Luke 16
1 Jesus told his disciples this story. “There was once a rich man whose manager was accused of wasting what belonged to his master.
୧ୟୀଶୁ ଆୟାଃ ଚେଲାକକେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ, “ମିଆଁଦ୍ କିସାଁଣ୍ ହଡ଼ଆଃ ଭାଣ୍ଡାରି ତାଇକେନାଏ, ଇନିଃ ମେନାଃତେୟାଃକ ଛିତିବିତି ତାନାଏ ମେନ୍ତେ କିସାଁଣାଃ ଆୟାର୍ରେ ଭାଣ୍ଡାରିକ ଚିଟାକିୟାଃକ ।
2 So the rich man called in his manager, and asked him, ‘What's this I hear about you? Bring in your accounts, because you won't be continuing as manager.’
୨ଏନ୍ତେ କିସାଁଣ୍ ଇନିଃକେ ହାକାଅତାନ୍ଲଃ କାଜିକିୟାଏ, ‘ଆମାଃ ବିଷାଏରେ ଚିନାଃଇଙ୍ଗ୍ ଆୟୁମ୍ତାନା? ଆମାଃ ଭାଣ୍ଡାରି କାମିରାଃ ହିସାବ୍ ଏମାଇଙ୍ଗ୍ମେ, ଆମ୍ ଆୟାର୍ତେ ଭାଣ୍ଡାରି କାମ୍ ତାଇନ୍ଦାଡ଼ିୟାଃ ।
3 The manager said to himself, ‘Now what will I do since my master is going to fire me from my job? I'm not strong enough to dig, and I'm ashamed to beg.
୩ଏନ୍ ଭାଣ୍ଡାରି ଚିନାଃଇଙ୍ଗ୍ ଚିକାୟା ମେନ୍ତେ ଆୟାଃ ମନ୍ରେୟାଏ ଉଡୁଃକେଦାଃ, ଗମ୍କେତାଇଙ୍ଗ୍ଦ ଭାଣ୍ଡାରି କାମି ରେଜିଙ୍ଗ୍ତାନାଏ । ଉର୍କେଦ୍ତେ କାମିଲେକା ଆଇଁୟାଃ ପେଡ଼େଃ ବାନଃଆ, ଆଡଃ କଏଁତେଇଙ୍ଗ୍ ଗିହୁଃତାନା ।
4 Oh, I know what I'm going to do so that when I'm sacked as manager people will make me welcome in their homes.’
୪ଭାଣ୍ଡାରିକାମିଏତେଇଙ୍ଗ୍ ଅଡଙ୍ଗ୍ଏନ୍ରେଦ ହଡ଼କ ଆକଆଃ ଅଡ଼ାଃରେକ ଦହିଙ୍କା ମେନ୍ତେ ଚିନାଃଇଙ୍ଗ୍ ଚିକାୟା ଏନାଇଙ୍ଗ୍ ସାରିୟାଃ ।’
5 So he invited all those who were in debt to his master to come and see him. He asked the first one, ‘How much do you owe my master?’
୫“ଏନ୍ତେ ଇନିଃ ଆୟାଃ ଗମ୍କେୟାଃ ରିଣୀସାବାକାଦ୍କଏତେ ମିମିଆଦ୍କକେ କେଡ଼ାକେଦ୍କଆଏ । ସିଦାନିଃକେ କୁଲିକିୟାଏ, ‘ଆମ୍ ଆଇଁୟାଃ ଗମ୍କେୟାଃ ଚିମିନାଙ୍ଗ୍ ରିଣୀମ୍ ଇଦିକାଦା?’
6 The man replied, ‘A hundred units of oil.’ He said to him, ‘Sit down quickly. Take your bill, and change it to fifty.’
୬ଇନିଃ କାଜିକିୟାଏ ‘ମଣେଁହିସି ଟିନ୍ ସୁନୁମ୍ ।’ ଏନ୍ତେ ଇନିଃ, ‘ମାର୍ ଆମାଃ ବହି ଆଉୱେମେ ଆଡଃ ଦୁବ୍ଧାବ୍କେଦ୍ତେ ବାର୍ହିସି ଗେଲେୟା ଅଲେମେ’ ମେନ୍କିୟାଏ ।
7 Then he said to another, ‘How much do you owe?’ The man replied, ‘A hundred units of wheat.’ He said to him, ‘Take your bill and change it to eighty.’
