Numbers 16
1 Korah, son of Izhar, son of Kohath, son of Levi tried to take over leadership, along with Dathan and Abiram, sons of Eliab, and On, son of Peleth, who were from the tribe of Reuben.
Karon si Kora nga anak nga lalaki ni Izhar nga anak nga lalaki ni Kohat nga anak nga lalaki ni Levi, uban ni Datan ug ni Abiram nga mga anak nga lalaki ni Eliab, ug si On nga anak nga lalaki ni Pelet, nga mga kaliwat ni Ruben, nagtigom ug pipila ka mga tawo.
2 They rebelled against Moses, and were joined by 250 well-respected Israelite leaders and members of the assembly.
Mibatok sila tali kang Moises, uban sa mga tawo nga gikan sa katawhan sa Israel, 250 ka mga pangulo sa katilingban kansang mga inila nga sakop sa katilingban.
3 They joined together in opposition to Moses and Aaron, telling them, “You've taken too much power for yourselves! Every one of the Israelites is holy, and the Lord is among them. So why do you set yourselves above the Lord's assembly?”
Nagtigom sila sa ilang mga kaugalingon aron sa pagsukmat kang Moises ug kang Aaron. Miingon sila kanila, “Sobra na kamo! Ang tibuok katilingban nga gilain, ang matag-usa kanila, ug si Yahweh anaa kanila. Ngano nga ipataas man ninyo ang inyong kaugalingon labaw sa uban nga katilingban ni Yahweh?”
4 When Moses heard what they were saying, he fell facedown on the ground.
Sa pagkadungog ni Moises niana, mihapa siya.
5 Then he told Korah and all those with him, “In the morning the Lord is going to make it clear who is his and who is holy, and allow that person to approach him. He will only allow whoever he chooses to approach him.
Misulti siya ngadto kang Kora ug sa tanan nga uban kaniya, “Inigkabuntag ipaila ni Yahweh kadtong nahisakop kaniya ug kadtong gilain alang kaniya. Ipaduol niya kanang tawhana ngadto kaniya. Ang iyang pilion ipaduol niya sa iyang kaugalingon.
6 This is what you, Korah, and everyone with you are going to do. Take some incense burners,
Buhata kini, Kora ug sa tanan nimo nga pundok.
7 and tomorrow put incense in them and set it on fire in the presence of the Lord. Then the man the Lord chooses is the one who is holy. It is you Levites who are taking too much power for yourselves!”
Ugma pagdala kamo ug mga butangan sa insenso ug butangi kini'g kalayo ug insenso atubangan ni Yahweh. Ang tawo nga pilion ni Yahweh, kanang tawhana mailain alang kang Yahweh. Sobra na kamo, kamo nga mga kaliwat ni Levi.”
8 Moses also told Korah, “Listen, you Levites!
Miingon, pag-usab si Moises kang Kora, “Karon paminaw, kamo nga mga kaliwat ni Levi:
9 Do you think it's something insignificant that the God of Israel chose you from all the other Israelites and allowed you to approach him and carry out the work in the Lord's Tabernacle, to stand before the Israelites and serve them?
gamay lang ba kini nga butang alang kaninyo nga gilain kamo sa Dios sa Israel gikan sa mga katilingban sa Israel, aron mapaduol kamo sa iyang kaugalingon, aron sa pagbuhat sa bulohaton sa tabernakulo ni Yahweh, ug sa pagbarog atubangan sa katilingban aron sa pag-alagad kanila?
10 He has allowed you the privilege of approaching him, Korah, you and all the other Levites, but now you want to have the priesthood as well!
Gipaduol na niya kamo, ug ang tanan ninyo nga mga kaliwat, mga kaliwat ni Levi, uban kanimo, apan gusto pa usab ninyo nga mahimong pari!
11 So in reality you and those who have joined you are fighting against the Lord—because who is Aaron that you should complain about him?”
Mao nga ikaw ug ang tanan nimo nga pundok nagtigom batok kang Yahweh. Busa ngano nga nagbagulbol man kamo mahitungod kang Aaron, nga nagatuman kang Yahweh?”
