Ecclesiastes 4
1 Then I turned to consider all the ways people oppress others here on earth. Look at the tears of the oppressed—there's no one to comfort them! Powerful people oppress them, and there's no one to comfort them!
Unya ako mipauli ug nakita ko ang tanan nga mga pagdaugdaug nga ginahimo ilalum sa adlaw: ug ania karon, ang luha niadtong mga dinaugdaug, ug sila walay maglilipay, ug niadtong nanagdaugdaug kanila diha ang gahum, apan sila walay maglilipay.
2 I congratulated those who were already dead, for the dead are better off than those who are still alive and being oppressed.
Busa gidayeg ko ang mga nangamatay nga dugay na nga nangamatay labaw kay sa mga buhi nga mga buhi pa;
3 But best of all are those who have never existed—they haven't seen the evil things people do to each other here on earth.
Oo, labi pang maayo kay kanila nga duha, gimahal ko siya nga wala pa matawo, nga wala makakita sa dautang buhat nga ginahimo ilalum sa adlaw.
4 I observed that every skill in work comes from competition with others. Once again this is hard to understand, like trying to hold on to the elusive wind.
Unya nakita ko ang tanang buhat ug ang tagsatagsa ka batid nga buhat, nga tungod niini ang tawo pagakasinahan sa iyang isigkatawo. Kini usab kakawangan man ug mao ang paghakop ug hangin.
5 Fools fold their arms and do nothing—so in the end they're all used up.
Ang buangbuang nagakiyugpos sa iyang mga kamot, ug nagakaon sa iyang kaugalingon nga unod.
6 It's better to earn a little without stress than a lot with too much stress and chasing after the wind.
Labi pang maayo ang usa ka hakop uban ang kalinaw, kay sa duruha ka hakop uban ang kahago ug ang paghakop ug hangin.
7 Then I turned to consider something else here on earth that is also frustratingly hard to understand.
Unya mipauli ako ug nakita ko ang kakawangan ilalum sa adlaw.
8 What about someone who has no family to help him, no brother or son, who works all the time, but isn't satisfied with the money he makes. “Who am I working for?” he asks himself. “Why am I preventing myself from enjoying life?” Such a situation is hard to explain—it's an evil business!
Adunay usa nga nagainusara, ug siya walay ikaduha; oo, siya walay anak ni igsoon nga lalake; apan wala bay katapusan sa iyang tanan nga kahago, ni matagbaw ang iyang mga mata sa mga bahandi. Alang kang kinsa man diay ako magakabudlay, miingon siya ug magatungina sa akong kalag sa kaayohan? Kini usab kakawangan man, oo, kini mapait nga kasakit.
9 Two are better than one, for they can help each other in their work.
Ang duruha labi pang maayo kay sa usa; kay sila adunay maayong balus sa ilang buhat.
10 If one of them falls down, the other can help them up, but how sad it is for someone who falls down and doesn't have anyone to help them up.
Kay kong sila mangapukan, ang usa magabangon sa iyang kauban: apan alaut kadtong usa ra sa diha nga siya mapukan, ug walay lain nga magabangon kaniya.
11 In the same way, if two people lie down together, they keep each other warm, but you can't keep yourself warm if you're alone.
Ingon man kong ang duruha magatipon sa paghigda, nan sila adunay kainit: apan unsaon sa nagainusara aron makabaton ug kainit?
12 Someone fighting against one other person may win, but not if they are fighting against two. A cord made of three strands can't be torn apart quickly.
Ug kong ang usa ka tawo modaug batok niadtong nag-inusara, ang duruha makasukol kaniya; ug ang totolo ka bakokon nga pisi dili madali sa pagkabugto.
13 A poor young person who's wise is better than an old and foolish king who no longer accepts advice.
Labi pang maayo ang usa ka kabus ug masinabuton nga batan-on kay sa usa ka tigulang ug buangbuang nga hari, nga dili na mahibalo nga modawat ug tambag.
14 He may even come out of prison to reign over his kingdom, even though he was born poor.
Kay gikan sa bilanggoan siya migula aron mahimong hari; oo, bisan pa sa iyang gingharian siya natawo nga kabus.
15 I observed everyone here on earth following the youth who takes his place.
Nakita ko ang tanang mga buhi nga nagalakaw ilalum sa adlaw, nga sila nakauban sa batan-on, ang ikaduha, nga mitindog puli kaniya sa iyang dapit.
16 He is surrounded by crowds of supporters, but the next generation isn't happy with him. This also illustrates the passing nature of life whose meaning is elusive, like pursuing the wind for understanding.
Walay katapusan niadtong tanan nga katawohan, bisan pa kanilang tanan nga iyang hing-unhan: ilabina kadtong mosunod dili malipay kaniya. Sa pagkatinuod kini usab kakawangan man ug mao ang paghakop ug hangin.