୭ଏନ୍ତେ ଏଟାଃନିଃକେ କାଜିକିୟାଏ, ‘ଆମ୍ ଚିମ୍ନାଙ୍ଗ୍ ରିଣୀମ୍ ଇଦିକାଦା?’ ‘ମିଦ୍ ହାଜାର୍ ବାସ୍ତା ଗହମ୍’ ମେନ୍ରୁହାଡ଼୍କିୟାଏ । ଇନିଃ କାଜିକିୟାଏ, ‘ଆମାଃ ବହି ଆଉୱେମେ ଆଡଃ ଇରାଲିୟାଶାଅ ବାସ୍ତା ଅଲ୍ତାମେ ।’
8 The rich man commended his dishonest manager for his cunning idea. The children of this world are more cunning towards one another than are the children of light. (aiōn g165)
୮“ଏନ୍ତେ ଇନିଃ ସେଣାଁଁତେୟାଏ କାମିୟାକାଦା ମେନ୍ତେ ଇନିୟାଃ ଗମ୍କେ ଏନ୍ କା ଧାର୍ମାନ୍ ଭାଣ୍ଡାରିକେ ସାହାରାଅକିୟାଏ । ନେ ପାରିୟାରେନ୍ ହଡ଼କଦ ଆକଆଃ ଦିପିଲିରେନ୍ ହଡ଼କଆଃ ନାଗେନ୍ତେ ମାର୍ସାଲ୍ରେନ୍ ହନ୍କଆଃଏତେ ଆଦ୍କାକ ସେଣାଁଁନାଃ ।” (aiōn g165)
9 I tell you, use the wealth of this world to make friends for yourselves so that when it's gone, you'll be welcomed into an eternal home. (aiōnios g166)
୯ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆପେକେ କାଜିୟାପେ ତାନାଇଙ୍ଗ୍, ଆପେ ସାଂସାର୍ରେୟାଃ କା ଧାର୍ମାନ୍ ଖୁର୍ଜିତେ ଗାତିକ ବାଇକପେ, ଏନ୍ତେ ଏନା ଟୁଣ୍ଡୁଅଃ ଇମ୍ତାଙ୍ଗ୍ ଇନ୍କୁ ଜାନାଅ ଜାନାଅ ତାଇନଃ ଠାୟାଦ୍ରେକ ଦହପେୟା । (aiōnios g166)
10 If you can be trusted with very little you can also be trusted with much; if you are dishonest with very little you will also be dishonest with much.
୧୦ସବେନାଃଏତେ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ଆଁରେ ପାତିୟାର୍ରଃ ଲେକାନ୍ନିଃ ପୁରାଃ ବିଷାଏରେହଗି ପାତିୟାର୍ରଃ ଲେକାନ୍ନିଃ ତାନିଃ ଆଡଃ ସବେନାଃଏତେ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ଆଁରେ କା ପାତିୟାର୍ରଃ ଲେକାନ୍ନିଃ ପୁରାଃ ବିଷାଏରେହଗି କା ପାତିୟାର୍ରଃ ଲେକାନ୍ନିଃ ତାନିଃ ।
11 So if you can't be trusted when it comes to worldly wealth, who will trust you with true riches?
୧୧ଏନାମେନ୍ତେ ଆପେ ସାଂସାର୍ରେୟାଃ ଖୁର୍ଜିରେ କା ପାତିୟାର୍ରଃ ଲେକାପେ ତାଇନଃରେଦ, ସାର୍ତିତେୟାଃ ଅକଏ ଏମାପେୟାଏ?
12 And if you can't be trusted with what belongs to someone else, who will trust you with what is yours?
୧୨ଆଡଃ ଆପେ ଏଟାଃନିୟାଃ ବିଷାଏରେ ପାତିୟାର୍ରଃ ଲେକା କାପେ ତାଇନ୍ରେଦ ଆପେକେ ଅକଏ ଆପେୟାଃତେୟାଃକେ ଏମାପେୟାଏ ।
13 No servant can obey two masters. Either he will hate one and love the other, or he will be devoted to one and despise the other. You can't serve both God and Money.”