12 Moses summoned Dathan and Abiram, the sons of Eliab, but they replied, “We're not going to appear before you!
Unya gipatawag ni Moises si Datan, ug si Abiram, ang mga anak nga lalaki ni Eliab, apan miingon sila, “Dili kami moanha.”
13 Haven't you done enough by taking us away from a land flowing with milk and honey in order to kill us out here in the desert? Do you have to make yourself a dictator as well, someone to rule us?
Gamay lang ba nga butang nga gidala nimo kami pagawas sa yuta nga nagadagayday ang gatas ug dugos, aron nga mangamatay kami sa kamingawan? Karon gusto pa gayod nimo nga magmando kanamo!
14 On top of that you haven't taken us to a land flowing with milk and honey or given us fields and vineyards to own. Do you really think you can fool everyone? No, we will not attend!”
Dugang pa, wala nimo kami gidala sa yuta nga nagadagayday ang gatas ug dugos, o gihatagan kami ug kaumahan ug parasan ingon nga panulondon. Karon buot ba nimo nga butahan kami sa walay pulos nga mga saad? Dili kami moanha kanimo.”
15 Moses got really angry and said to the Lord, “Don't accept their offerings. I have never taken even a donkey from them or treated any of them badly.”
Nasuko pag-ayo si Moises ug giingnan niya si Yahweh, “Ayaw tahora ang ilang mga halad. Wala akoy gikuha bisan usa ka asno gikan kanila, ug wala akoy gipasakitan bisan usa kanila.”
16 Moses told Korah, “You and all those who have joined you must appear before the Lord tomorrow—all of you and Aaron too.
Unya miingon si Moises ngadto kang Kora, “Ugma ikaw ug ang tanan nimo nga kaubanan kinahanglan nga moadto sa atubangan ni Yahweh—ikaw ug sila, ug si Aaron.
17 Each one will take his incense burner, put incense in it, and offer it before the Lord. All 250 of you will use your incense burners and Aaron will as well.”
Kinahanglan nga ang matag-usa kaninyo magdala ug iyang butanganan sa insenso ug butangan kini ug insenso. Unya ang matag tawo kinahanglan nga magdala sa iyang butanganan sa insenso atubangan ni Yahweh, 250 ka mga butanganan sa insenso. Ikaw ug si Aaron, usab, kinahanglan nga magdala sa inyong matag butanganan sa insenso.”
18 So each one took his incense burner, put incense in it, set it on fire, and stood together with Moses and Aaron at the entrance to the Tent of Meeting.
Busa ang matag tawo nagdala sa iyang butanganan sa insenso, gibutangan kini ug kalayo, gihanigan usab kini ug insenso, ug mibarog sa pultahan sa tolda nga tigomanan uban ni Moises ug ni Aaron.
19 When Korah had gathered all his rebellious group at the entrance to the Tent of Meeting, the Lord's glory appeared before the whole congregation.
Gitigom ni Kora ang tanang katilingban batok kang Moises ug kang Aaron didto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, ug ang himaya ni Yahweh mipakita sa tanang katilingban.
20 The Lord told Moses and Aaron,
Unya nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises ug kang Aaron:
21 “Step away from these Israelites and I will destroy them right away.”
“Ilain ang inyong mga kaugalingon gikan sa taliwala niining katilingban aron nga malamoy ko dayon sila.”
22 But Moses and Aaron fell facedown on the ground said, “God—God of everything that lives—when it's just one man who sins, do you have to be angry with the everybody?”
Mihapa si Moises ug si Aaron ug miingon, “Dios, ang Dios sa mga espiritu sa tanang katawhan, kung makasala ang usa ka tawo, kinahanglan ba nga masuko ka sa tanang katilingban?”
23 Then the Lord told Moses,
Mitubag si Yahweh ngadto kang Moises. Miingon siya,
24 “Tell the people to move away from the homes of Korah, Dathan, and Abiram.”
“Sultihi ang katilingban. Ingna, 'Pahilayo sa mga tolda ni Kora, Datan, ug Abiram.”'
25 So Moses went over to Dathan and Abiram, and the Israelite elders of Israel followed him.
Unya mitindog si Moises ug miadto ngadto kang Datan ug Abiram; misunod ang mga kadagkoan sa Israel kaniya.
