Job 28
1 There are silver mines and places where gold is refined.
Tiyak na mayroong isang mina ng pilak, isang lugar kung saan dinadalisay nila ang ginto.
2 Iron is extracted from the earth and copper is smelted from its ore.
Hinuhukay ang bakal mula sa lupa; tinutunaw ang tanso mula sa bato.
3 Miners take lamps into the darkness underground and search for ore as far as they can go in the shadows and the gloom.
Nagtatakda ang tao ng wakas sa kadiliman at hinahanap sa pinakamalayong hangganan, ang mga bato sa karimlan at makapal na kadiliman.
4 They dig a mineshaft far from where people live or anyone ever goes. They swing from ropes that hang in the pits.
Gumagawa siya ng isang hukay pangminahan malayo sa kung saan naninirahan ang mga tao, mga lugar na nalimutan ng kaninumang paa. Naglalambitin siya malayo sa ibang mga tao; pabalik-balik na umiindayog.
5 Bread comes from the earth, but underneath it looks as if it has been turned upside-down by fire.
Tungkol sa lupa, mula kung saan nanggagaling ang tinapay, tinutupok ito sa ilalim na parang ng apoy.
6 Here the rocks contain lapis lazuli and the dust contains gold.
Ang mga bato nito ay ang lugar kung saan matatagpuan ang mga safiro, at ang alabok nito ay naglalaman ng ginto.
7 No birds of prey can see these paths, no falcon's eye can perceive.
Walang ibong mahuhuli ang nakakaalam ng landas patungo rito, ni nakita ito ng mata ng palkon.
8 No wild beasts have passed that way; the lion has not walked there.
Hindi pa nalalakaran ang ganitong landas ng mga mapagmalaking hayop, ni dumaan na doon ang mabangis na leon.
9 Miners attack the hard rock; they overturn the roots of mountains.
Ipinapatong ng isang tao ang kaniyang kamay sa matigas na bato; itinataob niya ang mga bundok sa kanilang mga ugat.
10 They tunnel through the rock, looking carefully for every precious stone.
Bumubutas siya ng mga lagusan sa mga bato; nakikita ng kaniyang mata ang bawat mahahalagang bagay doon.
11 They dam the sources of the rivers, and bring to light what is hidden.
Ginagapos niya ang mga batis para hindi sila umaagos; anumang nakatago roon kaniyang dinadala sa liwanag.
12 But where can wisdom be found? Where is the place to gain understanding?
Saan kaya matatagpuan ang karunungan? Saan kaya ang lugar ng pang-unawa?
13 Human beings do not know the way to wisdom; it is not found among the living.
Hindi alam ng tao ang halaga nito; ni hindi ito natatagpuan sa lupain ng mga buhay.
14 The deep waters say, ‘It's not here,’ and the sea says, ‘It's not here either.’
Sinasabi ng malalim na mga tubig sa ilalim ng lupa, “Wala ito sa akin'; Sinasabi ng karagatan, “Wala ito sa akin.'
15 It cannot be bought with gold; nor can it be purchased with silver.
Hindi ito matatamo kapalit ng ginto; ni hindi matitimbang ang pilak bilang presyo nito.
16 Its value cannot be measured, even with the gold of Ophir; it is more precious than onyx or lapis lazuli.
Hindi ito matutumbasan ng ginto ng Ofir, ng mahalagang oniks o safiro.
17 Gold or fine glass cannot compare with wisdom; it cannot be exchanged for gold jewelry.
Ang halaga nito ay hindi matutumbasan ng ginto at kristal; ni hindi ito maipagpapalit sa mga alahas ng mainam na ginto.
18 Coral and crystal are not worth mentioning; the price of wisdom is far above rubies.
Hindi karapat-dapat banggitin ang koral o haspe; tunay nga, ang presyo ng karunungan ay higit kaysa sa mga rubi.
19 Topaz from Ethiopia can't compare with it; it cannot be bought with the purest gold.
Hindi ito matutumbasan ng topaz ng Etiopia; ni hindi ito mapapahalagahan sa purong ginto.
20 So where does wisdom come from? Where is the place to gain understanding?
Kung gayon, saan nga nagmumula ang karunungan? Saan ang lugar ng pang-unawa?
21 Wisdom is hidden from the sight of all living things, even the birds of the air cannot see it.
Natatago ang karunungan mula sa mga mata ng lahat ng mga buhay na bagay at pinanatiling nakatago mula sa mga ibon ng mga kalangitan.
22 Abaddon and Death say, ‘We've only heard a rumor of it.’
Sinasabi ng Pagkawasak at Kamatayan, 'Isa lamang sabi-sabi tungkol dito ang narinig ng aming mga tainga.'
23 Only God understands the path to wisdom; he knows where it is found.
Nauunawaan ng Diyos ang landas patungo rito; Alam niya ang lugar nito.
24 For he looks to the very end of the earth; he sees everything under heaven.
Dahil tumitingin siya hanggang sa mga pinakadulo ng daigdig at nakikita lahat ng nasa ilalim ng mga kalangitan.
25 He decided how strong the wind should blow, and regulated the waters.
Sa nakaraan, ginawa niya ang pwersa ng hangin at binaha-bahagi ang mga tubig ayon sa sukat.
26 He set a limit for the rain and made a path for the lightning.
Gumawa siya ng isang kautusan para sa ulan at isang landas para sa kidlat ng kulog.
27 Then he considered wisdom. He examined it, gave it his approval, and declared it good.
Pagkatapos nakita niya ang karunungan at ipinahayag ito; tunay nga, itinatag niya ito at sinuri niya ito.
28 He said to humankind, ‘To reverence the Lord is wisdom, and to turn away from evil is understanding.’”
Sa mga tao sinabi niya, 'Tingnan ninyo, ang takot sa Panginoon — iyan ang karunungan; ang lumayo sa kasamaan ay pang-unawa.”
