Exodus 18
1 Moses' father-in-law Jethro, the priest of Midian, heard about everything God had done for Moses and his people the Israelites, and how the Lord had led them out of Egypt.
Nadungog ni Jetro, nga pari sa Midian, nga ugangang lalaki ni Moises, ang tanang nabuhat sa Dios kang Moises ug sa Israel nga iyang katawhan. Nadungog niya nga gipagawas ni Yahweh ang Israel gikan sa Ehipto.
2 When Moses had sent home his wife Zipporah, his father-in-law Jethro had welcomed her,
Gidala ni Jetro, nga ugangang lalaki ni Moises, si Zipora, nga asawa ni Moises, human niya siya papaulia sa iyang panimalay,
3 together with her two sons. One son was named Gershom, for Moses had said, “I have been a foreigner in a foreign land.”
ug ang iyang duha ka mga anak nga lalaki; ang ngalan sa usa ka anak nga lalaki mao si Gershom, kay miingon si Moises, “Dumoduong ako sa usa ka langyaw nga dapit.”
4 The other son was named Eliezer, because Moses had said, “The God of my father was my helper, and saved me from death at Pharaoh's hand.”
Ang ngalan sa lain mao si Eliezer, kay miingon si Moises, “Ang Dios sa akong katigulangan mao ang akong magtatabang. Giluwas niya ako gikan sa espada sa Faraon.”
5 Moses' father-in-law Jethro, together with Moses' wife and sons, came to see him in the desert at the camp near the mountain of God.
Si Jetro, nga ugangang lalaki ni Moises, miadto uban sa mga anak nga lalaki ni Moises ug sa iyang asawa ngadto kang Moises didto sa kamingawanan nga anaa sa bukid sa Dios diin nagkampo siya.
6 Moses was told beforehand, “I, your father-in-law Jethro, am coming to see you together with your wife and her two sons.”
Miingon siya ngadto kang Moises, “Ako, nga imong ugangan nga si Jetro, moanha kanimo uban sa imong asawa ug sa imong duha ka mga anak nga lalaki.”
7 Moses went out to meet his father-in-law and bowed down and kissed him. They asked each other how they were and then went into the tent.
Migawas si Moises aron sa paghimamat sa iyang ugangan nga lalaki, miyukbo, ug mihalok kaniya. Nagkumostahay sila sa kahimtang sa matag-usa unya misulod ngadto sa tolda.
8 Moses told his father-in-law about everything the Lord had done to Pharaoh and the Egyptians on behalf of the Israelites, about all the troubles they had experienced on the way, and about how the Lord had saved them.
Gisultihan ni Moises ang iyang ugangan nga lalaki sa tanan nga gibuhat ni Yahweh ngadto sa Faraon ug sa mga Ehiptohanon alang sa Israel, mahitungod sa tanang kalisdanan nga miabot kanila sa ilang dalan, ug kung giunsa sila pagluwas ni Yahweh.
9 Jethro was delighted to hear about all the good things the Lord had done for Israel when he'd saved them from the Egyptians.
Nagmaya si Jetro sa tanang maayo nga gibuhat ni Yahweh alang sa Israel, niana giluwas niya sila gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon.
10 Jethro announced, “May the Lord be blessed, who saved you from the Egyptians and from Pharaoh.
Miingon si Jetro, “Pagadayegon si Yahweh, tungod kay giluwas niya kamo gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon ug gikan sa kamot sa Faraon, ug gipalingkawas ang katawhan gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon.
11 This is so convincing to me that the Lord is greater than all other gods, for he saved the people from the Egyptians when they acted so arrogantly towards the Israelites.”
Karon akong nasayran nga mas labaw pa si Yahweh kaysa sa tanang mga dios, tungod kay sa dihang gidaogdaog ug maayo sa mga Ehiptohanon ang mga Israelita, giluwas sa Dios ang iyang katawhan.”
12 Then Jethro presented a burnt offering and sacrifices to God, and Aaron came with all the elders of Israel to eat a meal with him in God's presence.
Nagdala ug halad nga sinunog ug mga halad alang sa Dios, si Jetro, nga ugangan nga lalaki ni Moises. Miadto si Aaron ug ang tanang mga kadagkoan sa Israel aron sa pagpangaon atubangan sa Dios uban sa ugangan nga lalaki ni Moises.
13 The following day Moses sat as a judge for the people, and they presented their cases to him from morning to evening.
Pagkasunod nga adlaw milingkod si Moises aron sa paghusay sa katawhan. Mitindog palibot kaniya ang katawhan gikan sa buntag hangtod sa kagabhion.
14 When his father-in-law saw everything that Moses was doing for the people, he asked, “What's all this you're doing for the people? Why are you sitting alone as judge, with everyone presenting their cases to you from morning to evening?”