26 He ordered the people, “Move away from the tents of these wicked men and don't touch anything that belongs to them, otherwise you will be destroyed along with them in all their sins.”
Misulti siya ngadto sa katilingban ug miingon, “Karon biyai ang mga tolda niining daotan nga mga tawo ug ayaw hikapa ang bisan unsa nga ila, o malamoy kamo pinaagi sa tanan sa nilang mga sala.”
27 The people moved away from the homes of Korah, Dathan, and Abiram. Dathan and Abiram came out and stood at the entrances to their tents along with their wives, children and little ones.
Busa ang katilingban nga anaa sa matag kilid sa mga tolda ni Kora, Datan, ug Abiram mipahawa kanila. Migawas si Datan ug Abiram ug mibarog sa pultahan sa ilang mga tolda, uban sa ilang mga asawa, mga anak nga lalaki, ug ilang mga masuso.
28 Moses said, “This is how you will know that the Lord did send me to carry out everything I've done, for it wasn't anything I thought up.
Unya miingon si Moises, “Pinaagi niini masayran ninyo nga si Yahweh ang nagpadala kanako sa pagbuhat niining tanan nga buluhaton, kay wala ako nagbuhat niini pinaagi sa akong kabubut-on.
29 If these men die a natural death, experiencing the destiny of every human being, then the Lord didn't sent me.
Kung kining mga tawhana mamatay sa kasagaran lang nga mahitabo, nan dili si Yahweh ang nagpadala kanako.
30 But if the Lord does something totally different, and the earth opens up and swallows them down along with everything that belongs to them so that they go down alive into Sheol, then you will know that these men have acted with contempt to the Lord.” (Sheol h7585)
Apan kung palikion ni Yahweh ang yuta unya molamoy kanila sama sa usa ka dako nga baba, uban sa tanan nilang pamilya, ug kung mangahulog sila nga buhi ngadto sa Seol, nan kinahanglan ninyo nga sabton nga kining mga tawhana nakapasipala kang Yahweh.” (Sheol h7585)
31 Immediately Moses finished saying all this the ground under the rebels split apart,
Dihadiha dayon pagkahuman ug sulti ni Moises niining tanang mga pulonga, mibuka ang yuta niadtong mga tawhana.
32 and the earth opened up and swallowed them and their households down, as well as everyone who was there with Korah and everything that belonged to them.
Mibuka ang baba sa yuta ug gilamoy sila, ilang mga pamilya, ug ang tanang katawhan nga nahisakop kang Kora, lakip na ang tanan nilang mga gipanag-iyahan.
33 They went down alive into Sheol with all that they had. The earth closed over them, and they were no more. (Sheol h7585)
Sila ug ang tanan sa ilang mga pamilya nangahulog nga buhi ngadto sa Seol. Mitiklop ang yuta kanila, ug sa niini nga paagi nahanaw sila gikan sa taliwala sa mga katilingban. (Sheol h7585)
34 When they heard their cries, all the Israelites nearby ran away, shouting, “Watch out! The earth could swallow us too!”
Ang tanang Israelita nga nakapalibot kanila mipahilayo nga naghilak. Naniyagit sila, “Tingali ug lamuyon usab kita sa yuta!”
35 Fire burst out from the Lord and burned up the 250 men who were offering incense.
Unya sa kalit lang mihugpa ang kalayo nga gikan Kang Yahweh ug gilamoy ang 250 ka kalalakin-an nga naghalad ug insenso.
36 Then the Lord said to Moses,
Nakigsulti pag-usab si Yahweh ngadto kang Moises ug nag-ingon,
37 “Tell Eleazar, son of Aaron the priest, to collect the holy incense burners from among those who have been burned up, and scatter the coals used for the incense well away from the camp.
“Sultihi si Eleazar nga anak ni Aaron nga pari ug tugoti siya nga mokuha sa mga butanganan sa insenso pagawas sa kalayo, kay ang mga butanganan sa insenso gilain alang kanako. Unya ipakatag kaniya ang nagdilaab nga mga uling ngadto sa layo.
38 Have the incense burners of those who sinned at the expense of their own lives hammered into metal sheets as a covering for the altar, because they were offered before the Lord, and so have become holy. They will be a reminder to Israelites of what happened.”
