Luke 15
1 Tax collectors and other “sinners” often used to come and listen to Jesus.
୧ମୁସିଙ୍ଗ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ ସବେନ୍ ମାଲ୍ହାରମ୍କ ଆଡଃ ପାପି ହଡ଼କ ୟୀଶୁଆଃ କାଜି ଆୟୁମ୍ ନାଗେନ୍ତେ ଇନିଃତାଃତେ ହିଜୁଃତାନ୍କ ତାଇକେନା ।
2 As a result the Pharisees and the religious teachers complained, “This man welcomes sinners, and eats with them.”
୨ମେନ୍ଦ ଫାରୁଶୀକ ଆଡଃ ଆଇନ୍ ଇତୁକ କୁରୁମ୍ଡୁରୁମ୍ୟାନ୍ଲଃ ମେନ୍କେଦାଃକ, “ନିଃ ପାପିକକେ ସୁକୁଆକୁତାନାଏ ଆଡଃ ଆକଆଃଲଃ ଜମେତାନାଏ ।”
3 So Jesus told them this story as an illustration.
୩ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ ଇନ୍କୁକେ ନେ ଜନ୍କା କାଜି ଉଦୁବାଦ୍କଆଏ ।
4 “Imagine a man who had a hundred sheep lost one of them. Wouldn't he leave the ninety-nine in the open pasture, and search for the one that's lost until he finds it?
୪“ଆପେକଏତେ ଜେତାଏୟାଃ ମଣେଁହିସି ମିଣ୍ଡିକ ତାଇନ୍ରେଦ ଆଡଃ ଇନ୍କୁଏତେ ମିଆଁଦ୍ ଆଦଃରେଦ ଚିୟାଃ ଇନିଃ ଏନ୍ ଉପୁନ୍ହିସି ଗେଲ୍ଅରେୟା ମିଣ୍ଡିକକେ ବିର୍ରେ କାଏ ବାଗିକଆ ଆଡଃ ଏନ୍ ଆଦାକାନ୍ନିଃକେ ଆଉରିନାମି ଜାକେଦ୍ କାଏଚି ଦାଣାଁଁବାଡ଼ାଇୟା?
5 When he finds it, he joyfully puts it on his shoulders.
୫ଆଡଃ ଇନିଃକେ ନାମ୍ତାଇରେଦ ରାସ୍କାତାନ୍ଲଃ ଆୟାଃ ତାରାନ୍ରେୟାଏ ଗଅଃଆଉୱିୟା,
6 Once he gets home, he calls his friends and neighbors together, saying, ‘Come and celebrate with me! I've found my lost sheep!’
୬ଆଡଃ ଅଡ଼ାଃତେ ହିଜୁଃକେଦ୍ତେ ଆୟାଃ ଗାତିକକେ ଆଡଃ ହପର୍ଜାପାଃରେନ୍କକେ କେଡ଼ାହୁଣ୍ଡିକେଦ୍ତେ ‘ଆଇଁୟାଃଲଃ ରାସ୍କାନ୍ପେ, ଆଇଁୟାଃ ଆଦାକାନ୍ ମିଣ୍ଡିକେଇଙ୍ଗ୍ ନାମ୍ରୁହାଡ଼୍କିୟା’ ମେତାକଆଏ ।
7 I tell you that there's more joy in heaven over a sinner that repents than over ninety-nine good people who don't need to repent.
୭ଆଇଙ୍ଗ୍ କାଜିୟାପେ ତାନାଇଙ୍ଗ୍, ନେ ଲେକାଗି ମନ୍ରୁହାଡ଼୍ କା ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ ଉପୁନ୍ହିସି ଗେଲ୍ଅରେୟା ଧାର୍ମାନ୍କଏତେ ଆଦ୍କା ମିଆଁଦ୍ ମନ୍ରୁହାଡ଼୍ତାନ୍ ପାପି ନାଗେନ୍ତେ ସିର୍ମାରେନ୍କ ରାସ୍କାଅଆଃକ ।
8 Imagine a woman who has ten silver coins, and loses one of them. Wouldn't she light a lamp and sweep the house, carefully searching until she finds it?
