Proverbs 10
1 Solomon's proverbs. A wise son makes his father happy, but a stupid son only brings his mother grief.
Syn mądry rozwesela ojca: ale syn głupi smutkiem jest matki swojej.
2 Wealth gained through evil does you no good; but living right saves you from death.
Nie pomogą skarby niezbożności; ale sprawiedliwość wyrywa od śmierci.
3 The Lord doesn't let good people go hungry, but he stops the wicked from getting what they want.
Nie dopuści Pan łaknąć duszy sprawiedliwego; ale majętność niezbożników rozproszy.
4 Lazy hands make you poor, but hard-working hands make you rich.
Do nędzy przywodzi ręka zdradliwa; ale ręka pracowita ubogaca.
5 A son who gathers crops during the summer is sensible, but the one who sleeps during harvest brings disgrace.
Kto zbiera w lecie, jest syn roztropny; kto dosypia we żniwa, jest syn pohańbienia.
6 Those who are good are blessed, but what the wicked say hides their violent nature.
Błogosławieństwo jest nad głową sprawiedliwego; ale usta bezbożnych pokrywają nieprawość.
7 The good are remembered as a blessing, but the reputation of the wicked will rot.
Błogosławiona jest pamiątka sprawiedliwego; ale imię niezbożnych śmierdzi.
8 Those who think wisely pay attention to instruction, but a stupid chatterbox ends up in disaster.
Mądre serce przyjmuje przykazanie; ale głupi od warg swoich upadnie.
9 Honest people will live in safety, but those who behave deceitfully will be caught out.
Kto chodzi w szczerości, chodzi bezpiecznie; ale kto jest przewrotnym w drogach swoich, wyjawion będzie.
10 People who wink slyly cause trouble, but someone who gives a strong rebuke brings peace.
Kto mruga okiem, przynosi frasunek, ale głupi od warg swoich upadnie.
11 What good people say is a spring that gives life, but what the wicked say hides their violent nature.
Usta sprawiedliwego są źródło żywota; ale usta niezbożników pokrywają nieprawość.
12 Hatred causes conflict, but love covers all wrongs.
Nienawiść wzbudza swary; ale miłość wszystkie przestępstwa pokrywa.
13 Wisdom comes from people with good judgment, but stupid people are punished with a rod.
W wargach roztropnego znajduje się mądrość; ale kij na grzbiecie szalonego.
14 Wise people accumulate knowledge, but the chattering of stupid people is a prelude to disaster.
Mądrzy tają umiejętność; ale usta głupiego bliskie upadku.
15 The wealth of the rich provides them protection, while the poverty of the poor ruins them.
Majętność bogatego jest miastem jego mocnem; ale nędza jest ubogich zniszczeniem.
16 If you do right you're rewarded with life, but if you're wicked all you gain is sin.
Praca sprawiedliwego jest ku żywotowi; ale dochód niepobożnych jest ku grzechowi.
17 If you accept instruction, you're on the path to life, but if you reject correction you'll go astray.
Ścieszką żywota idzie, kto przyjmuje karność; ale kto gardzi strofowaniem, w błąd się zawodzi.
18 Anyone who hides their hatred is lying, and anyone who spreads slander is stupid.
Kto pokrywa nienawiść wargami kłamliwemi, i kto rozgłasza hańbę, głupi jest.
19 If you talk too much, you'll say something wrong. Be wise and take care what you say.
Wielomowność nie bywa bez grzechu; ale kto powściąga wargi swoje, ostrożny jest.
20 What good people say is like the best silver, but the mind of the wicked isn't worth much.
Srebro wyborne jest język sprawiedliwego; ale serce niezbożnych za nic nie stoi.
21 Advice from good people helps feed many others, but stupid people die because they have no sense.
Wargi sprawiedliwego wiele ich żywią; ale głupi dla głupstwa umierają.
22 The Lord's blessing makes you rich, and he doesn't add any sadness to accompany it.
Błogosławieństwo Pańskie ubogaca, a nie przynosi z sobą utrapienia.
23 Stupid people think it's fun to do wrong, but someone who has wisdom understands what's right.
Za śmiech sobie ma głupi, popełnić niecnotę, ale mąż roztropny dzierży się mądrości.
24 What the wicked fear will happen to them, while what good people hope for will be granted.
Czego się boi niezbożnik, to nań przychodzi; ale czego żądają sprawiedliwi, Bóg im daje.
25 When the storm hits, the wicked are no more, but the good are safe and secure forever.
Jako przemija wicher, tak się niepobożni nie ostoją; ale sprawiedliwy ma grunt wieczny.
26 In the same way vinegar irritates the teeth and smoke irritates the eyes, lazy people irritate their employers.
Jako ocet zębom, i jako dym oczom, tak jest leniwy tym, którzy go posyłają.
27 Honoring the Lord makes your life longer, but the years the wicked live will be cut short.
Bojaźń Pańska dni przyczynia; ale lata niezbożnego ukrócone bywają.
28 Good people look forward to happiness, but the hopes of the wicked come to nothing.
Oczekiwanie sprawiedliwych jest wesele, ale nadzieja niezbożnych zginie.
29 The way of the Lord protects those who do right, but he destroys those who do evil.
Droga Pańska jest mocą szczeremu; ale strachem tym, którzy broją złości.
30 The good will never be removed from the land, but the wicked will not remain there.
Sprawiedliwy się na wieki nie poruszy; ale niezbożnicy nie będą mieszkali na ziemi.
31 What good people say produces wisdom, but liars will have their tongues cut out.
Usta sprawiedliwego rozmnażają mądrość; ale język przewrotny będzie wycięty.
32 Good people know the right thing to say, but the wicked always lie.
Wargi sprawiedliwego znają, co się Bogu podoba; ale usta niepobożnych są przewrotne.
