Proverbs 21
1 The Lord directs the king's decisions like a stream of water that he sends whichever way he wants.
Падишаһниң көңли ериқлардики судәк Пәрвәрдигарниң қолидидур; [Пәрвәрдигар] қәйәргә тоғрилиса, шу тәрәпкә маңиду.
2 People think that whatever they do is fine, but the Lord looks at their motives.
Инсан өзиниң һәммә қилған ишини тоғра дәп биләр; Лекин Пәрвәрдигар қәлбдики нийәтләрни таразиға селип тартип көрәр.
3 Doing what's right and fair pleases the Lord more than sacrifices.
Пәрвәрдигарниң нәзиридә, Һәққанийлиқ билән адаләт жүргүзүш қурбанлиқ қилиштин әвзәлдур.
4 Pride and arrogance are the sins the wicked live by.
Тәкәббур көзләр, мәғрур қәлб, яманларниң чириғи — һәммиси гунадур.
5 Those who plan ahead and work hard will have plenty, while those who act rashly end up poor.
Әстайидил кишиләрниң ойлири уларни пәқәт баяшатлиққа йетәкләр; Чечилаңғуларниң ойлири болса, уларни пәқәт йоқсузлуққила йетәкләр.
6 Money made by lies is like smoke in the wind—a chase that ends in death.
Яғлима тил билән еришкән байлиқлар, Өлүмни издәп жүргәнләр қоғлап жүргән бир түтүнла, халас.
7 The destruction caused by the wicked will destroy them, for they refuse to do what's right.
Яманларниң залимлиғи өзлирини чирмивалар; Чүнки улар адаләт йолида меңишни рәт қилған.
8 Guilty people live crooked lives, but the innocent follow straight paths.
Җинайәткар маңидиған йол наһайити әгирдур; Сап дил адәмниң һәрикити түптүздур.
9 It's better to live in a corner of a housetop than to share a whole house with an argumentative wife.
Соқушқақ хотун билән [азадә] өйдә биллә турғандин көрә, Өгүзниң бир булуңида [ялғуз] йетип қопқан яхши.
10 Evil people love to do wrong, they don't care what pain they cause anyone.
Яман кишиниң көңли яманлиққила һерисмәндур; У йеқиниғиму шапаәт көрсәтмәс.
11 When a mocker is punished, an immature person can learn wisdom. When the wise are educated, they gain knowledge.
Һакавурниң җазаға тартилиши, билимсизгә ибрәт болар; Дана киши қобул қилған несиһәтләрдин техиму көп билим алар.
12 The God of justice sees what happens in the homes of the wicked, and brings the wicked down in disaster.
Һәққаний Болғучи яманниң өйини көзләр; У һаман яманларни яманлиққа қоюп жиқитар.
13 If you refuse to hear the cries of the poor, your cries won't be heard either.
Мискинләрниң налисиға қулиқини йопутуп кари болмиғучи, Ахири өзи пәряд көтирәр, Бирақ һеч ким пәрва қилмас.
14 A gift given in secret calms down anger, and a hidden bribe soothes furious rage.
Йошурун соғат ғәзәпни басар; Йәң ичидә берилгән пара қәһр-ғәзәпни пәсәйтәр.
15 When justice is done, the good are happy, but it brings terror to those who do evil.
Адаләтни беҗа кәлтүрүш һәққанийларниң хошаллиғидур, Бирақ яманлиқ қилғучиларға вәһимидур.
16 Anyone who wanders away from the path of understanding ends up with the dead.
Һекмәт йолидин езип кәткән киши, Әрваһларниң җамаити ичидикиләрдин болуп қалар.
17 If you love pleasure you'll become poor; if you love wine and olive oil you won't ever be rich.
Тамашәға берилгән киши намрат қалар; Яғ чайнашқа, шарап ичишкә амрақ бейимас.
18 The wicked pay the price and not the good; those who are deceitful and not those who live right.
Яман адәм һәққаний адәм үчүн гөрү пулиниң орнида қалар; [Езилгән] дурусларниң орниға ипласлар қалар.
19 It's better to live in a desert than with an argumentative and bad-tempered wife.
Соқушқақ вә териккәк аял билән ортақ турғандин, Чөл-баяванда ялғуз яшиған яхшидур.
20 The wise hold on to their wealth and olive oil, but stupid people use up everything they have.
Ақиланиниң өйидә байлиқ бар, зәйтун май бар; Бирақ ахмақлар тапқинини уттурлуқ бузуп-чачар.
21 If you pursue goodness and trustworthy love, you'll find life, prosperity, and honor.
Һәққанийәт, меһриванлиқни издигүчи адәм, Һаят, һәққанийәт вә иззәт-һөрмәткә еришәр.
22 The wise can overcome a city belonging to strong warriors, and tear down the fortress they trusted to protect them.
Дана киши күчлүкләр шәһириниң сепилиға ямишар, Уларниң таянчи болған қорғинини ғулитар.
23 If you watch what you say, you can save yourself a lot of trouble.
Өз тилиға, ағзиға егә болған киши, Җенини аваричиликләрдин сақлап қалар.
24 A proud, conceited, mocker—that's the name of those who act with insolent arrogance.
Чоңчилиқ қилғанлар, «Һакавур», «һали чоң», «мазақчи» атилар.
25 Slackers die hungry because they refuse to work.
Һорун киши өз нәпсидин һалак болар, Чүнки униң қоли ишқа бармас;
26 Some people only want more and more all the time, but the good give generously.
Нәпси яман болуп у күн бойи тама қилип жүрәр; Бирақ һәққаний адәм һеч немини айимай сәдиқә қилар.
27 The sacrifices given by the wicked are obnoxious, worse still when they're offered with evil motives.
Яман адәмниң қурбанлиғи Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Рәзил ғәрәздә әпкелингән болса техиму шундақтур!
28 The lies of a false witness vanish away, but the words of a reliable witness will stand.
Ялған гувалиқ қилғучи һалак болар; Әйни әһвални аңлап сөзлигән кишиниң сөзи әбәткичә ақар.
29 The wicked act as bold as brass, but those who live right consider carefully what they're doing.
Яман адәм йүзини қелин қилар; Дурус киши йолини ойлап пухта басар.
30 Whatever wisdom, understanding, or guidance you may have is nothing before the Lord.
Пәрвәрдигарға қарши туралайдиған һеч қандақ даналиқ, әқил-парасәт яки тәдбир йоқтур.
31 You can get your horse ready for battle, but the victory is the Lord's.
Атлар җәң күни үчүн тәйяр қилинған болсиму, Бирақ ғәлибә-ниҗат пәқәт Пәрвәрдигардиндур.