୮“ଚାଏ ଜେତାଏ କୁଡ଼ିରାଃ ଗେଲ୍ ସିକା ମେନାଃରେଦ ଆଡଃ ମିଆଁଦ୍ ଆଦଃରେଦ, ଚିୟାଃ ଇନିଃ କାଏ ଦିମିୟା ଆଡଃ ଅଡ଼ାଃକେ କାଏ ଜଗେୟା ଆଡଃ ଆଉରି ନାମେଜାକେଦ୍ ଚିହୁଲ୍ତେ କାଏଚି ଦାଣାଁଁବାଡ଼ାୟା?
9 When she finds it, she calls her friends and neighbors together, saying, ‘Come and celebrate with me! I've found the silver coin that I lost.’
୯ଆଡଃ ଏନା ନାମ୍କେଦ୍ରେ ଆୟାଃ ଗାତିକକେ ଆଡଃ ହପର୍ଜାପାଃରେନ୍କକେ କେଡ଼ାହୁଣ୍ଡିକେଦ୍ତେ, ଆଇଁୟାଃଲଃ ରାସ୍କାନ୍ପେ, ଆଇଁୟାଃ ଆଦାକାନ୍ ସିକାଇଙ୍ଗ୍ ନାମ୍ରୁହାଡ଼୍କାଦା ମେତାକଆଏ ।
10 I tell you there is joy in the presence of God's angels over one sinner that repents.
୧୦ଆଇଙ୍ଗ୍ କାଜିୟାପେ ତାନାଇଙ୍ଗ୍, ନେ ଲେକାଗି ମିଆଁଦ୍ ମନ୍ରୁହାଡ଼୍ତାନ୍ ପାପି ନାଗେନ୍ତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ଦୁଁତ୍କ ରାସ୍କାଅଆଃକ ।”
11 Once there was a man who had two sons,” Jesus explained.
୧୧ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ ଆଡଃଗି କାଜିକେଦାଏ, “ଜେତାଏ ହଡ଼ଆଃ ବାର୍ହଡ଼୍ କଡ଼ାହନ୍କିନ୍ ତାଇକେନା ।
12 “The younger one told his father, ‘Father, give me my inheritance now.’ So the man divided his property between them.
୧୨ଇନ୍କିନ୍ଏତେ ଲିଟା ହନ୍ କାଜିକିୟାଏ, ‘ହେ ଆବା, ମେନାଃତେୟାଃଏତେ ଆଇଁୟାଃ ହାଟିଙ୍ଗ୍ ଏମାଇଙ୍ଗ୍ମେ ।’ ଏନ୍ତେ ଏନ୍ ହଡ଼ ଆୟାଃ ମେନାଃତେୟାଃ ହାଟିଙ୍ଗ୍ଆଁଦ୍କିନାଏ ।
13 A few days later the younger son packed up what he had and left for a distant country. Here he wasted all his money living a reckless life.
୧୩ଚିମିନ୍ ମାଃ ତାୟମ୍ତେ ଲିଟା ହନ୍ ଏନ୍ ସବେନାଃ ହୁଣ୍ଡିକେଦ୍ତେ ସାଙ୍ଗିନ୍ ଦିଶୁମ୍ତେ ସେନଃୟାନାଏ ଆଡଃ ଏନ୍ତାଃରେ ଏତ୍କାନ୍ କାମିକରେ ତାଇକେନା ଏନ୍ତେ ଆୟାଃ ସବେନାଃତେୟାଃ ଛିତିବିତିକେଦାଏ ।
