Job 28
1 There are silver mines and places where gold is refined.
| زیو کانی هەیە و بۆ زێڕیش شوێنێک هەیە بۆ پاڵاوتنی. |
2 Iron is extracted from the earth and copper is smelted from its ore.
| ئاسن لە خۆڵ دەردەهێنرێت، مسیش لە توانەوەی بەرد. |
3 Miners take lamps into the darkness underground and search for ore as far as they can go in the shadows and the gloom.
| مرۆڤ کۆتایی بە تاریکی دەهێنێت؛ لەناو تاریکی سێبەری مەرگ بۆ بەردی کانزایی دوورترین کون و کەلەبەرەکان دەپشکنن. |
4 They dig a mineshaft far from where people live or anyone ever goes. They swing from ropes that hang in the pits.
| کانێکی لێدا دوور لە خەڵکی، لە شوێنێکی لەبیرکراو لەلایەن ڕێبوارانەوە؛ شۆڕ کرانەوە و دوور لە خەڵکی جۆلانەیان پێکرا. |
5 Bread comes from the earth, but underneath it looks as if it has been turned upside-down by fire.
| زەوی ئەوەی کە نانی لێوە دەردەهێنرێت، لە ژێرەوە دەگۆڕدرێت بە چەشنی ئاگر؛ |
6 Here the rocks contain lapis lazuli and the dust contains gold.
| بەردەکانی یاقووتی شینی تێدایە و لە خۆڵەکەیدا زێڕ هەیە. |
7 No birds of prey can see these paths, no falcon's eye can perceive.
| ڕێگایەک کە مەلە گۆشتخۆرەکان پێی نازانن و چاوی هەڵۆ نایبینێت. |
8 No wild beasts have passed that way; the lion has not walked there.
| ئاژەڵە دڕندەکان پێیدا نەڕۆیشتوون، شێر پێیدا تێنەپەڕیوە. |
9 Miners attack the hard rock; they overturn the roots of mountains.
| مرۆڤ دەستدرێژی دەکاتە سەر بەرد، بنکەی چیاکان دەردەخات. |
10 They tunnel through the rock, looking carefully for every precious stone.
| لە تاشەبەردەکان تونێل دەکات؛ چاوەکانی هەموو شتێکی گرانبەها دەبینێت. |
11 They dam the sources of the rivers, and bring to light what is hidden.
| ئاودزی ڕووبارەکان دەپشکنێت و ئەوەی شاراوەیە دەیخاتە بەر ڕووناکی. |
12 But where can wisdom be found? Where is the place to gain understanding?
| بەڵام دانایی لەکوێ دەدۆزرێتەوە و تێگەیشتن لەکوێ نیشتەجێیە؟ |
13 Human beings do not know the way to wisdom; it is not found among the living.
| مرۆڤ نرخەکەی نازانێت و لە خاکی زیندوواندا نادۆزرێتەوە. |
14 The deep waters say, ‘It's not here,’ and the sea says, ‘It's not here either.’
| قووڵایی ژێر زەوی دەڵێت: «لەناو مندا نییە،» دەریا دەڵێت: «لەلای من نییە.» |
15 It cannot be bought with gold; nor can it be purchased with silver.
| دانایی نە زێڕی بێگەرد لە جیاتی دەدرێت و نە بە زیویش نرخەکەی دەکێشرێت. |
16 Its value cannot be measured, even with the gold of Ophir; it is more precious than onyx or lapis lazuli.
| نە بە زێڕی ئۆفیر و نە بە بەردی عاشقبەندی گرانبەها و نە بە یاقووتی شین دەکێشرێت. |
17 Gold or fine glass cannot compare with wisdom; it cannot be exchanged for gold jewelry.
| نە زێڕ و نە بلور هاوتایەتی، نە بە دەفرێکی زێڕی بێگەرد دەگۆڕدرێتەوە. |
18 Coral and crystal are not worth mentioning; the price of wisdom is far above rubies.
| لە پاڵ ئەودا نە مەرجان و نە یەشب باسیان ناکرێت و نرخی دانایی لە یاقووت بەهادارترە. |
19 Topaz from Ethiopia can't compare with it; it cannot be bought with the purest gold.
| یاقووتی زەردی کوش هاوتای نابێت و بە زێڕی بێگەرد ناکێشرێت. |
20 So where does wisdom come from? Where is the place to gain understanding?
| ئیتر دانایی لەکوێ دەدۆزرێتەوە و تێگەیشتن لەکوێ نیشتەجێیە؟ |
21 Wisdom is hidden from the sight of all living things, even the birds of the air cannot see it.
| لەبەرچاوی هەموو زیندووێک شاراوەیە و لەبەرچاوی باڵندەکانی ئاسمان داپۆشراوە. |
22 Abaddon and Death say, ‘We've only heard a rumor of it.’
| لەناوچوون و مردن دەڵێن: «بە گوێی خۆمان هەواڵی ئەومان بیست.» |
23 Only God understands the path to wisdom; he knows where it is found.
| خودا ڕێگاکەی تێدەگات و ئەو شوێنەکەی پێ دەزانێت. |
24 For he looks to the very end of the earth; he sees everything under heaven.
| لەبەر ئەوەی ئەو تەماشای ئەوپەڕی زەوی دەکات و هەموو ژێر ئاسمان دەبینێت. |
25 He decided how strong the wind should blow, and regulated the waters.
| کاتێک کێشی بۆ با دروستکرد و ئاوەکانی بە پێوانە پێوا، |
26 He set a limit for the rain and made a path for the lightning.
| کاتێک بۆ باران یاسای دانا و بۆ دەنگی هەورەتریشقەش ڕێگا، |
27 Then he considered wisdom. He examined it, gave it his approval, and declared it good.
| ئەو کاتە دانایی بینی و باسی کرد، ئامادەی کرد و هەروەها تاقی کردەوە. |
28 He said to humankind, ‘To reverence the Lord is wisdom, and to turn away from evil is understanding.’”
| بە مرۆڤی فەرموو: «بێگومان دانایی لە لەخواترسییەوەیە و لە خراپە لادانیش لە تێگەیشتنەوەیە.» |
