< John 8 >
1 but Jesus went to the Mount of Olives.
ιησους δε επορευθη εις το ορος των ελαιων
2 Early in the morning he returned to the Temple where many people gathered around him and he sat down and taught them.
ορθρου δε παλιν παρεγενετο εις το ιερον και πας ο λαος ηρχετο [προς αυτον] και καθισας εδιδασκεν αυτους
3 The religious teachers and the Pharisees brought in a woman caught committing adultery and made her stand before everyone.
αγουσιν δε οι γραμματεις και οι φαρισαιοι προς αυτον γυναικα επι μοιχεια κατειλημμενην και στησαντες αυτην εν μεσω
4 They said to Jesus, “Teacher, this woman was caught in the act of adultery.
λεγουσιν αυτω [πειραζοντες] διδασκαλε ταυτην ευρομεν επ αυτοφωρω μοιχευομενην
5 Now in the Law Moses commanded us to stone such women. What do you say?”
εν δε τω νομω ημων μωυσης ενετειλατο τας τοιαυτας λιθοβολεισθαι συ ουν τι λεγεις [περι αυτης]
6 They said this to try and trap Jesus so they could condemn him. But Jesus bent down and wrote on the ground with his finger.
τουτο δε ελεγον πειραζοντες αυτον ινα εχωσιν κατηγοριαν κατ αυτου ο δε ιησους κατω κυψας τω δακτυλω εγραφεν εις την γην μη προσποιουμενος
7 They kept on demanding an answer, so he stood up and told them, “Whichever one of you has never sinned may throw the first stone at her.”
ως δε επεμενον ερωτωντες αυτον ανακυψας ειπεν προς αυτους ο αναμαρτητος υμων πρωτος επ αυτην τον λιθον βαλετω
8 Then he bent down again and went on writing on the ground.
και παλιν κατω κυψας εγραφεν εις την γην
9 When they heard this they began to leave, one by one, starting with the oldest until Jesus was left in the middle of the crowd with the woman still standing there.
οι δε ακουσαντες και υπο της συνειδησεως ελεγχομενοι εξηρχοντο εις καθ εις αρξαμενοι απο των πρεσβυτερων [εως των εσχατων] και κατελειφθη μονος ο ιησους και η γυνη εν μεσω ουσα
10 Jesus straightened up and asked her, “Where are they? Didn't anybody stay to condemn you?”
ανακυψας δε ο ιησους και μηδενα θεασαμενος πλην της γυναικος ειπεν αυτη [γυναι] που εισιν εκεινοι οι κατηγοροι σου ουδεις σε κατεκρινεν
11 “No one did, sir,” she replied. “I don't condemn you either,” Jesus told her. “Go, and don't sin anymore.”
η δε ειπεν ουδεις κυριε ειπεν δε [αυτη] ο ιησους ουδε εγω σε κατακρινω πορευου και [απο του νυν] μηκετι αμαρτανε
12 Jesus spoke again to the people, telling them, “I am the light of the world. If you follow me you won't walk in darkness for you will have the life-giving light.”
παλιν ουν αυτοις ο ιησους ελαλησεν λεγων εγω ειμι το φως του κοσμου ο ακολουθων εμοι ου μη περιπατηση εν τη σκοτια αλλ εξει το φως της ζωης
13 The Pharisees replied, “You can't be your own witness! What you say doesn't prove anything!”
ειπον ουν αυτω οι φαρισαιοι συ περι σεαυτου μαρτυρεις η μαρτυρια σου ουκ εστιν αληθης
14 “Even if I am my own witness, my testimony is true,” Jesus told them, “for I know where I came from and where I'm going. But you don't know where I came from or where I'm going.