14 After he'd spent everything, the country was hit by a severe famine and he was starving.
୧୪ଇନିଃ ସବେନାଃ ଚାବାକେଦ୍ଚି, ଏନ୍ ଦିଶୁମ୍ରେ ପୁରାଃ ରିଙ୍ଗାୟାନା ଆଡଃ ଇନିଃ ରେଙ୍ଗେଃୟାନାଏ ।
15 So he went and took a job with one of the farmers there who sent him to his fields to feed pigs.
୧୫ଏନ୍ତେ ଇନିଃ ସେନଃୟାନ୍ତେ ଏନ୍ ଦିଶୁମ୍ରେନ୍ ମିଆଁଦ୍ ହଡ଼ତାଃରେ ଦାସିତାଇକେନାଏ, ଏନ୍ ହଡ଼ ଆୟାଃ ପିଡ଼ିରେ ସୁକୁରି ଗୁପିତେ ଇନିଃକେ କୁଲ୍କିୟାଏ ।
16 He was so hungry that he would have eaten even the pig food, but no one gave him anything.
୧୬ଆଡଃ ଇନିଃ ସୁକୁରି ଜମ୍ତେୟାଃ ଆୟାଃ ଲାହିଦ୍ ବିଏ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନ୍ ତାଇକେନାଏ ଆଡଃ ଜେତାଏ ଇନିଃକେ କାକ ଏମାଇତାନ୍ ତାଇକେନା ।
17 When he came to his senses, he said to himself, ‘All of my father's workers have more than enough to eat—why am I dying from hunger here?
୧୭ଏନ୍ତେ ଇନିଃ ପାହାମ୍ ରୁହାଡ଼୍କେଦ୍ତେ କାଜିକେଦାଏ, ପୁରାଃଗି ସାରେଜ୍ଉତାରଃ ଲେକା ଜମେୟାଃଁ ଆପୁଇଁୟାଃ ଚିମିନ୍ ନାଲାକତାଃରେ ମେନାଃ ଆଡଃ ଆଇଙ୍ଗ୍ ନେତାଃରେ ରେଙ୍ଗେଃତେ ଗଜଃତାନାଇଙ୍ଗ୍ ।
18 I'm going home to my father! I'll tell him, Father, I've sinned against heaven and against you.
୧୮ଆଇଙ୍ଗ୍ ବିରିଦ୍କେଦ୍ତେ ଆପୁଇଙ୍ଗ୍ତାଃ ସେନଃଆଇଙ୍ଗ୍ ଆଡଃ କାଜିୟାଇଙ୍ଗ୍, ହେ ଆବା, ଆଇଙ୍ଗ୍ ସିର୍ମାରେନ୍ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ଆଡଃ ଆମାଃ ଆୟାର୍ରେ ପାପ୍କାଦାଃଇଙ୍ଗ୍ ।
19 I'm no longer worthy to be called your son. Please treat me as one of your hired workers.’
୧୯ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆମାଃ ହନ୍ କାଜିୟଃଲେକାନିଃ ନାହାଁଲାଇଙ୍ଗ୍, ଆମ୍ ଆମାଃ ନାଲା କାମିତାନ୍ ଦାସିକ ଲେକା ଦହିଙ୍ଗ୍ମେଁ ।
20 So he left and went home to his father. Even though he was still far away in the distance, his father saw him coming, and his heart went out to his son. The father ran to his son, hugging and kissing him.
୨୦ଏନ୍ତେ ଇନିଃ ବିରିଦ୍ୟାନ୍ତେ ଆପୁତେତାଃ ସେନଃୟାନାଏ । ମେନ୍ଦ ଇନିଃ ସାଙ୍ଗିନ୍ରେଗି ତାଇକେନ୍ ଇମ୍ତା ଆପୁତେ ଇନିଃକେ ନେଲ୍କିଃତେ ଲିବୁଆଇକିୟାଏ, ଆଡଃ ନିର୍ ଦାରମ୍କିୟାଏ, ଆଡଃ ହାଁବୁଦ୍କିଃତେ ଚଅଃ'କିୟାଏ ।
21 The son said to him, ‘Father, I've sinned against heaven and against you. I'm no longer worthy to be called your son.’