୧୩“ଜେତାଏ ବାରିଆ ଗମ୍କେକିନାଃ ଦାସି କାଏ ହବାଦାଡ଼ିୟଃଆ, ଚିୟାଃଚି ଇନିଃ ମିହୁଡ଼୍କେ ହିଲାଙ୍ଗ୍ଇୟାଏ ଆଡଃ ଏଟାଃ ମିହୁଡ଼୍କେ ଦୁଲାଡ଼ିୟାଏ, ଚାଏ ମିଆଁଦ୍ନିଃଲଃ ମେସାନାଏ ଆଡଃ ଏଟାଃନିଃଲଃ କାଏ ମେସାନା । ଆପେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆଡଃ ଖୁର୍ଜି ବାରାନାଃରେ କାପେ ଦାସିଦାଡ଼ିନା ।”
14 The Pharisees, who loved money, heard what Jesus said and laughed at him.
୧୪ଟାକା ପାଏସାରାଃ ହାୟାତାନ୍ ଫାରୁଶୀକ ନେ ସବେନ୍ କାଜି ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ, ଇନିଃକେକ ହିଲାଙ୍ଗ୍କିୟା ।
15 But Jesus told them, “You appear pious to people, but God knows what you're thinking. What people value highly is detested by God.
୧୫ଇନିଃ ଇନ୍କୁକେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ, “ଆପେଦ ହଡ଼କଆଃ ଆୟାର୍ରେ ଧାର୍ମାନ୍ପେ ଉଦୁବଃତାନା, ମେନ୍ଦ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆପେୟାଃ ମନ୍ ସାରିୟାଏ । ହଡ଼କଆଃ ଥାଲାରେ ମାରାଙ୍ଗ୍ଅଃଦ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ସାନ୍ମାଙ୍ଗରେ ହିଲାଙ୍ଗ୍ଅଃଲେକା ।
16 What was written in the law and the prophets lasted until John. From then on the good news of the kingdom of God is being spread, and everyone is forcing their way in.
୧୬“ମୁଶାରାଃ ଆନ୍ଚୁ ଆଡଃ ନାବୀକ ବାପ୍ତିସ୍ମା ଏମଃନିଃ ଯୋହାନ୍ ଜାକେଦ୍କ ତାଇକେନା, ଇମ୍ତାଙ୍ଗ୍ଏତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ସିର୍ମା ରାଇଜ୍ରେୟାଃ ସୁକୁକାଜି ଉଦୁବଃତାନା ଆଡଃ ସବେନ୍କ ପେଡ଼େଃଲଃ ଏନାରେ ବଲଃତାନାକ ।
17 However, it's easier for heaven and earth to pass away than for the smallest point of the Law to disappear.
୧୭ସିର୍ମା ଆଡଃ ଅତେ ଜିୟନଃଆ ମେନ୍ଦ ମୁଶା ନାବୀଆଃ ଆନ୍ଚୁରେୟାଃ ମିଆଁଦ୍ ଅନଲ୍ ହଗି କା ଜିୟନଃଆ ।
18 Any man who divorces his wife and marries someone else commits adultery, and a man who marries a divorced woman commits adultery.
୧୮“ଜେତାଏ ହଡ଼ ଆୟାଃ କୁଡ଼ିକେ ବାଗିକେଦ୍ତେ ଏଟାଃନିଃଲଃ ଆଣ୍ଦିନ୍ରେଦ ଇନିଃ ଆପାଙ୍ଗିର୍ନିଃ ତାନିଃ ଆଡଃ କଡ଼ାତେ ବାଗିୟାକାନ୍ କୁଡ଼ିକେ ଜେତାଏ ଆଣ୍ଦିୟଃରେଦ ଇନିଃ ଆପାଙ୍ଗିର୍ନିଃ ତାନିଃ ।
