Proverbs 16

1 Human beings may make plans in their minds, but the final decision is the Lord's.

انسان نقشه‌های زیادی می‌کشد، اما نتیجهٔ نهایی آنها در دست خداست.

2 People think that whatever they do is fine, but the Lord looks at their intentions.

تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

3 Trust whatever you do to the Lord, and your plans will be successful.

نقشه‌های خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در کارهایت موفق خواهی شد.

4 The Lord has a purpose in everything he does, even the wicked for the day of trouble.

خداوند هر چیزی را برای هدف و منظوری خلق کرده است. او حتی بدکاران را برای مجازات آفریده است.

5 The Lord hates the arrogant. You can be certain of this: the wicked won't go unpunished.

خداوند از اشخاص متکبر نفرت دارد و هرگز اجازه نخواهد داد آنها از مجازات فرار کنند.

6 Sin is forgiven through trustworthy love and faithfulness; by honoring the Lord people are saved from evil.

درستکار و با محبت باش که خدا گناهت را خواهد بخشید. از خداوند بترس که بدی از تو دور خواهد شد.

7 When the way that people live pleases the Lord, he makes even their enemies be at peace with them.

وقتی کسی خدا را خشنود می‌سازد، خدا کاری می‌کند که حتی دشمنان آن شخص نیز با وی از در صلح و آشتی درآیند.

8 Better to have just a little and be honest than to have a lot and be dishonest.

ثروت اندک که با درستکاری به دست آمده باشد بهتر است از ثروت هنگفتی که از راه نادرست فراهم شده باشد.

9 You can plan in your mind what to do, but the Lord will guide you.

انسان در فکر خود نقشه‌ها می‌کشد، اما خداوند او را در انجام آنها هدایت می‌کند.

10 The king is inspired in what he says; he is not unreliable in his decisions.

پادشاه با حکمت الاهی سخن می‌گوید، پس نباید به عدالت خیانت ورزد.

11 Accurate scales and balances are important to the Lord. He has determined all the weights in the bag.

میزان و ترازوهای درست از آنِ خداوند است، همۀ وزنه‌های کیسه، ساختۀ اوست.

12 It's a terrible thing for a king to do evil, for his throne is based on doing right.

پادشاهان نمی‌توانند ظلم کنند، زیرا تخت سلطنت از عدالت برقرار می‌ماند.

13 People who tell the truth please kings; they love those who say what is right.

پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود ایشان خشنود می‌شوند.

14 An angry king can put you to death. If you're wise you'll try and calm him down.

خشم پادشاه پیک مرگ است ولی مرد عاقل آن را فرو می‌نشاند.

15 If the king is smiling, you'll live; his blessing is like the clouds that bring spring rain.

شادی و رضایت پادشاه مانند ابر بهاری است که حیات به ارمغان می‌آورد.

16 Far better to get wisdom than gold; far better to choose knowledge than silver.

به دست آوردن حکمت و دانایی بهتر است از اندوختن طلا و نقره.

17 The highway of the good leads away from evil. If you watch where you're going you'll save your life.

راه خداشناسان دور از هر نوع بدی است و هر که در این راه گام بردارد جان خود را حفظ خواهد کرد.

18 Pride leads to destruction; and an arrogant spirit leads to a fall.

غرور منجر به هلاکت می‌شود و تکبر به سقوط می‌انجامد.

19 Better to have a humble spirit and live with the poor than to share plunder with the proud.

بهتر است انسان متواضع باشد و با ستمدیدگان بنشیند تا اینکه میان متکبران باشد و در غنایم آنها سهیم شود.

20 If you pay attention to wise instruction you will do well; you'll be happy if you trust in the Lord.

آنانی که کلام خداوند را اطاعت کنند سعادتمند خواهند شد و کسانی که بر او توکل نمایند برکت خواهند یافت.

21 If you think wisely you'll be called perceptive; if you speak pleasantly you'll be persuasive.

دانا را از فهمش می‌شناسند و سخنان دلنشین او انسان را مجاب می‌کند.

22 If you have good sense it will be a fountain of life to you, but stupid people are punished by their stupidity.

حکمت برای کسانی که از آن برخوردارند چشمهٔ حیات است، ولی حماقت برای نادانان مجازات به بار می‌آورد.

23 A wise mind makes sure to say sensible things; the words spoken are persuasive.

سخنان شخص دانا عاقلانه است و تعالیمی که او می‌دهد مؤثر می‌باشد.

24 Kind words are like a honeycomb—they taste sweet and are healthy for the body.

سخنان محبت‌آمیز مانند عسل شیرین است و جان انسان را شفا می‌بخشد.

25 There's a way that seems to be right, but in the end it's the way of death.

راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند، اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

26 A good appetite helps workers—hunger encourages them.

گرسنگی خوب است زیرا تو را وادار می‌کند که برای رفع آن کار کنی.

27 Worthless people plot evil and their words burn like fire.

آدم بدکار نقشه‌های پلید می‌کشد و سخنانش مثل آتش می‌سوزاند.

28 Quarrelsome people cause conflict, and a gossip comes between the closest friends.

شخص بداندیش نزاع به پا می‌کند و آدم سخن‌چین بهترین دوستان را از هم جدا می‌نماید.

29 Violent people lure their friends, and lead them in a direction that's not good for them.

آدم ظالم همسایه‌اش را فریب می‌دهد و او را به راه نادرست می‌کشاند.

30 People who give you a sly wink are plotting bad things; they purse their lips and make evil happen.

شخص بدکار چشمان خود را می‌بندد و لبهایش را جمع می‌کند تا برای انجام مقاصد پلید خود نقشه بکشد.

31 Gray hair is a glorious crown; it's achieved by living right.

موی سپید تاج جلال است که با زندگی خداپسندانه به دست می‌آید.

32 Better to be slow to anger than to be powerful, better to have self-control than to conquer a town.

صبر از قدرت بهتر است و کسی که بر خود مسلط باشد از شخصی که شهری را تسخیر نماید برتر است.

33 The lot is thrown into the lap, but the Lord makes every decision.

انسان قرعه را می‌اندازد، اما حکم آن را خداوند تعیین می‌کند.