Ezekiel 18
1 A message from the Lord came to me, saying,
I stało się słowo Pańskie do mnie, mówiąc:
2 “What's this proverb you people are quoting about the country of Israel: ‘The fathers ate the unripe grapes, but their children got the sour taste’?
Cóż wam po tem, iż używacie tej przypowieści o ziemi Izraelskiej mówiąc: Ojcowie jedli jagodę cierpką, a synów zęby drętwieją.
3 As I live, declares the Lord God, you won't quote this proverb in Israel any more.
Jako żyję Ja, mówi panujący Pan, że wy nie będziecie więcej mogli używać tej przypowieści w Izraelu.
4 Can't you see that everyone belongs to me? Whether parents or children, they are all mine. It's the person who sins who will die.
Oto dusze wszystkie moje są, jako dusza ojcowska tak i dusza synowska moje są; dusza, która grzeszy, ta umrze.
5 Take the example of a man who is a good person, doing what is fair and right.
Bo byłliby mąż sprawiedliwy, a czyniłby sąd i sprawiedliwość,
6 He doesn't go to the pagan shrines in the mountains to eat a religious meal, or worship Israel's idols. He doesn't have sex with someone else's wife or with a woman during her period.
Któryby na górach nie jadał, a oczówby swych nie podnosił do plugawych bałwanów domu Izraelskiego, a żonyby bliźniego swego nie zmazał, i do niewiasty dla nieczystoty oddalonej nie przystąpił;
7 He doesn't exploit anyone. He gives back what a debtor has given him as security. He doesn't rob others. He feeds the hungry and clothes the naked.
Któryby nikogo nie uciskał, zastawby dłużnikowi swemu wracał, cudzegoby gwałtem nie brał, chlebaby swego łaknącemu udzielał, a nagiegoby szatą przyodziewał;
8 He doesn't lend with interest or make a profit from loans. He refuses to do wrong and makes sure he's truly fair in his decisions between people.
Któryby na lichwę nie dawał, i płatuby nie brał, od nieprawościby odwracał rękę swoję, a sądby sprawiedliwy czynił między mężem a mężem;
9 He follows my rules and keeps my regulations faithfully. Such a man lives by what's right and he will certainly live, declares the Lord God.
Któryby w ustawach moich chodził, a sądówby moich przestrzegał, czyniąc, co jest prawego: ten sprawiedliwy pewnie żyć będzie, mówi panujący Pan.
10 What if that man has a son who is a violent criminal, who kills and does do such evil things just listed
A gdyby spłodził syna łotra, krew wylewającego, któryby czemkolwiek z tych rzeczy bratu szkodził,
11 even though the father doesn't act like that at all. The son goes to the pagan shrines in the mountains to eat a religious meal. He has sex with someone else's wife.
A tegoby wszystkiego nie czynił, owszemby i na górach jadał, i żonęby bliźniego swego zmazał,
12 He exploits the poor and those in need. He robs others, and he doesn't give back what a debtor has given him as security. He worships idols. He commits disgusting sins.
Ubogiegoby i nędznego uciskał, co cudzego jest, gwałtemby zabierał, zastawuby nie wracał, a do plugawych bałwanów podnosiłby oczy swoje, i obrzydliwościby czynił,
13 He lends with interest and makes a profit from loans. Is someone like this going to live? No, he won't! Because he has done all these offensive things, he will die for certain, and he will be responsible for his own death.
Na lichwęby dawał, i płat brał, izali żyć będzie? Nie będzie żył; ponieważ te wszystkie obrzydliwości czynił: śmiercią umrze, krew jego na nim będzie.
14 Now what if this man has a son who sees all the sins his father has committed. He sees them but doesn't do the same.
A oto jeżeliby spłodził syna, któryby widział wszystkie grzechy ojca swego, które czynił, a widząc nie czyniłby tak;
15 He doesn't go to the pagan shrines in the mountains to eat a religious meal, or worship Israel's idols. He doesn't have sex with someone else's wife.
Na górachby nie jadał, a oczówby swych nie podnosił do plugawych bałwanów domu Izraelskiego, żonyby bliźniego swego nie zmazał,
16 He doesn't exploit anyone. He doesn't demand security for a loan. He doesn't rob others. He feeds the hungry and clothes the naked.
I nikogoby nie uciskał, zastawuby nie zatrzymywał, a cudzegoby gwałtem nie brał, chlebaby swego łaknącemu udzielał, a nagiegoby szatą przyodział,
17 He refuses to do wrong and does not charge interest or make a profit on loans. He keeps my regulations and follows my laws. A man like that won't die because of his father's sins, he will certainly live!
Od nieprawegoby odwrócił rękę swoję, lichwyby i płatu nie brał, sądyby moje czynił, w ustawachby moich chodził: ten nie umrze dla nieprawości ojca swego, ale pewnie żyć będzie.
18 But his father will die for his own sins, because he exploited others, robbed his relatives, and did wrong to his own people.
