It's better to live in a corner of a housetop than to share a whole house with an argumentative wife.
Kavgacı kadınla aynı evde oturmaktansa, Damın köşesinde oturmak yeğdir.
25 Good news from a distant country is like cold water to an exhausted traveler.
Susamış kişi için soğuk su neyse, Uzak ülkeden gelen iyi haber de öyledir.
26 Good people who give in to the wicked are like a muddied spring or a polluted well.
Kötünün önünde pes eden doğru kişi, Suyu bulanmış pınar, kirlenmiş kuyu gibidir.
27 It's not good to eat too much honey, or to want too much praise.
Fazla bal yemek iyi değildir; Hep yüceltilmeyi beklemek de...
28 Someone without control is as exposed as a town whose walls have been breached.
Kendini denetleyemeyen kişi Yıkılmış sursuz kent gibidir.