Ipakuha ang mga butangan sa insenso niadtong nawad-an sa ilang mga kinabuhi tungod sa ilang sala. Ipahimo kining dinukdok nga mga plato ingon nga tabon ibabaw sa halaran. Kadtong mga tawhana naghalad niini atubangan kanako, mao nga gilain kini alang kanako. Mahimo kining timaan sa akong presensya ngadto sa katawhan sa Israel.”
39 So Eleazar the priest collected the bronze incense burners used by those who had been burned up, and had them hammered out as a covering for the altar,
Gikuha ni Eleazar nga pari ang tumbaga nga mga butanganan sa insenso nga gigamit sa mga tawo nga nangasunog, ug gidukdok kini aron mahimong tabon alang sa halaran,
40 following the instructions given to him from the Lord through Moses. This was to remind the Israelites that no one who is not a descendant of Aaron should come and offer incense before the Lord, otherwise they could end up like Korah and those with him.
isip nga pahinumdom sa katawhan sa Israel, aron nga walay tagagawas nga wala naggikan kang Aaron nga moduol aron sa pagsunog sa insenso sa atubangan ni Yahweh, aron nga dili sila mahisama kang Kora ug sa iyang pundok—sama sa gimando ni Yahweh ngadto kang Moises.
41 The next day all the Israelites complained to Moses and Aaron, saying, “You have killed the Lord's people!”
Apan pagkasunod buntag ang tanang katilingban nga katawhan sa Israel nagbagulbol batok kang Moises ug kang Aaron. Miingon sila, “Gipangpatay nimo ang katawhan ni Yahweh.”
42 But as the people gathered to confront them, Moses and Aaron went over to the Tent of Meeting, and suddenly the cloud covered it and the Lord's glory appeared.
Unya nahitabo kini, sa dihang ang mga katilingban nagtigom batok kang Moises ug kang Aaron, nga naglantaw sila sa atubangan sa tolda nga tigomanan, ug, tan-awa, mitabon ang panganod niini. Mipakita ang himaya ni Yahweh,
43 Moses and Aaron went and stood at the front of the Tent of Meeting,
ug miduol si Moises ug si Aaron ngadto sa atubangan sa tolda nga tigomanan.
44 and the Lord said to Moses,
Unya nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises. Miingon siya,
45 “Get away from these people and I will finish them off immediately.” Moses and Aaron fell facedown on the ground.
“Pahilayo gikan sa atubangan niining katilingban aron lamyon ko dayon sila.” Ug mihapa si Moises ug si Aaron sa yuta.
46 Moses told Aaron, “Put some coals from the altar and some incense in your incense burner. Then run to the people and make them right before the Lord, for the Lord is angry with them and a plague has started.”
Miingon si Moises ngadto kang Aaron, “Kuhaa ang butanganan sa insenso, butangi kini ug kalayo gikan sa halaran, butangi kini ug insenso, dad-a dayon kini ngadto sa katilingban, ug paghimo ug pagpapas sa sala alang kanila, tungod kay moabot ang kasuko gikan kang Yahweh. Ang hampak nagsugod na.”
47 Aaron took the incense burner just as Moses had told him and ran into the middle of the assembly. He saw that the plague had started to affect the people so he offered the incense and made the people right with the Lord.
Busa gibuhat ni Aaron ang gisulti ni Moises. Midagan siya ngadto sa tunga-tunga sa katilingban. Ang hampak misugod dayon sa pagkuyanap ngadto sa taliwala sa katawhan, busa gibutang niya ang insenso ug naghimo ug pagpapas sa sala alang sa katawhan.
48 He stood between those who had died and those who were still alive, and the plague was stopped.
Mibarog si Aaron taliwala sa mga buhi ug sa mga patay; niini nga paagi miundang ang hampak.
49 However, 14,700 died from the plague in addition to those who'd died because of Korah.
Kadtong nangamatay sa hampak mokabat ug 14, 700 ang gidaghanon, wala pay labot kadtong nangamatay sa panghitabo kang Kora.
50 Then Aaron went back to Moses at the entrance to the Tent of Meeting because the plague had been stopped.
Mibalik si Aaron ngadto kang Moises didto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, ug mihunong na gayod ang hampak.
