Proverbs 15
1 A kind reply wards off anger, but hurtful words make people mad.
Een vriendelijk antwoord ontwapent de toorn, Een krenkend gezegde jaagt de woede op.
2 What wise people say makes knowledge attractive, but stupid people talk a lot of nonsense.
De tong der wijzen druipt van wijsheid, De mond der dommen stort dwaasheid uit.
3 The Lord sees everywhere, watching the evil and the good.
Jahweh’s ogen waren overal rond, Nauwkeurig lettend op slechten en goeden.
4 Gentle words are a source of life, but telling lies does a lot of damage.
Rustige taal is een boom des levens, Heftige woorden wonden de ziel.
5 Only a foolish son despises his father's instruction, but one who accepts correction is sensible.
Een dwaas slaat het vermaan van zijn vader in de wind; Verstandig hij, die op een waarschuwing let.
6 There's plenty of treasure where good people live, but the income of the wicked brings them trouble.
In het huis van den rechtvaardige heerst grote welvaart, Maar het gewin der zondaars gaat teloor.
7 Wise people share their knowledge, but stupid people don't think like that.
De lippen der wijzen verspreiden de kennis, Het hart der dwazen doet het niet.
8 The Lord hates the sacrifices of the wicked, but he loves the prayers of the good.
Jahweh heeft een afschuw van het offer der bozen, Maar welbehagen in het gebed der rechtvaardigen.
9 The Lord hates the ways of the wicked, but he loves those who do what is right.
Jahweh verafschuwt de weg van een boosdoener; Hij houdt van hem, die naar rechtvaardigheid streeft.
10 If you leave the right path you will be severely disciplined; anyone who hates correction will die.
Strenge straf wacht hem, die het rechte pad verlaat; Wie niets van bestraffing wil weten, zal sterven.
11 Those already dead have no secrets from the Lord—how much more does he know our thoughts! (Sheol h7585)
Onderwereld en dodenrijk liggen open voor Jahweh, Hoeveel te meer de harten van de kinderen der mensen! (Sheol h7585)
12 Scoffers don't like to be corrected, so they don't go to the wise for advice.
De spotter houdt er niet van, dat men hem vermaant; Daarom gaat hij niet met wijzen om.
13 If you're happy inside, you'll have a cheerful face, but if you're sad, you look crushed.
Een vrolijk hart maakt een blij gezicht, Verdriet in het hart slaat de geest terneer.
14 An insightful mind looks for knowledge, but stupid people feed on foolishness.
Een verstandig hart streeft naar kennis, De mond der dommen vermeit zich in dwaasheid.
15 The life of poor people is hard, but if you stay cheerful, it's a continual feast.
Een neerslachtig mens heeft steeds kwade dagen, Voor een blijmoedig karakter is het altijd feest.
16 It's better to respect the Lord and only have a little than to have plenty of money and the trouble that comes with it.
Beter weinig te bezitten en Jahweh te vrezen, Dan vele schatten met wroeging erbij.
17 Better a dinner of vegetables where there's love than eating meat with hatred.
Beter een schoteltje groente, waar liefde heerst, Dan een gemeste stier met haat erbij.
18 Short-tempered people stir up trouble, but those slow to anger calm things down.
Een driftkop stookt ruzie, Een lankmoedig mens bedaart de twist.
19 The way of lazy people is overgrown with thorns, but the path of the good is an open highway.
De weg van een luiaard is als een doornheg, Het pad der vlijtigen is gebaand.
20 A wise son makes his father happy, but a stupid man despises his mother.
Een verstandig kind is een vreugde voor zijn vader, Een dwaas mens minacht zijn moeder.
21 Stupidity makes people with no sense happy, but sensible people do what is right.
In dwaasheid vindt een onverstandig mens zijn genoegen, Een man van inzicht houdt de rechte weg.
22 Plans fall apart without good advice, but with plenty of advisors they're successful.
Bij gebrek aan overleg mislukken de plannen, Na rijp beraad komen ze tot stand.
23 A good answer makes people happy—it's great to say the right thing at the right moment!
Men kan plezier hebben in zijn eigen antwoord; Maar hoe treffend is een woord, dat van pas komt!
De wijze gaat de weg des levens omhoog, Hij wil het dodenrijk beneden ontwijken. (Sheol h7585)
25 The Lord pulls down the house of the proud, but he protects the boundaries of the widow's property.
Jahweh haalt het huis der hoogmoedigen neer, Maar zet de grenspaal van een weduwe vast.
26 The Lord hates the thoughts of the wicked, but he honors the words of the pure.
Jahweh heeft een afschuw van snode plannen, Maar vriendelijke woorden zijn Hem rein.
27 People greedy for ill-gotten gains make trouble for their families, but those who hate bribes will live.
Wie oneerlijke winst maakt, schaadt zijn eigen huis; Maar wie van omkoperij niets moet hebben, blijft leven.
28 Good people think how best to answer questions, but stupid people say all kinds of evil things.
Een rechtvaardig mens overweegt wat hij zegt, De mond der bozen stort onheil uit.
29 The Lord keeps his distance from the wicked, but he hears the prayers of the good.
Jahweh is verre van de zondaars, Maar Hij hoort het gebed der rechtvaardigen.
30 Bright eyes make you happy, and good news makes you feel good.
Stralende ogen verblijden het hart, Een goede tijding verkwikt het gebeente.
31 If you pay attention to positive advice you'll be one of the wise.
Wie naar heilzame vermaning luistert, Woont in de kring der wijzen.
32 If you ignore instruction you have no self-esteem, but if you listen to correction you gain understanding.
Wie de tucht niet telt, telt zich zelven niet; Wie naar vermaning luistert, krijgt inzicht.
33 Respect for the Lord teaches wisdom; humility goes before honor.
Het ontzag voor Jahweh voedt op tot wijsheid, Aan de eer gaat ootmoed vooraf.
