< Proverbs 25 >

1 These are more proverbs of Solomon, collected by the scribes of Hezekiah, king of Judah.
Waɗannan ƙarin karin maganar Solomon ne waɗanda mutanen Hezekiya sarkin Yahuda suka tara.
2 God's greatness is in doing things that can't be known, while the greatness of kings is in revealing things.
Ɗaukakar Allah ce a ɓoye batun; a bayyana batun kuwa ɗaukakar sarakuna ne.
3 Just as the height of the heavens or the depth of the earth can't be known, the king's thinking can't be known.
Kamar yadda sammai suna can bisa duniya kuma tana da zurfi, haka zukatan sarakuna suka wuce a bincika.
4 Remove the waste from the silver, and the silversmith has pure silver to work with.
Ka tace azurfa sai kayan su fito don maƙerin azurfa;
5 Remove the wicked from the king's presence and the king will rule securely and justly.
ka cire mugaye daga gaban sarki, kursiyinsa kuwa zai kahu ta wurin adalci.
6 Don't try to make yourself look great before the king, and don't pretend to be among the important people,
Kada ka ɗaukaka kanka a gaban sarki, kada kuma ka nemi wa kanka wuri a cikin manyan mutane;
7 for it's better to be told, “Come up here,” than to be humiliated before a nobleman. Even though you've seen something with your own eyes,
gara ya ce maka, “Ka hauro nan,” da a ƙasƙantar da kai a gaban wani mai makami. Abin da ka gani da idanunka
8 don't rush to take legal action, for what are you going to do in the end when your neighbor shows you're wrong and humiliates you?
kada ka yi garaje kai ƙara a majalisa, gama me za ka yi a ƙarshe in maƙwabcinka ya ba ka kunya?
9 Discuss the case with your neighbor himself, and don't betray someone else's secret,
In kai da maƙwabcinka kuka yi gardama, kada ka tona asirin wani,
10 otherwise whoever hears it will make you ashamed and you'll never lose your bad reputation.
in ba haka ba duk wanda ya ji zai kunyata ka ba za ka kuma taɓa rabuwa da wannan mummuna suna ba.
11 Advice given at the right time is like golden apples set in silver.
Kalmar da aka faɗa daidai tana kamar zubin zinariyar da aka yi a mazubin azurfa.
12 Constructive criticism from the wise to someone who listens is like a gold ring and a necklace of fine gold.
Kamar’yan kunnen zinariya ko kuwa kayan ado na zinariya zalla haka yake da tsawatawar mai hikima ga kunne mai saurarawa.
13 Faithful messengers are as refreshing to their master as cold snow on a hot harvest day.
Kamar sanyin ƙanƙara a lokacin girbi haka ɗan saƙo mai aminci wanda aka aika; ya wartsakar da ran waɗanda suka aike shi.
14 Someone who boasts about a gift they never give is like cloud and wind without rain.
Kamar gizagizai da kuma iska marar ruwan sama haka mutumin da yake fariya a kan kyautan da ba ya bayarwa.
15 If you're patient you can persuade your superior, and soft words can break down opposition.
Ta wurin haƙuri akan rinjaye mai mulki, magana mai hankali kan karye ƙashi.
16 If you find honey, eat just enough, for if you eat too much, you'll be sick.
In ka sami zuma, ka sha isashe kawai, in ya yi yawa, za ka yi amai.
17 Don't set foot in your neighbors' homes too often, otherwise they'll get fed up with you and hate you.
Kada ka cika ziyarar gidan maƙwabcinka yawan ganinka zai sa ya ƙi ka.
18 Telling lies in court against a friend is like attacking them with a mace, or a sword, or an arrow.
Kamar sanda ko takobi ko kibiya mai tsini haka yake da mutumin da yake ba da shaidar ƙarya a kan maƙwabcinsa.
19 Trusting in unreliable people in times of trouble is like eating with a broken tooth or walking on a bad foot.
Kamar haƙori mai ciwo ko yin tafiya da gurguwar ƙafa haka yake ga mai dogara da marasa aminci a lokacin wahala.
20 Singing happy songs to someone who's broken-hearted is like taking off your coat on a cold day, or pouring vinegar onto an open wound.
Kamar wanda ya tuɓe riga a ranar da ake sanyi, ko kuwa kamar zuba ruwan tsami a kanwa, haka yake da mai rera waƙoƙi ga mai baƙin ciki.
21 If your enemy is hungry, give him something to eat; if he's thirsty, give him a drink of water.
In abokin gābanka yana jin yunwa, ka ba shi abinci ya ci; in yana jin ƙishi, ka ba shi ruwa ya sha.
22 This will make him ashamed as if he had burning coals piled on his head, and the Lord will reward you.
Ta yin haka, za ka tara garwashin wuta mai ci a kansa, Ubangiji kuma zai sāka maka.
23 In the same way that the north wind brings rain, slandering people makes them angry.
Kamar yadda iskar arewa kan kawo ruwan sama, haka jita-jita kan kawo fushi.
24 It's better to live in a corner of a housetop than to share a whole house with an argumentative wife.
Gara a zauna a kusurwar rufin ɗaki da a zauna a gida ɗaya da mace mai fitina.
25 Good news from a distant country is like cold water to an exhausted traveler.
Kamar ruwan sanyi ga ran da ya gaji haka yake da jin labari mai daɗi daga ƙasa mai nisa.
26 Good people who give in to the wicked are like a muddied spring or a polluted well.
Kamar rafi mai laka ko rijiyar da ta gurɓace haka yake da mai adalci wanda ya miƙa wuya ga mugaye.
27 It's not good to eat too much honey, or to want too much praise.
Ba shi da kyau ka sha zuma da yawa, haka ma ba shi da kyau ka nemi girma wa kanka.
28 Someone without control is as exposed as a town whose walls have been breached.
Kamar birni da katangarsa sun rushe haka yake da mutumin da ba ya iya danne fushinsa.

< Proverbs 25 >