19 Once there was a man who was rich. He wore purple clothes and fine linen, and enjoyed a luxurious life.
୧୯“ମିଆଁଦ୍ କିସାଁଣ୍ ହଡ଼ ତାଇକେନାଏ, ଇନିଃ ବାଇଗିନିଆ ଲିଜାଃ ଆଡଃ ବୁଗିନ୍ ସୁଗାଡ଼୍ ଲିଜାଃ ତୁସିଙ୍ଗ୍ଅଃଁତାନ୍ ଆଡଃ ସବେନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ ପୁରାଃ ରାସ୍ବାସ୍ରେୟାଏ ତାଇକେନା ।
20 A beggar named Lazarus used to sit at his gate, covered in sores,
୨୦ମେନ୍ଦ ଲାଜାର୍ ନୁତୁମ୍ ମିଆଁଦ୍ କଏଁହଡ଼ ଘାଅତେ ପେରେଜାକାନ୍ ତାଇକେନାଏ, ଇନିଃକେ କିସାଁଣ୍ ହଡ଼ରାଃ ଅଡ଼ାଃ ବଲଦୁଆର୍ତାଃରେ ବାଗିତୁକାକାନାଏ ତାଇକେନା ।
21 longing to eat the leftovers from the rich man's table. Even the dogs came and licked his sores.
୨୧ନେ କିସାଁଣ୍ ହଡ଼ଆଃ ମେଜ୍ଏତେ ଉୟୁଗଃତାନ୍ କେଚାଃତେୟାଃଲଃ ଆୟାଃ ଲାହିଦ୍ ବିଏ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନାଏ ତାଇକେନା, ସେତାକହ ହିଜୁଃଲେନ୍ତେ ଇନିୟାଃ ଘାଅ ଜାଲ୍ଇତାନ୍କ ତାଇକେନା ।
22 Then the beggar died, and angels carried him away to be with Abraham. The rich man also died and was buried.
୨୨“ଏନ୍ତେ ନେକା ହବାୟାନା, ନେ ରେଙ୍ଗେଃ ହଡ଼ ଗଏଃୟାନାଏ ଆଡଃ ଦୁଁତ୍କ ଆବ୍ରାହାମ୍ଆଃ କୟଙ୍ଗ୍ରେକ ତେବାଃକିୟା, ଆଡଃ ଏନ୍ କିସାଁଣ୍ ହଡ଼ହଗି ଗଏଃୟାନାଏ ଆଡଃ ତପାକିୟାଃକ ।
23 In Hades, where he was in torment, he looked up and saw Abraham in the far distance, with Lazarus beside him. (Hadēs g86)
୨୩ଇନିଃ ପାତାଲ୍ରେ ଦୁକୁସାହାତିଙ୍ଗ୍ତାନ୍ ଇମ୍ତା ଆରିଦ୍ରାକାବ୍କେଦାଏ ଆଡଃ ସାଙ୍ଗିନ୍ରେ ଆବ୍ରାହାମ୍ ଆଡଃ ଆୟାଃ କୟଙ୍ଗ୍ରେ ଲାଜାର୍କେ ନେଲ୍କିୟାଏ । (Hadēs g86)
24 ‘Father Abraham,’ he called out, ‘Have mercy on me and send Lazarus to dip the tip of his finger in water and cool my tongue, because I'm burning in agony.’
୨୪ଏନ୍ତେ ଇନିଃ ହାକାଅକିଃତେ କାଜିକିୟାଏ, ‘ହେ ଆବା, ଆବ୍ରାହାମ୍ ଲିବୁଆଇଙ୍ଗ୍ମେଁ ଆଡଃ ଲାଜାର୍କେ କୁଲ୍ତାଇମ୍ ଇନିଃ ଆୟାଃ ସାର୍ସାର୍ରାଃ ଚୁଟି ଦାଆଃରେ ତୁପୁକେଦ୍ତେ ଆଲାଙ୍ଗ୍ତାଇୟାଁଃକେ ତୁତ୍କେନେକାଏ, ଆଇଙ୍ଗ୍ଦ ନେ ସେଙ୍ଗେଲ୍ରେ କାଲ୍ପାଅଃତାନାଇଙ୍ଗ୍ ।’
25 But Abraham replied, ‘My son, remember that you enjoyed the good things of life, while Lazarus had a very poor life. Now he is here being comforted, while you suffer in torment.