Lecz ojciec jego, przeto, że czynił krzywdę, co jest cudzego, bratu gwałtem brał, a to, co jest dobrego, nie czynił w pośrodku ludu swego: przetoż oto umrze dla nieprawości swojej.
19 You ask, ‘Why shouldn't the son pay for his father's sins?’ If the son has done what is fair and right, keeping all my laws, then he'll live, he won't be punished.
Ale mówicie: Czemuż? Izali nie poniesie syn nieprawości ojcowskiej? Gdy syn sąd i sprawiedliwość czyni, wszystkich ustaw moich strzeże i czyni je, pewnie żyć będzie.
20 It's the person who sins who will die. A son won't pay for his father's sins, and a father won't pay for his son's sins. The good consequences of living right will come to those who are good; the evil consequences of wickedness will come to those who are evil.
Dusza, która grzeszy, ta umrze; ale syn nie poniesie nieprawości ojcowskiej, ani ojciec poniesie nieprawości synowskiej; sprawiedliwość sprawiedliwego przy nim zostanie, a niepobożność niepobożnego nań przypadnie.
21 However, if someone who is wicked stops sinning and keeps my laws, doing what is fair and right, they will certainly live—they won't die.
A jeźliby się niepobożny odwrócił od wszystkich grzechów swoich, które czynił, a strzegłby wszystkich ustaw moich, i czyniłby sąd i sprawiedliwość, pewnie żyć będzie, nie umrze;
22 None of their sins will be held against them. Because they are now doing what's right, they will live.
Żadne przestępstwa jego, których się dopuścił, nie będą mu przypominane; w sprawiedliwości swej, którąby czynił, żyć będzie.
23 Do I like it when wicked people die? declares the Lord God. Of course not—I would be delighted if they stopped sinning and lived!
Azaż Ja się kocham w śmierci niepobożnego? mrwi panujący Pan. Izali nie raczej, gdy się odwróci od dróg swoich, aby żył?
24 But if someone who is living according to what's right stops and does wrong, doing the same offensive things as the wicked, will that person live? Of course not! In fact, all the good things they did previously will be forgotten. That person will die because of their betrayal of me and the sins they've committed.
Ale jeźliby się odwrócił sprawiedliwy od sprawiedliwości swojej, a czyniłby nieprawość, czyniąc według wszystkich obrzydliwości, które czyni niezbożny, izali taki żyć będzie? Wszystkie sprawiedliwości jego, które czynił, nie będą wspominane; dla przestępstwa swego, które popełniał, i dla grzechu swego, którego się dopuścił, dla tych rzeczy umrze.
25 Even so you say, ‘What the Lord does isn't right.’ People of Israel, listen to me! Is it what I'm doing that isn't right? Isn't it what you're doing that isn't right?
A iż mówicie: Nie prosta jest droga Pańska; słuchajcież teraz, o domie Izraelski! izali droga moja nie jest prosta? Izali drogi wasze nie są krzywe?
26 If someone who lives according to what's right stops doing right and does wrong, they will die. They will die because of wrong things they've done.
Gdyby się odwrócił sprawiedliwy od sprawiedliwości swojej, a czyniąc nieprawość w temby umarł, dla nieprawości swojej, którą czynił, umrze.
27 But if someone wicked stops doing wrong and does what is fair and right, they will save their life.
Ale gdyby się odwrócił niezbożny od niezbożności swojej, której się dopuścił, a czyniłby sąd i sprawiedliwość, ten duszę swoję zachowa.
28 Because they thought about it and gave up their wicked ways, they will certainly live—they won't die.
Bo obaczywszy się odwrócił się od wszystkich występków swoich, których się dopuszczał, pewnie żyć będzie, nie umrze.
29 But the people of Israel say, ‘The Lord's way isn't right.’ Are my ways unfair, people of Israel? Isn't it your ways that aren't fair?
A przecie mówi dom Izraelski: Nie prosta jest droga Pańska; izali drogi moje nie są proste, o domie Izraelski? Izali nie raczej drogi wasze są krzywe?
30 Consequently I'm going to judge you, people of Israel! I will judge each of you depending on what you've done, declares the Lord God. Repent and stop rebelling so that your sins won't bring you down.
A przetoż każdego z was według dróg jego sądzić będę, o domie Izraelski! mówi panujący Pan. Nawróćcież się, a odwróćcie się od wszystkich występków waszych, aby wam nieprawość nie była na obrażenie.
31 Get rid of all your rebellious sins! Change your way of thinking and have a new spirit. Why do you want to die, people of Israel?
Odrzućcie od siebie wszystkie przestępstwa wasze, którycheście się dopuszczali, a uczyńcie sobie serce nowe i ducha nowego. I przeczże macie umrzeć, o domie Izraelski?
32 I don't like it when anybody dies, declares the Lord God. So repent so you can live!”
Albowiem się Ja nie kocham w śmierci umierającego, mówi panujący Pan; nawróćcież się tedy, a żyć będziecie.