୨୧ହନ୍ ଇନିଃକେ କାଜିକିୟାଏ, ‘ହେ ଆବା, ଆଇଙ୍ଗ୍ ସିର୍ମାରେନ୍ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ଆଡଃ ଆମାଃ ଆୟାର୍ରେଇଙ୍ଗ୍ ପାପ୍କାଦାଃ, ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆୟାର୍ତେ ଆମାଃ ହନ୍ କାଜିୟଃଲେକାନିଃ ନାହାଁଲିଙ୍ଗ୍ ।’
22 But the father told his servants, ‘Quick—bring the best robe and put it on him. Put a ring on his finger and sandals on his feet.
୨୨ମେନ୍ଦ ଆପୁ ଆୟାଃ ଦାସିକକେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ, ‘ବୋଦେଗି! ସବେନାଃଏତେ ବୁଗିନ୍ ଲିଜାଃ ଅଡଙ୍ଗ୍ୟେଁପେ ଆଡଃ ଇନିଃକେ ତୁସିଙ୍ଗ୍ଇପେ ଆଡଃ ଇନିୟାଃ ତିଃଇରାଃ ସାର୍ସାର୍ରେ ମୁଦାମ୍ ଆଡଃ କାଟାରେ ଜୁତା ଚାଏ ଖାର୍ପା ତୁସିଙ୍ଗ୍ଇପେ ।
23 Bring the calf we've been fattening and kill it. Let's have a feast to celebrate
୨୩ଆଡଃ କିରିକାନ୍ ବାଛା ଆଉକେଦ୍ତେ ଗଜିପେ, ଆବୁ ଜମ୍କେଦ୍ତେବୁ ରାସ୍କାଅଃଆ ।
24 because this is my son who was dead, but who has returned alive; he was lost but now he's found.’ So they started celebrating.
୨୪ନେ ହନିଙ୍ଗ୍କଡ଼ାଦ ଗଜାକାନ୍ ତାଇକେନାଏ ଆଡଃ ଜୀହୁଦ୍ରୁହାଡ଼ାକାନାଏ, ଇନିଃ ଆଦାକାନ୍ ତାଇକେନାଏ ଆଡଃ ନାମ୍ରୁହାଡ଼ାକାନାଏ, ଆଡଃ ଇନ୍କୁ ରାସ୍କାଅଃ ଏଟେଦ୍କେଦାକ ।’
25 Now the older son was working out in the fields. As he walked towards the house, he heard music and dancing.
୨୫“ଆଡଃ ଇନିୟାଃ ମାରାଙ୍ଗ୍ ହନ୍ ପିଡ଼ିରେ ତାଇକେନାଏ, ହିଜୁଃତାନ୍ଲଃ ଅଡ଼ାଃତାଃ ସେଟେର୍ୟାନ୍ତେ ଦୁରାଙ୍ଗ୍ତାନ୍, ସୁସୁନ୍ତାନ୍କଆଃ ସାଡ଼ି ଆୟୁମ୍କେଦା ।
26 So he called one of the servants and asked what was going on.
୨୬ଏନ୍ତେ ଇନିଃ ଦାସିକଏତେ ମିଆଁଦ୍ନିଃକେ ଆୟାଃତାଃତେ କେଡ଼ାକେଦ୍ତେ ‘ନେଆଁଁ ଚିନାଃ ହବାଅଃତାନାଃ’ ମେନ୍ତେ କୁଲିକିୟାଏ ।
27 ‘Your brother is back,’ he replied, ‘and your father has killed the fattened calf, because he's come home safe and sound.’
