Numbers 13
1 The Lord told Moses,
Пәрвәрдигар Мусаға сөз қилип: —
2 “Send some men to explore the land of Canaan, the country I'm giving to the Israelites. Choose one of the leaders from each of the tribes to go and do this.”
Мән Исраилларға мирас қилип бәргән Қанаан зиминини чарлап келишкә адәмләрни әвәткин; һәр бир ата җәмәткә тәвә қәбилидин бирдин адәм чиқирилсун, улар өз қәбилисидики әмир болсун, — деди.
3 Moses did as the Lord had ordered and sent the men out from the Desert of Paran. They were all leaders of the Israelites.
Муса Пәрвәрдигарниң әмри бойичә, уларни Паран чөлидин йолға салди; уларниң һәммиси Исраилларниң башлири еди.
4 Their names were: Shammua son of Zaccur, from the tribe of Reuben.
Төвәндикиләр уларниң исимлири: — Рубән қәбилисидин Заккурниң оғли Шаммуя,
5 Shaphat, son of Hori, from the tribe of Simeon.
Шимеон қәбилисидин Хориниң оғли Шафат,
6 Caleb, son of Jephunneh, from the tribe of Judah.
Йәһуда қәбилисидин Йәфуннәһниң оғли Каләб,
7 Igal, son of Joseph, from the tribe of Issachar.
Иссакар қәбилисидин Йүсүпниң оғли Игал,
8 Hoshea, son of Nun, from the tribe of Ephraim.
Әфраим қәбилисидин Нунниң оғли Һошия,
9 Palti son of Raphu, from the tribe of Benjamin.
Бинямин қәбилисидин Рафуниң оғли Палти,
10 Gaddiel, son of Sodi, from the tribe of Zebulun.
Зәбулун қәбилисидин Содиниң оғли Гаддийәл,
11 Gaddi, son of Susi, from the tribe of Manasseh (a tribe of Joseph).
Йүсүп қәбилисидин, йәни Манассәһ қәбилисидин Сусиниң оғли Гадди,
12 Ammiel, son of Gemalli, from the tribe of Dan.
Дан қәбилисидин Гималлиниң оғли Аммийәл,
13 Sethur, son of Michael, from the tribe of Asher.
Ашир қәбилисидин Микаилниң оғли Сәтур,
14 Nahbi, son of Vophsi, from the tribe of Naphtali.
Нафтали қәбилисидин Вофсиниң оғли Наһби,
15 Geuel, son of Machi, from the tribe of Gad.
Гад қәбилисидин Макиниң оғли Геуәл.
16 These were the names of the men that Moses sent to explore the country. Moses called Hoshea Joshua.
Мана булар Муса чарлап келиңлар дәп Қанаан зиминиға әвәткән адәмләрниң исми. Муса Нунниң оғли Һошияни Йәһошуя дәп атиди.
17 Moses sent them out to explore the land of Canaan, telling them, “Go through the Negev and on into the hill country.
Муса уларни чарлап келишкә Қанаанға сәпәрвәр қилип: — Силәр мошу йәрдин Нәгәв чөли тәрәпкә қарап меңиңлар, андин тағлиқ районға чиқиңлар.
18 See what the place looks like, and find out about the people living there—are they strong or weak? Are there many of them or only a few?
У йәрниң қандақ екәнлигини, у йәрдикиләрниң күчлүк-аҗизлиғини, аз яки көплүгини көрүп беқиңлар;
19 Is the land where they're living good or bad? Are their towns like open camps, or do they have defensive walls?
улар туруватқан йәрниң қандақ екәнлигини, яхши-яманлиғини көрүңлар; улар туруватқан шәһәрләрниң қандақ екәнлигини, баргаһлиқ шәһәр яки сепил-қәлъәлик шәһәр екәнлигини;
20 Is the soil productive or not? Is it forested? Be brave, and bring back some of the country's fruit.” (It was the beginning of the grape harvest.)
у йәрниң мунбәт яки мунбәтсиз екәнлигини, дәл-дәрәқлириниң бар-йоқлуғини көрүп келиңлар. Жүрәкликрәк болуп, мевә-чивилиридин алғач келиңлар, — деди. Бу чағ дәл үзүм пишип қалған вақит еди.
21 So the men went and explored the land all the way from the Desert of Zin to Rehob, bear Lebo-hamath.
Улар шу тәрәпләргә чиқип, зиминни Зин чөлидин тартип таки Һамат еғизиниң йенидики Рәһобқичә берип чарлашти.