απεκριθη ιησους και ειπεν αυτοις καν εγω μαρτυρω περι εμαυτου αληθης εστιν η μαρτυρια μου οτι οιδα ποθεν ηλθον και που υπαγω υμεις δε ουκ οιδατε ποθεν ερχομαι και που υπαγω
15 You judge in a typically human way, but I don't judge anyone.
υμεις κατα την σαρκα κρινετε εγω ου κρινω ουδενα
16 Even if I did judge, my judgment would be right because I am not doing this alone. The Father who sent me is with me.
και εαν κρινω δε εγω η κρισις η εμη αληθης εστιν οτι μονος ουκ ειμι αλλ εγω και ο πεμψας με πατηρ
17 Your own law states that the testimony of two witnesses is valid.
και εν τω νομω δε τω υμετερω γεγραπται οτι δυο ανθρωπων η μαρτυρια αληθης εστιν
18 I am my own witness, and my other witness is my Father who sent me.”
εγω ειμι ο μαρτυρων περι εμαυτου και μαρτυρει περι εμου ο πεμψας με πατηρ
19 “Where is your father?” they asked him. “You don't know me or my Father,” Jesus replied. “If you knew me then you would know my Father as well.”
ελεγον ουν αυτω που εστιν ο πατηρ σου απεκριθη ιησους ουτε εμε οιδατε ουτε τον πατερα μου ει εμε ηδειτε και τον πατερα μου ηδειτε αν
20 Jesus explained this while he was teaching near the Temple treasury. Yet no one arrested him because his time had not yet come.
ταυτα τα ρηματα ελαλησεν ο ιησους εν τω γαζοφυλακιω διδασκων εν τω ιερω και ουδεις επιασεν αυτον οτι ουπω εληλυθει η ωρα αυτου
21 Jesus told them again, “I'm leaving, and you'll search for me, but you'll die in your sin. You can't come where I'm going.”
ειπεν ουν παλιν αυτοις ο ιησους εγω υπαγω και ζητησετε με και εν τη αμαρτια υμων αποθανεισθε οπου εγω υπαγω υμεις ου δυνασθε ελθειν
22 The Jews wondered out loud, “Is he going to kill himself? Is that what he means when he says ‘You can't come where I'm going’?”
ελεγον ουν οι ιουδαιοι μητι αποκτενει εαυτον οτι λεγει οπου εγω υπαγω υμεις ου δυνασθε ελθειν
23 Jesus told them, “You are from below; I am from above. You are of this world; I am not of this world.
και ειπεν αυτοις υμεις εκ των κατω εστε εγω εκ των ανω ειμι υμεις εκ του κοσμου τουτου εστε εγω ουκ ειμι εκ του κοσμου τουτου
24 That is why I told you that you'll die in your sins. For if you don't trust in me, the ‘I am,’ you'll die in your sins.”
ειπον ουν υμιν οτι αποθανεισθε εν ταις αμαρτιαις υμων εαν γαρ μη πιστευσητε οτι εγω ειμι αποθανεισθε εν ταις αμαρτιαις υμων
25 Then they asked him, “Who are you?” “Exactly who I told you I was from the beginning,” Jesus replied.
ελεγον ουν αυτω συ τις ει και ειπεν αυτοις ο ιησους την αρχην ο τι και λαλω υμιν
26 “There's much I could say about you, and much I could condemn. But the one who sent me tells the truth, and what I'm saying to you here in this world is what I heard from him.”
πολλα εχω περι υμων λαλειν και κρινειν αλλ ο πεμψας με αληθης εστιν καγω α ηκουσα παρ αυτου ταυτα λεγω εις τον κοσμον
27 They didn't understand that he was talking to them about the Father. So Jesus explained to them:
ουκ εγνωσαν οτι τον πατερα αυτοις ελεγεν
28 “When you have lifted up the Son of man then you'll know that I am the ‘I am,’ and that I do nothing of myself, but only say what the Father taught me.
