Job 28
1 There are silver mines and places where gold is refined.
Mać w prawdzie srebro początki żył swoich, a złoto miejsce, kędy bywa pławione.
2 Iron is extracted from the earth and copper is smelted from its ore.
Żelazo z ziemi biorą, a z kamienia zlewają miedź.
3 Miners take lamps into the darkness underground and search for ore as far as they can go in the shadows and the gloom.
Celu ciemnościom ułożonego i końca wszystkich rzeczy on dochodzi, i kamieni, które w ciemności i cieniu śmierci leżą.
4 They dig a mineshaft far from where people live or anyone ever goes. They swing from ropes that hang in the pits.
Wyleje rzeka z miejsca swojego, tak, iż jej nikt przebyć nie może, bywa jednak zahamowana przemysłem nędznego człowieka, i odchodzi.
5 Bread comes from the earth, but underneath it looks as if it has been turned upside-down by fire.
Z ziemi wychodzi chleb, chociaż pod nią coś różnego, podobnego ogniowi.
6 Here the rocks contain lapis lazuli and the dust contains gold.
W niektórych miejscach jest kamień Safir, i piasek złoty;
7 No birds of prey can see these paths, no falcon's eye can perceive.
A tej ścieszki ani ptak nie wie, ani jej widzało oko sępie.
8 No wild beasts have passed that way; the lion has not walked there.
Nie depczą po niej zwierzęta srogie, ani lew przeszedł przez nię.
9 Miners attack the hard rock; they overturn the roots of mountains.
Na krzemień ściągnął rękę swoję, wywrócił góry z korzenia;
10 They tunnel through the rock, looking carefully for every precious stone.
Z skał wywodzi strumienie, a każdą rzecz kosztowną widzi oko jego.
11 They dam the sources of the rivers, and bring to light what is hidden.
Wylewać się rzekom nie dopuszcza, a rzeczy skryte wywodzi na jaśnię.
12 But where can wisdom be found? Where is the place to gain understanding?
Ale mądrość gdzież może być znaleziona? a kędy jest miejsce roztropności?
13 Human beings do not know the way to wisdom; it is not found among the living.
Nie wie człowiek śmiertelny ceny jej, ani bywa znaleziona w ziemi żyjących.
14 The deep waters say, ‘It's not here,’ and the sea says, ‘It's not here either.’
Przepaść mówi: Niemasz jej we mnie; i morze też powiada: Niemasz jej u mnie.
15 It cannot be bought with gold; nor can it be purchased with silver.
Nie dawają szczerego złota za nię; ani odważają srebra, za odmianę jej.
16 Its value cannot be measured, even with the gold of Ophir; it is more precious than onyx or lapis lazuli.
Nie może być oszacowana za złoto Ofir, ani za Onychyn drogi, ani za Safir.
17 Gold or fine glass cannot compare with wisdom; it cannot be exchanged for gold jewelry.
Nie porówna z nią złoto, ani kryształ, ani odmiana jej może być za klejnot złota szczerego.
18 Coral and crystal are not worth mentioning; the price of wisdom is far above rubies.
Koralów i pereł nie wspomina, bo nabycie mądrości kosztowniejsze jest nad perły.
19 Topaz from Ethiopia can't compare with it; it cannot be bought with the purest gold.
Nie zrówna z nią i szmaragd z ziemi etyjopskiej; ani za złoto najczystsze szacowana być może.
20 So where does wisdom come from? Where is the place to gain understanding?
Skądże tedy mądrość pochodzi? albo gdzie jest miejsce rozumu?
21 Wisdom is hidden from the sight of all living things, even the birds of the air cannot see it.
Gdyż zakryta jest od oczu wszystkich żyjących, i przed ptastwem niebieskim zatajona jest.
22 Abaddon and Death say, ‘We've only heard a rumor of it.’
Zginienie i śmierć rzekły: Uszyma swemi słyszałyśmy sławę jej.
23 Only God understands the path to wisdom; he knows where it is found.
Bóg sam rozumie drogę jej, a on wie miejsce jej.
24 For he looks to the very end of the earth; he sees everything under heaven.
Bo on na kończyny ziemi patrzy, a wszystko, co jest pod niebem, widzi.
25 He decided how strong the wind should blow, and regulated the waters.
Wiatrom uczynił wagę, a wody odważył pod miarą.
26 He set a limit for the rain and made a path for the lightning.
On też prawo dżdżom postanowił, a drogę błyskawicom gromów.
27 Then he considered wisdom. He examined it, gave it his approval, and declared it good.
W ten czas ją widział, i głosił ją: zgotował ją, i doszedł jej.
28 He said to humankind, ‘To reverence the Lord is wisdom, and to turn away from evil is understanding.’”
Ale człowiekowi rzekł: Oto bojaźń Pańska jest mądrością, a warować się złego, jest rozumem.
