Proverbs 13
1 A wise son accepts his father's discipline, but a mocker doesn't listen to correction.
Dinidinig ng pantas na anak ang turo ng kaniyang ama: nguni't hindi dinidinig ng mangduduwahagi ang saway.
2 You'll be rewarded for saying good things, but dishonest people want violence.
Ang tao ay kakain ng mabuti ayon sa bunga ng kaniyang bibig: nguni't ang magdaraya ay kakain ng karahasan,
3 Watch what you say and save your life—saying too much leads to disaster.
Siyang nagiingat ng kaniyang bibig, nagiingat ng kaniyang buhay: nguni't siyang nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi ay magkakaroon ng kapahamakan.
4 Lazy people want a lot, but get nothing; if you work hard you'll be well rewarded.
Ang tamad ay nagnanasa, at walang anoman: nguni't ang kaluluwa ng masipag ay tataba.
5 Good people hate lies, but the wicked cause a stink and bring disgrace.
Ang matuwid ay nagtatanim sa pagsisinungaling: nguni't ang masama ay kasuklamsuklam, at napapahiya.
6 Goodness protects those who live right, but sin overcomes the wicked.
Bumabantay ang katuwiran sa matuwid na lakad; nguni't inilulugmok ng kasamaan ang makasalanan.
7 Some pretend to be rich, but don't have anything, while others pretend to be poor and are very rich.
May nagpapakayaman, gayon ma'y walang anoman: may nagpapakadukha, gayon ma'y may malaking kayamanan.
8 The rich can pay a ransom to save their lives, but the poor aren't troubled in this way.
Ang katubusan sa buhay ng tao ay siyang kaniyang mga kayamanan: nguni't ang dukha ay hindi nakikinig sa banta.
9 The life of good people shines brightly, but the lamp of the wicked will be snuffed out.
Ang ilaw ng matuwid ay nagagalak: nguni't ang ilawan ng masama ay papatayin.
10 Pride only causes conflict; but those who take advice are wise.
Sa kapalaluan, ang dumarating ay pagtatalo lamang: nguni't ang karunungan ay nangasa nangaturuang maigi.
11 Wealth gained by fraud quickly disappears, but those who gather bit by bit prosper.
Ang kayamanang tinangkilik sa walang kabuluhan ay huhupa: nguni't siyang nagpipisan sa paggawa ay mararagdagan.
12 Hope that's delayed makes you feel sick, but a wish that comes true revives you.
Ang pagasa na nagluluwat ay nagpapasakit ng puso: nguni't pagka ang nasa ay dumarating ay punong kahoy ng buhay.
13 If you despise words of advice, you'll pay for it; but if you respect what you're told, you'll be rewarded.
Sinomang humamak sa salita ay nagdadala ng kapahamakan sa sarili: nguni't siyang natatakot sa utos ay gagantihin.
14 The teaching of the wise is like a fountain of life, so you can avoid the snares of death.
Ang kautusan ng pantas ay bukal ng buhay, upang lumayo sa mga silo ng kamatayan.
15 Good sense earns appreciation, but the way of the unfaithful is hard.
Ang mabuting kaunawaan ay nagbibigay lingap: nguni't ang lakad ng mananalangsang ay mahirap.
16 All wise people act intelligently, but stupid people demonstrate their stupidity.
Bawa't mabait na tao ay gumagawang may kaalaman: nguni't ang mangmang ay nagkakalat ng kamangmangan.
17 A bad messenger creates trouble, but a faithful representative brings healing.
Ang masamang sugo ay nahuhulog sa kasamaan: nguni't ang tapat na sugo ay kagalingan.
18 Poverty and disgrace come to those who ignore instruction, but those who accept correction are honored.
Karalitaan at kahihiyan ang tatamuhin ng nagtatakuwil ng saway: nguni't siyang nakikinig ng saway ay magkakapuri.
19 It's nice to see a wish come true, but stupid people hate to turn away from evil to achieve this.
Ang nasa na natupad ay matamis sa kaluluwa: nguni't kasuklamsuklam sa mga mangmang na humiwalay sa kasamaan.
20 Being friends with wise people will make you wise, but being friends with stupid people will only cause you problems.
Lumalakad ka na kasama ng mga pantas na tao, at ikaw ay magiging pantas; nguni't ang kasama ng mga mangmang ay mapapariwara.
21 Tragedy chases after the sinner, but prosperity rewards the good.
Ang kasamaan ay humahabol sa mga makasalanan; nguni't ang matuwid ay gagantihan ng mabuti.
22 Good people leave an inheritance to their grandchildren, but the sinner's wealth is saved for those who live right.
Ang mabuti ay nagiiwan ng mana sa mga anak ng kaniyang mga anak; at ang kayamanan ng makasalanan ay nalalagay na ukol sa matuwid.
23 The unploughed ground of the poor could produce a lot of food, but it's stolen through injustice.
Maraming pagkain ang nasa pagsasaka ng dukha: nguni't may napapahamak dahil sa kawalan ng kaganapan.
24 People who don't discipline their children hate them. Those who love their children carefully discipline them.
Siyang naguurong ng kaniyang pamalo ay napopoot sa kaniyang anak: nguni't siyang umiibig ay nagpaparusang maminsan-minsan.
25 The good eat until they're full; but the belly of the wicked is empty.
Ang matuwid ay kumakain hanggang sa kabusugan ng kaniyang kaluluwa; nguni't ang tiyan ng masama ay mangangailangan.