୨୭‘ହାଗାମ୍ ତାମାଃ ହିଜୁଆକାନାଏ’ ମେନ୍କିୟାଏ, ‘ଆଡଃ ଇନିଃ ବୁଗିନ୍ ବୁଗିନାଏ ନାମ୍ରୁହାଡ଼ାକାନା ମେନ୍ତେ ଆପୁମ୍ ମିଆଁଦ୍ କିରିୟାକାନ୍ ବାଛା ଗଜାକାଇୟାଏ ।’
28 The brother became angry. He refused to go in. So his father came out to plead with him.
୨୮“ମେନ୍ଦ ମାରାଙ୍ଗ୍ ହନ୍ତେକଡ଼ା ଖିସ୍ୟାନାଏ ଆଡଃ ଅଡ଼ାଃତେ କାଏ ବଲ ସାନାଙ୍ଗ୍କେଦା, ଏନାତେ ଆପୁତେ ଅଡଙ୍ଗ୍କେଦ୍ତେ ଇନିଃକେ ବିନ୍ତିକିୟାଏ ।
29 He told his father, ‘Look, all these years I've served you, and never disobeyed you, but you never once gave me even a young goat so I could have a party with my friends.
୨୯ମେନ୍ଦ ଇନିଃ ଆପୁତେକେ କାଜିରୁହାଡ଼୍କିୟାଏ, ‘ନେଲେମେ, ନିମିନ୍ ବାରାଷ୍ ହବାୟାନା ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆମାଃ ଦାସି ଲେକାଇଙ୍ଗ୍ କାମିତାନା ଆଡଃ ଆମାଃ ଜେତାନ୍ ଆନ୍ଚୁ ଚିଉଲାହଗି କାଇଙ୍ଗ୍ ଟଟାଃକେଦା ଆଡଃ ଆମ୍ ଆଇଁୟାଃ ଗାତିକଲଃ ରାସ୍କାଃଅ ନାଗେନ୍ତେ ଚିଉଲାହ ମିଆଁଦ୍ ମେରମ୍ ହନ୍ହଁ କାମ୍ ଏମାକାଦିଇୟାଁଃ ।
30 Now this son of yours comes back, having spent your money on prostitutes, and you kill the fattened calf for him!’
୩୦ମେନ୍ଦ ଆମାଃ ନେ ହନ୍ ବେଶ୍ୱାକଲଃ ଆମାଃ ସବେନ୍ ମେନାଃତେୟାଃ ଜମ୍ଚାବାକେଦାଏ, ଆଡଃ ନାହାଁଃ ଅଡ଼ାଃତେ ହିଜୁଃକାନ୍ ଇମ୍ତା ଆମ୍ ଇନିୟାଃ ନାଗେନ୍ତେ ମିଆଁଦ୍ କିରିକାନ୍ ବାଛା ଗଏଃକିୟାମ୍ ।’
31 ‘Son,’ the father replied, ‘you are always here with me. Everything I have is yours.
୩୧ମେନ୍ଦ ଆପୁତେ କାଜିକିୟାଏ, ‘ହେ ହନ୍, ଆମ୍ ଜାନାଅ ଆଇଙ୍ଗ୍ଲଃ ତାଇନଃତାନାମ୍ ଆଡଃ ଆଇଁୟାଃ ସବେନାଃ ଆମାଃଗି ତାନାଃ ।
32 But we should be happy and celebrate! This is your brother who was dead, but who has returned alive; he was lost but now he's found!’”
୩୨ମେନ୍ଦ ରାସ୍କାଅଃ ଆଡଃ ସୁକୁଅଃଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ ତାଇକେନା ଚିୟାଃଚି ନେ ହାଗାମ୍ଦ ଗଜାକାନାଏ ତାଇକେନା ଆଡଃ ଜୀହୁଦ୍ରୁହାଡ଼ାକାନାଏ; ଇନିଃ ଆଦାକାନାଏ ତାଇକେନା ଆଡଃ ନାମ୍ରୁହାଡ଼ାକାନାଏ ।’”