22 They went through the Negev and arrived in Hebron where Ahiman, Sheshai, and Talmai, the descendants of Anak, lived. This town was built seven years before the Egyptian town of Zoan.
Улар җәнуп тәрәптә Һебронға барди, у йәрләрдә Анақийларниң әвлатлиридин Аһиман, Шишай, Талмай дегәнләр олтиришлиқ еди. Әслидә Һеброн шәһири Мисирдики Зоан шәһиридин йәттә жил илгири ясалған еди.
23 When they arrived at the Valley of Eshcol they chopped down a branch that had just one bunch of grapes. They had to carry it on a pole held between two men. They also collected some pomegranates and figs.
Улар «Әшкол җилғиси»ға кәлди, у йәрдә бир сап үзүми бар бир үзүм шехини кесип, бир балдаққа есип икки адәмгә көтәргүзүп маңди; улар азрақ анар билән әнҗирму елип қайтип кәлди.
24 (The place was named the Valley of Eshcol because of the bunch of grapes they took from there.)
Исраиллар шу йәрдә кесивалған әшу үзүм сәвәвидин у йәр «Әшкол җилғиси» («[үзүм сапиғи җилғиси]») дәп аталди.
25 Forty days later the men returned from exploring the country.
Улар қириқ күндин кейин у йәрләрни чарлап түгитип, қайтип кәлди.
26 They went to see Moses and Aaron, and all the Israelites gathered there at their camp in Kadesh in the Desert of Paran. They gave a report before everyone and showed them the fruit they had brought back from the country.
Улар келип, Паран чөллүгидики Қадәштә Муса, Һарун вә пүтүн Исраил җамаити билән көрүшти. Улар иккиләнгә һәм пүткүл Исраил җамаитигә мәлумат бәрди һәм зиминниң мевилирини уларға көрсәтти.
27 This is the report they gave to Moses: “We went and explored the country you sent us to, and it is definitely very productive, as if it was flowing with milk and honey. Just look at some of its fruit!
Улар Мусаға мәлумат берип: — Биз өзлири бериңлар дегән йәрләргә бардуқ, растинла сүт билән һәсәл еқип туридиған йәр екән, мана булар шу йәрниң мевилири.
28 But the people living there are strong, and their towns are big and have defensive walls. We also saw some descendants of Anak there.
Бирақ у йәрдикиләр бәк күчтүңгүр екән, шәһәрләр сепиллиқ болуп һәм пухта-һәйвәтлик екән. Униң үстигә, биз у йәрдә Анақийларниң әвлатлириниму көрдуқ.
29 The Amalekites live in the Negev. The Hittites, Jebusites, and the Amorites live in the hill country. The Canaanites live on the sea coast and also beside the Jordan.”
Амаләкләр җәнуп тәрәптә туридикән; Һиттийлар, Йәбусийлар, Аморийлар тағларда туридикән; Ⱪананийлар деңиз бойлирида вә Иордан дәрияси бойлирида туридикән, — деди.
30 Then Caleb asked for quiet as the people stood before Moses and told them, “Let's go and take over the land. We can conquer the country, no doubt about it!”
Каләб Мусаниң алдида көпчиликни тиничлитип: — Биз дәрһал атлинип берип у йәрни егиләйли! Чүнки биз чоқум ғалип келимиз — деди.
31 But the men who had gone with him disagreed. “We can't go and fight these people! They're much stronger than us!”
Лекин униң билән биллә чиққан башқилар болса: — Улар биздин күчлүк екән, шуңа уларға һуҗум қилсақ болмайду, — дейишти.
32 They spread a negative report among the Israelites about the country they had explored. They told people, “The country we explored destroys the people that live there. Plus everyone we saw was really big!
Андин чарлиғучилар өзлири чарлап кәлгән зиминниң әһвалидин Исраилларға яман мәлумат берип: — Биз кирип чарлап өткән зимин болса өз аһалисини йәйдиған зимин екән; биз у йәрдә көргәнләрниң һәммиси йоған адәмләр екән.
33 We even saw giants there—people descended from Anak the giant! Compared to them we looked like grasshoppers, and we must have looked like that to them too!”
Биз у йәрләрдә «Нәфилийләр» дегән [гигант] адәмләрни көрдуқ (дәрвәқә Анақийларниң әвлатлири Нәфилийләрдин чиққандур); биз өзимизгә қарисақ чекәткидәк туридикәнмиз, биз уларғиму шундақ көринидикәнмиз, — деди.