Sa dihang nakita sa ugangan nga lalaki ni Moises ang tanang niyang gibuhat sa katawhan, miingon siya, “Unsa man kining imong ginabuhat sa katawhan? Nganong ikaw lang man ang naglingkod ug ang tanang katawhan nagtindog sa imong atubangan gikan sa buntag hangtod sa kagabhion?
15 “Because the people come to me to ask God for his decision,” Moses replied.
Miingon si Moises sa iyang ugangan nga lalaki, “Moduol ang mga tawo kanako aron mangayo ug giya sa Dios.
16 “When they argue over something, the case is brought before me to decide between one them, and I explain to them the God's laws and regulations.”
Kung aduna silay panaglalis, moduol sila kanako. Ako ang mohusay sa usa ka tawo tali sa uban, ug tudloan ko sila sa kasugoan ug mga balaod sa Dios.”
17 Jethro told him, “What you're doing is not the best.
Miingon ang ugangan nga lalaki ni Moises ngadto kaniya, “Dili gayod maayo ang imong ginabuhat.
18 You, and these people who come to you, are all going to wear yourselves out, because the workload is far too heavy. You can't handle it alone.
Sigurado gayod nga mahago ang imong kaugalingon, ikaw ug ang katawhan nga uban kanimo. Kini nga palas-anon hilabihan kabug-at alang kanimo. Dili ka makahimo niini kung ikaw lamang.
19 So please listen to me. I'm going to give you some advice, and God will be with you. Yes, you must continue to be the people's representative before God, and take their cases to him.
Paminaw kanako. Tambagan ko ikaw, ug mag-uban ang Dios kanimo, tungod kay ikaw man ang tigpataliwala sa katawhan ngadto sa Dios, ug dad-on mo ang ilang mga panaglalis ngadto kaniya.
20 Go on teaching them the laws and regulations. Show them how to live and the work they are to do.
Kinahanglan nga tudloan nimo sila sa iyang mga kasugoan ug mga balaod. Kinahanglan ipakita mo kanila ang dalan nga angayng laktan ug bulohaton nga angayng buhaton.
21 But now you should choose men who are competent from among the people, men who respect God and who are trustworthy and not corrupt. Put them in charge of the people as leaders of thousands, hundreds, fifties, and tens.
Dugang pa, kinahanglan nga magpili ka ug angayan nga mga tawo gikan sa tanang katawhan, mga tawo nga nagtahod sa Dios, mga tawo nga matarong nga nagasalikway sa dili pagkamakiangayon. Kinahanglan ibutang mo sila sa pagdumala sa katawhan, aron mahimong mga pangulo sa pagdumala sa liboan, gatosan, tag-singkwenta, ug tag-napulo.
22 These men are to judge the people on a continuing basis. Major issues they can bring to you, but they can decide all the small matters themselves. In this way your burden will be made lighter as they share it with you.
Maghusay sila sa katawhan sa tanang sayon lamang nga mga kaso, apan ang mga lisod nga mga kaso pagadad-on nila kanimo. Alang sa tanang sayon nga mga kaso, makahimo sila sa paghusay niana sa ilang kaugalingon. Niana nga paagi mas mosayon kini alang kanimo, ug yayongan nila ang palas-anon uban kanimo.
23 If you follow my advice, and if it's what God tells you to do, then you will be able to survive, and all these people can go home satisfied that their cases have been heard.”
Kung buhaton mo kini, ug kung nagmando ang Dios nga buhaton mo gayod kini, nan makalahutay ka, ug makapamauli ang tibuok katawhan sa ilang panimalay nga adunay katagbawan.”
24 Moses listened to what his father-in-law said and followed all his advice.
Busa gipatalinghogan ni Moises ang mga pulong sa iyang ugangan nga lalaki ug gibuhat ang tanan nga iyang gisulti.
25 So Moses chose competent men from all of Israel and put them in charge of the people as leaders of thousands, hundreds, fifties, and tens.
Nagpili si Moises ug mga tawo nga makadumala gikan sa tibuok Israel ug gihimo silang mga pangulo alang sa katawhan, mga pangulo nga magdumala sa liboan, gatosan, tag-singkwenta, ug tag-napulo.
26 They acted as judges for the people on a continuing basis. They brought the difficult cases to Moses, but they would judge the small matters themselves.
Naghusay sila sa kasagaran nga mga panaglalis sa mga tawo. Ginadala nila ngadto kang Moises ang lisod nga mga kaso, apan sila sa ilang mga kaugalingon ang mohusay sa tanang sayon nga mga kaso.
27 Then Moses sent Jethro on his way, and he went back to his own country.
Unya gitugotan ni Moises sa paglakaw ang iyang ugangan nga lalaki, ug mibalik si Jetro sa iyang kaugalingon nga yuta.