ειπεν ουν αυτοις ο ιησους οταν υψωσητε τον υιον του ανθρωπου τοτε γνωσεσθε οτι εγω ειμι και απ εμαυτου ποιω ουδεν αλλα καθως εδιδαξεν με ο πατηρ μου ταυτα λαλω
29 The one who sent me is with me; he has not abandoned me, for I always do what pleases him.”
και ο πεμψας με μετ εμου εστιν ουκ αφηκεν με μονον ο πατηρ οτι εγω τα αρεστα αυτω ποιω παντοτε
30 Many who heard Jesus say these things put their trust in him.
ταυτα αυτου λαλουντος πολλοι επιστευσαν εις αυτον
31 Then Jesus said to those Jews who trusted in him, “If you follow my teaching then you really are my disciples.
ελεγεν ουν ο ιησους προς τους πεπιστευκοτας αυτω ιουδαιους εαν υμεις μεινητε εν τω λογω τω εμω αληθως μαθηται μου εστε
32 You will know the truth, and the truth will set you free.”
και γνωσεσθε την αληθειαν και η αληθεια ελευθερωσει υμας
33 “We're descendants of Abraham! We've never been slaves to anyone,” they answered. “How can you say that we'll be set free?”
απεκριθησαν αυτω σπερμα αβρααμ εσμεν και ουδενι δεδουλευκαμεν πωποτε πως συ λεγεις οτι ελευθεροι γενησεσθε
34 Jesus replied, “I tell you the truth, everyone who sins is a slave of sin.
απεκριθη αυτοις ο ιησους αμην αμην λεγω υμιν οτι πας ο ποιων την αμαρτιαν δουλος εστιν της αμαρτιας
35 A slave doesn't have a permanent place in the family, but the son is part of the family forever. (aiōn )
ο δε δουλος ου μενει εν τη οικια εις τον αιωνα ο υιος μενει εις τον αιωνα (aiōn )
36 If the Son sets you free, then you're truly free.
εαν ουν ο υιος υμας ελευθερωση οντως ελευθεροι εσεσθε
37 I know you're Abraham's descendants, yet you're trying to kill me because you refuse to accept my words.
οιδα οτι σπερμα αβρααμ εστε αλλα ζητειτε με αποκτειναι οτι ο λογος ο εμος ου χωρει εν υμιν
38 I'm telling you what the Father has revealed to me, while you do what your father told you.”
εγω ο εωρακα παρα τω πατρι μου λαλω και υμεις ουν ο εωρακατε παρα τω πατρι υμων ποιειτε
39 “Abraham is our father,” they answered. “If you really were children of Abraham, you'd do what Abraham did,” Jesus told them.
απεκριθησαν και ειπον αυτω ο πατηρ ημων αβρααμ εστιν λεγει αυτοις ο ιησους ει τεκνα του αβρααμ ητε τα εργα του αβρααμ εποιειτε [αν]
40 “But you are trying to kill me now, because I told you the truth that I heard from God. Abraham would never have done that.
νυν δε ζητειτε με αποκτειναι ανθρωπον ος την αληθειαν υμιν λελαληκα ην ηκουσα παρα του θεου τουτο αβρααμ ουκ εποιησεν
41 You're doing what your father does.” “Well we are not illegitimate,” they responded. “God alone is our father!”
υμεις ποιειτε τα εργα του πατρος υμων ειπον ουν αυτω ημεις εκ πορνειας ου γεγεννημεθα ενα πατερα εχομεν τον θεον
42 Jesus replied, “If God really was your father, you would love me. I came from God and now I am here. The decision to come wasn't mine, but the one who sent me.
ειπεν ουν αυτοις ο ιησους ει ο θεος πατηρ υμων ην ηγαπατε αν εμε εγω γαρ εκ του θεου εξηλθον και ηκω ουδε γαρ απ εμαυτου εληλυθα αλλ εκεινος με απεστειλεν
43 Why can't you understand what I'm saying? It's because you refuse to hear my message!
δια τι την λαλιαν την εμην ου γινωσκετε οτι ου δυνασθε ακουειν τον λογον τον εμον
44 Your father is the Devil, and you love to follow your father's evil desires. He was a murderer from the beginning. He never stood for the truth, because there is no truth in him. When he lies he reveals his true character, for he's a liar and the father of lies.