୨୫ମେନ୍ଦ ଆବ୍ରାହାମ୍ କାଜିକିୟାଏ, ‘ଏ ହନ୍, ନେଆଁଁ ଉଡ଼ୁଃଇମେ, ଆମ୍ଦ ଜୀନିଦ୍ ତାଇକେନ୍ ଇମ୍ତା ଆମାଃ ବୁଗିନାଃମ୍ ନାମ୍ଚାବାକେଦାଃ ଆଡଃ ଏନ୍ ଲେକାଗି ଲାଜାର୍ ପୁରାଃ ଦୁକୁ ନାମ୍କେଦାଏ, ମେନ୍ଦ ନାହାଁଃ ଇନିଃ ନେତାଃରେ ଜୀଉରାଡ଼େଃ ନାମେତାନାଏ ଆଡଃ ଆମ୍ କାଲ୍ପାଅଃତାନାମେ ।
26 Apart from that, there's a great gulf that stretches between us and you. Nobody who wants to cross from here to you can do so, and nobody can cross from there over to us.’
୨୬ଆଡଃ ନେଆଁଁଏତେ ଆଦ୍କା ମାରାଙ୍ଗ୍ ହୁୱାଙ୍ଗ୍ ଆଲେ ଆଡଃ ଆପେ ଥାଲାରେ ମେନାଃ, ନେତାଃଏତେ ହାନ୍ପାରମ୍ ଆପେତାଃ ଜେତାଏ କାକ ସେନ୍ଦାଡ଼ିୟା ଆଡଃ ହାନ୍ପାରମ୍ରେନ୍କ ନେ ପାରମ୍ ଆଲେତାଃ କାକ ହିଜୁଃଦାଡ଼ିୟାଃ ।’
27 The rich man said, ‘Then Father, I beg you, please send him to my father's house.
୨୭ଇନିଃ କାଜିକିୟାଏ, ‘ତାବ୍ଦ ହେ ଆବା, ଲାଜାର୍କେ ଆପୁଇଁୟାଃ ଅଡ଼ାଃତେ କୁଲ୍ତାଇମ୍, ମେନ୍ତେଇଙ୍ଗ୍ ବିନ୍ତିମେ ତାନା ।
28 For I have five brothers and he can warn them so that they don't end up here in this place of torment.’
୨୮ଚିୟାଃଚି ଆଇଁୟାଃଦ ମଣେୟାଁ ହାଗାଇଙ୍ଗ୍କ ମେନାକଆ, ଇନିଃ ଇନ୍କୁତାଃ ପାର୍ଚାରେକାଏ, ଆଡଃ ଚେତାଅକକାଏ, କା'ରେଦ ଇନ୍କୁହଗି ନେ ଦୁକୁ ଠାୟାଦ୍ତେକ ସେଟେରାଃ ।’
29 But Abraham replied, ‘They have Moses and the prophets. They should listen to them.’
୨୯“ଆବ୍ରାହାମ୍ କାଜିକିୟାଏ, ‘ମୁଶା ଆଡଃ ନାବୀକଆଃ ପୁଥି ଇନ୍କୁତାଃରେୟାଃ; ଆମାଃ ହାଗାକ ଇନ୍କୁଆଃ କାଜିକ ଆୟୁମେକା ।’
30 ‘No, father Abraham,’ said the man. ‘But they would repent if someone went to them from the dead!’
୩୦ଇନିଃ କାଜିକିୟାଏ, ‘ହେ ଆବା ଆବ୍ରାହାମ୍, ବାନଃଗି! ମେନ୍ଦ ଗଜାକାନ୍କଏତେ ଜେତାଏ ଇନ୍କୁତାଃତେ ସେନଃରେଦ ଇନ୍କୁ ହେୟାତିଙ୍ଗେଆକ ଆଡଃ ପାପ୍ହେତେ ମନ୍ରୁହାଡ଼େୟାକ ।’
31 Abraham said to him, ‘If they won't listen to Moses and the prophets, they won't be convinced even if someone returns from the dead.’”
୩୧ମେନ୍ଦ ଇନିଃ କାଜିକିୟାଏ, ‘ଇନ୍କୁ ମୁଶା ଆଡଃ ନାବୀକଆଃ କାଜି କାକ ମାନାତିଙ୍ଗ୍ରେଦ, ଗଜାକାନ୍କଏତେ ଜେତାଏ ଜୀଉବିରିଦଃରେୟ କାକ ମାନାତିୟାଁଃ ।’”
