Proverbs 24
1 Don't be jealous of evil people; don't long to spend time with them,
Kötülere imrenme, Onlarla birlikte olmayı isteme.
2 for they think up cruel plans and discuss how to cause trouble.
Çünkü yürekleri zorbalık tasarlar, Dudakları belalardan söz eder.
3 A house is built by wisdom; its foundation is made secure through understanding.
Ev bilgelikle yapılır, Akılla pekiştirilir.
4 Its rooms are filled by knowledge with all kinds of valuable and beautiful objects.
Bilgi sayesinde odaları Her türlü değerli, güzel eşyayla dolar.
5 If you have wisdom, you are strong; if you have knowledge, your power increases,
Bilgelik güçten, Bilgi kaba kuvvetten üstündür.
6 for with wise guidance you can go to war; you will be victorious by having many good advisors.
Savaşmak için yöntem, Zafer kazanmak için birçok danışman gerekli.
7 Wisdom goes over the heads of stupid people; they have nothing to contribute when important matters are discussed.
Ahmak için bilgelik ulaşılamayacak kadar yüksektir, Kent kurulunda ağzını açamaz.
8 Anyone who plans to do evil will be seen as a troublemaker.
Kötülük tasarlayan kişi Düzenbaz olarak bilinecektir.
9 Plans thought up by stupid people are sinful. Everyone hates those who are scornful of others.
Ahmakça tasarılar günahtır, Alaycı kişiden herkes iğrenir.
10 If you give up in times of trouble, it shows how weak you are.
Sıkıntılı günde cesaretini yitirirsen, Gücün kıt demektir.
11 Rescue those who are being led away to be executed; save those who are stumbling on their way to be slaughtered.
Ölüm tehlikesi içinde olanları kurtar, Ölmek üzere olanları esirge.
12 If you say, “Look, we didn't know anything about this,” don't you think the God who judges your motives will see what's happening? He who watches over you knows, and he will pay people back for what they've done.
“İşte bunu bilmiyordum” desen de, İnsanın yüreğindekini bilen sezmez mi? Senin canını koruyan anlamaz mı? Ödetmez mi herkese yaptığını?
13 My son, eating honey is good for you; the honeycomb tastes sweet.
Oğlum, bal ye, çünkü iyidir, Süzme bal damağa tatlı gelir.
14 In the same way, you should know that wisdom is good for you; if you find it, there will be a future for you, and your hope will not be crushed.
Bilgelik de canın için öyledir, bilmiş ol. Bilgeliği bulursan bir geleceğin olur Ve umudun boşa çıkmaz.
15 Don't be like a criminal waiting to ambush the home of good people; don't attack the place where they live.
Ey kötü adam, doğru kişinin evine karşı pusuya yatma, Konutunu yıkmaya kalkma.
16 Those who do right may fall down seven times, and still get up again; but the wicked are brought down by disaster.
Çünkü doğru kişi yedi kez düşse yine kalkar, Ama kötüler felakette yıkılır.
17 Don't celebrate when your enemies fall; don't be glad when they trip up,
Düşmanın düşüşüne keyiflenme, Sendelemesine sevinme.
18 otherwise when the Lord sees it, he'll be unhappy with you and won't punish your enemies as he planned.
Yoksa RAB görür ve hoşnut kalmaz Ve düşmanına duyduğu öfke yatışır.
19 Don't get all upset over the wicked, or be jealous of those who do wrong,
Kötülük edenlere kızıp üzülme, Onlara özenme.
20 for evil people have no future—the lamp of the wicked will be snuffed out.
Çünkü kötülerin geleceği yok, Çırası sönecek onların.
21 My son, honor the Lord and the king, and don't join those who are rebellious,
Oğlum, RAB'be ve krala saygı göster, Onlara başkaldıranlarla arkadaşlık etme.
22 for disaster will suddenly fall on them. Who knows how the Lord and king will punish them?
Çünkü onlar ansızın felakete uğrar, İnsanın başına ne belalar getireceklerini kim bilir?
23 These are more sayings of the wise: Showing favoritism when passing judgment is wrong.
Şunlar da bilgelerin sözleridir: Yargılarken yan tutmak iyi değildir.
24 Those who tell the guilty, “You're innocent,” will be cursed by the people and hated by the nation,
Kötüye, “Suçsuzsun” diyen yargıcı Halklar lanetler, uluslar kınar.
25 while those who convict the guilty will be appreciated, and will receive a rich blessing.
Ne mutlu suçluyu mahkûm edene! Herkes onu candan kutlar.
26 An honest answer is a kiss on the lips.
Dürüst yanıt Gerçek dostluğun işaretidir.
27 Do the work you need to do outside first, then prepare and sow your fields, and only after that start building your house.
İlkin dışardaki işini bitirip tarlanı hazırla, Ondan sonra evini yap.
28 Don't testify against your neighbors without having a good reason, and don't tell lies.
Başkalarına karşı nedensiz tanıklık etme Ve dudaklarınla aldatma.
29 Don't say to yourself, “I'm going to do to him what he did to me! I'll pay him back for what he's done!”
“Bana yaptığını ben de ona yapacağım, Ödeteceğim bana yaptığını” deme.
30 I walked past the field of a lazy man, past a vineyard of someone with no sense.
Tembelin tarlasından, Sağduyudan yoksun kişinin bağından geçtiğimde
31 It was all overgrown with thorns, the ground was covered with weeds, and the stone wall had fallen down.
Her yanı dikenlerin, otların Kapladığını gördüm; Taş duvar da yıkılmıştı.
32 As I looked I thought about it, and what I saw taught me a lesson:
Gördüklerimi derin derin düşündüm, Seyrettiklerimden ibret aldım.
33 You may say, “Please, just a little more sleep, a little longer snooze, a little more folding of the arms to rest”—
“Biraz kestireyim, biraz uyuklayayım, Ellerimi kavuşturup şöyle bir uyuyayım” demeye kalmadan,
34 and poverty will attack you like a robber, destitution like an armed warrior.
Yokluk bir haydut gibi, Yoksulluk bir akıncı gibi gelir üzerine.