υμεις εκ του πατρος του διαβολου εστε και τας επιθυμιας του πατρος υμων θελετε ποιειν εκεινος ανθρωποκτονος ην απ αρχης και εν τη αληθεια ουχ εστηκεν οτι ουκ εστιν αληθεια εν αυτω οταν λαλη το ψευδος εκ των ιδιων λαλει οτι ψευστης εστιν και ο πατηρ αυτου
45 So because I tell you the truth, you don't believe me!
εγω δε οτι την αληθειαν λεγω ου πιστευετε μοι
46 Can any one of you prove that I'm guilty of sin? If I'm telling you the truth, why don't you believe me?
τις εξ υμων ελεγχει με περι αμαρτιας ει δε αληθειαν λεγω δια τι υμεις ου πιστευετε μοι
47 Anyone who belongs to God listens to what God says. The reason you don't listen is because you don't belong to God.”
ο ων εκ του θεου τα ρηματα του θεου ακουει δια τουτο υμεις ουκ ακουετε οτι εκ του θεου ουκ εστε
48 “Aren't we right to call you a Samaritan who is demon-possessed?” said the Jews.
απεκριθησαν ουν οι ιουδαιοι και ειπον αυτω ου καλως λεγομεν ημεις οτι σαμαρειτης ει συ και δαιμονιον εχεις
49 “No, I don't have a demon,” Jesus replied. “I honor my Father, but you dishonor me.
απεκριθη ιησους εγω δαιμονιον ουκ εχω αλλα τιμω τον πατερα μου και υμεις ατιμαζετε με
50 I'm not here looking to glorify myself. But there is one who does this for me and who judges in my favor.
εγω δε ου ζητω την δοξαν μου εστιν ο ζητων και κρινων
51 I tell you the truth, anyone who follows my teaching will never die.” (aiōn )
αμην αμην λεγω υμιν εαν τις τον λογον τον εμον τηρηση θανατον ου μη θεωρηση εις τον αιωνα (aiōn )
52 “Now we know you're demon-possessed,” said the Jews. “Abraham died, and the prophets did too, and you're telling us ‘anyone who follows my teaching will never die’! (aiōn )
ειπον ουν αυτω οι ιουδαιοι νυν εγνωκαμεν οτι δαιμονιον εχεις αβρααμ απεθανεν και οι προφηται και συ λεγεις εαν τις τον λογον μου τηρηση ου μη γευσηται θανατου εις τον αιωνα (aiōn )
53 Are you greater than our father Abraham? He died, and the prophets died. Who do you think you are?”
μη συ μειζων ει του πατρος ημων αβρααμ οστις απεθανεν και οι προφηται απεθανον τινα σεαυτον συ ποιεις
54 Jesus answered, “If I glorify myself, my glory means nothing. But it is God himself who glorifies me, the one you claim, ‘He is our God.’
απεκριθη ιησους εαν εγω δοξαζω εμαυτον η δοξα μου ουδεν εστιν εστιν ο πατηρ μου ο δοξαζων με ον υμεις λεγετε οτι θεος ημων εστιν
55 You don't know him, but I know him. If I were to say, ‘I don't know him,’ I'd be a liar, just like you. But I do know him, and I do what he says.
και ουκ εγνωκατε αυτον εγω δε οιδα αυτον και εαν ειπω οτι ουκ οιδα αυτον εσομαι ομοιος υμων ψευστης αλλ οιδα αυτον και τον λογον αυτου τηρω
56 Your father Abraham was delighted as he looked forward to see my coming, and was so happy when he saw it.”
αβρααμ ο πατηρ υμων ηγαλλιασατο ινα ιδη την ημεραν την εμην και ειδεν και εχαρη
57 The Jews replied, “You're not even fifty years old, and you've seen Abraham?”
ειπον ουν οι ιουδαιοι προς αυτον πεντηκοντα ετη ουπω εχεις και αβρααμ εωρακας
58 “I tell you the truth, before Abraham was born, I am,” said Jesus.
ειπεν αυτοις ο ιησους αμην αμην λεγω υμιν πριν αβρααμ γενεσθαι εγω ειμι
59 At this they picked up stones to stone him, but Jesus was hidden from them and he left the Temple.
ηραν ουν λιθους ινα βαλωσιν επ αυτον ιησους δε εκρυβη και εξηλθεν εκ του ιερου διελθων δια μεσου αυτων και παρηγεν ουτως