Proverbs 15
1 A kind reply wards off anger, but hurtful words make people mad.
Odpowiedź łagodna uśmierza gniew; ale słowa przykre wzruszają popędliwość.
2 What wise people say makes knowledge attractive, but stupid people talk a lot of nonsense.
Język mądrych zdobi umiejętność; ale usta głupich wywierają głupstwo.
3 The Lord sees everywhere, watching the evil and the good.
Na każdem miejscu oczy Pańskie upatrują złe i dobre.
4 Gentle words are a source of life, but telling lies does a lot of damage.
Zdrowy język jest drzewo żywota; ale przewrotność z niego jest jako zdruzgotanie od wiatru.
5 Only a foolish son despises his father's instruction, but one who accepts correction is sensible.
Głupi gardzi karaniem ojca swego; ale kto przyjmuje napomnienie, stanie się ostrożnym.
6 There's plenty of treasure where good people live, but the income of the wicked brings them trouble.
W domu sprawiedliwego jest dostatek wielki; ale w dochodach niepobożnego zamięszanie.
7 Wise people share their knowledge, but stupid people don't think like that.
Wargi mądrych sieją umiejętność; ale serce głupich nie tak.
8 The Lord hates the sacrifices of the wicked, but he loves the prayers of the good.
Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością Panu; ale modlitwa szczerych podoba mu się.
9 The Lord hates the ways of the wicked, but he loves those who do what is right.
Obrzydliwością Panu jest droga bezbożnego, ale tego, co idzie za sprawiedliwością, miłuje.
10 If you leave the right path you will be severely disciplined; anyone who hates correction will die.
Karanie srogie należy temu, co opuszcza drogę; a kto ma w nienawiści karność, umrze.
11 Those already dead have no secrets from the Lord—how much more does he know our thoughts! (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie są przed Panem; jakoż daleko więcej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 Scoffers don't like to be corrected, so they don't go to the wise for advice.
Naśmiewca nie miłuje tego, który go karze, ani do mądrych przychodzi.
13 If you're happy inside, you'll have a cheerful face, but if you're sad, you look crushed.
Serce wesołe uwesela twarz; ale dla żałości serca duch strapiony bywa.
14 An insightful mind looks for knowledge, but stupid people feed on foolishness.
Serce rozumne szuka umiejętności; ale usta głupich karmią się głupstwem
15 The life of poor people is hard, but if you stay cheerful, it's a continual feast.
Wszystkie dni ubogiego są złe; ale kto jest wesołego serca, ma gody ustawiczne.
16 It's better to respect the Lord and only have a little than to have plenty of money and the trouble that comes with it.
Lepsza jest trocha w bojaźni Pańskiej, niżeli skarb wielki z kłopotem.
17 Better a dinner of vegetables where there's love than eating meat with hatred.
Lepszy jest pokarm z jarzyny, gdzie jest miłość, niżeli z karmnego wołu, gdzie jest nienawiść.
18 Short-tempered people stir up trouble, but those slow to anger calm things down.
Mąż gniewliwy wszczyna swary; ale nierychły do gniewu uśmierza zwady.
19 The way of lazy people is overgrown with thorns, but the path of the good is an open highway.
Droga leniwego jest jako płot cierniowy, ale ścieszka szczerych jest równa.
20 A wise son makes his father happy, but a stupid man despises his mother.
Syn mądry uwesela ojca; ale głupi człowiek lekce waży matkę swoję.
21 Stupidity makes people with no sense happy, but sensible people do what is right.
Głupstwo jest weselem głupiemu, ale człowiek roztropny prostuje drogę swoję.
22 Plans fall apart without good advice, but with plenty of advisors they're successful.
Gdzie niemasz rady, rozsypują się myśli; ale w mnóstwie radców ostoją się.
23 A good answer makes people happy—it's great to say the right thing at the right moment!
Weseli się człowiek z odpowiedzi ust swoich: bo słowo według czasu wyrzeczone, o jako jest dobre!
Drogę żywota rozumny ma ku górze, aby się uchronił piekła głębokiego. (Sheol h7585)
25 The Lord pulls down the house of the proud, but he protects the boundaries of the widow's property.
Pan wywróci dom pysznych; ale wdowy granicę utwierdzi.
26 The Lord hates the thoughts of the wicked, but he honors the words of the pure.
Myśli złego są obrzydliwością Panu! ale powieści czystych są przyjemne.
27 People greedy for ill-gotten gains make trouble for their families, but those who hate bribes will live.
Kto chciwie naśladuje łakomstwa, zamięszanie czyni w domu swoim; ale kto ma w nienawiści dary, będzie żył.
28 Good people think how best to answer questions, but stupid people say all kinds of evil things.
Serce sprawiedliwego przemyśliwa, co ma mówić; ale usta niepobożnych wywierają złe rzeczy.
29 The Lord keeps his distance from the wicked, but he hears the prayers of the good.
Dalekim jest Pan od niepobożnych; ale modlitwę sprawiedliwych wysłuchiwa.
30 Bright eyes make you happy, and good news makes you feel good.
Światłość oczów uwesela serce, a wieść dobra tuczy kości.
31 If you pay attention to positive advice you'll be one of the wise.
Ucho, które słucha karności żywota, w pośrodku mądrych mieszkać będzie.
32 If you ignore instruction you have no self-esteem, but if you listen to correction you gain understanding.
Kto uchodzi ćwiczenia, zaniedbywa duszy swojej; ale kto przyjmuje karanie, ma rozum.
33 Respect for the Lord teaches wisdom; humility goes before honor.
Bojaźń Pańska jest ćwiczenie się w mądrości, a sławę uprzedza poniżenie.
