Acts 20
1 Once the uproar had died down, Paul called the believers together and encouraged them. Then he said goodbye, and left for Macedonia.
ହେ ଗଣ୍ଡ୍ଗଲ୍ ଚିମ୍ରା ଆତି ପାଚେ ପାଉଲ୍ ଚେଲାରିଂ କୁକ୍ଚି ହେୱାରିଂ ୱାରିକିୟ୍କିନି ପାଚେ, ଆରେ ହେୱାର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ହେଲୱେୟ୍ ଅଜ଼ି ମାକିଦନିଆତ ହାଚାର୍ ।
2 He passed through the area, sharing many words of encouragement with the believers there, and then traveled on to Greece.
ହେୱାନ୍ ଇମ୍ଣି ନିପ ହିଜ଼ି ହାଲ୍ଜି ହେୱାନ୍ ମାନାୟାରିଂ ବେସି ୱାରିକିୟ୍କିନି ପାଚେ ଗ୍ରିସ୍ତ ୱାତାନ୍ ।
3 After he had spent three months there and just as he was about to sail to Syria, it was discovered that the Jews were plotting against him. So he decided to return through Macedonia.
ହେୱାନ୍ ହେ ବାହାତ ତିନ୍ ମାସ୍ ମାଞ୍ଜି ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ଜାଜ୍ତ ଦୁମ୍ଜି ସିରିୟାତ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ସେସ୍ଟା କିତାନ୍, ଏଚେୱାଡ଼ାଂ ଜିହୁଦିର୍ ପାଉଲ୍ତିଂ ବିରୁଦ୍ତ ହାତୁର୍ କିତିଲେ ହେୱାନ୍ ମାକିଦନିଆ ହିଜ଼ି ମାସ୍ଦିହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ବାବି କିତାନ୍ ।
4 These were the people who traveled with him: Sopater of Berea, the son of Pyrrhus; Aristarchus and Secundus from Thessalonica; Gaius from Derbe; Timothy; Tychicus and Trophimus from the province of Asia.
ଆରେ ବେରିୟାନିକାର୍ ପୁରତି ମାଜ଼ି ସପାତ୍ର, ତେସ୍ଲନିକିୟ ନିକାର୍ ବିତ୍ରେ ଆରିସ୍ତାର୍କ ଆରି ସେକୁନ୍ଦ, ଦର୍ବିନି ଗାୟ, ତିମତି, ଆରେ ଆସିଆନି ଲକୁ ବିତ୍ରେ ତୁକିକ ଆରି ତ୍ରପିମ ତା ହାଙ୍ଗ୍ଦାଂ ହାଚାର୍ ।
5 They went on ahead and waited for us at Troas.
ଇୱାର୍ ୱିଜ଼ାର୍ ଆଗେ ହାଲ୍ଜି ତ୍ରୟାତ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ କାସି ମାନ୍ଞ୍ଚାନ୍ ।
6 After the Feast of Unleavened Bread we sailed from Philippi, and met them five days later in Troas, where we spent a week.
ଆରେ, ହଇୱି ରୁଟିନି ପାର୍ବୁ ପାଚେ ଆପେଂ ଜାଜ୍ତ ଦୁମ୍ଜି ପିଲିପିତାଂ ହାଜ଼ି ଆସ୍ତାପ୍, ଆରେ ପାଞ୍ଚ୍ ଦିନ୍ତ ତ୍ରୟାତ ହେୱାର୍ ଲାଗାୟ୍ ୱାତାପ୍; ହେ ବାହାତ ଆପେଂ ସାତ୍ ଦିନ୍ ମାଚାପ୍ ।
7 Paul was speaking on the first day of the week as we gathered together to break bread. He was planning to leave in the morning, and went on speaking until midnight.
ଆପେଂ ସାତ୍ନି ପର୍ତୁମ୍ ରଇବାର୍ ନାଜିଂ ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ତିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ରବେରୁଣ୍ତା ଆଜ଼ି ମାଚାପ୍, ପାଉଲ୍ ହେ ଏଚେୱାଡ଼ାଂ ଆର୍କାତ୍ ନାଜିଂ ହାନାନ୍ ଇଞ୍ଜି ଜାଲ୍ଦି ଆଜ଼ି ମାଚିଲେ ହେୱାରିଂ ଉପ୍ଦେସ୍ ହିଦେଂ ଲାଗାତାନ୍ ଆରି ଆଦାନାଣା ପାତେକ୍ ଲାମା କାତା ହିତାନ୍ ।
8 (The upstairs room where we were meeting was lit by many lamps.)
ଇମ୍ଣି ଜପ୍ଣି ବାକ୍ରାତ ଆପେଂ ରବେ ରୁଣ୍ଡାଜ଼ି ମାଚାସ୍, ହେ ବାକ୍ରାତ ବେସି ବଇଟାଂ କାଚା ଆଜ଼ି ମାଚିକ୍ ।
9 A young man called Eutychus was sitting in the window, and he began feeling very sleepy. As Paul went on speaking he fell sound asleep and tumbled down from the third story. When they picked him up they found he was dead.
ଆରେ, ଚିଟ୍କି ଜପି ଇଉତୁକ ତର୍ନି ରୱାନ୍ ଦାଂଣେନ୍ ଲଗୁ କୁଚ୍ଚି ମାଚାନ୍, ହେୱାନିଂ ବେସି ହୁଚ୍କାଣ୍କୁ ହସି ମାଚିକ୍; ଆରେ ପାଉଲ୍ ଆରେ ଡେଙ୍ଗା ଉପ୍ଦେସ୍ କିତିଲେ ହେୱାନ୍ ହୁଚ୍କାଣ୍କୁ ମାୟାତାଂ ତିନି ପାଉଚ୍ତାଂ ତାରେନ୍ ଆର୍ତାନ୍, ଆରେ ତାଙ୍ଗ୍ ନିକ୍ତି ୱେଡ଼ାଲିଂ ହେୱାନ୍ ହାତାନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ପୁନ୍ୟାତାତ୍ ।
10 Paul went down, stretched himself out upon him, and hugged him. “Don't worry, he's alive,” he said.
ହେବେ ପାଉଲ୍ ତାରେନ୍ ଜୁଜ଼ି ୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍ ପମ୍ଜି ଇଚାନ୍, “ଚିନ୍ତା କିମା, ଇନାକିଦେଂକି ଇୱାନ୍ ତାକେ ଜିବୁନ୍ ମାନାତ୍ ।”
11 Paul went back upstairs, broke bread, and ate together with them. He went on talking with them until dawn came, and then he left.
ପାଚେ ହେୱାନ୍ ଜପି ହାଲ୍ଜି ରୁଟି ଡ୍ରିକ୍ଚି ଚିଚାନ୍, ଆରେ ହେୱାର୍ ଲାହାଙ୍ଗ୍ ନାଡ଼ିହିଙ୍ଗ୍ ଆନି ପାତେକ୍ ବେସି କାତାବାର୍ତା କିଜ଼ି ହାଜ଼ି ଆସ୍ତାନ୍ ।
12 They took the young man home alive and well, and were very thankful for this.
ଆରେ, ହେୱାର୍ ହେ କାଡ଼୍ଦେଙ୍ଗ୍ ଜିଜ଼ି ମାନାକା ଗାଟାଜ଼ି ଆଦିକ୍ ୱାରିକିୟ୍କିନି କାଜିଂ ହେୱାର୍ ଆଦିକ୍ ହେୱାରିଂ ଆରି ଇଞ୍ଜ ଅସି ହାଚାର୍ ।
13 We went on ahead to the ship and sailed to Assos. There we were due to pick up Paul, since that was what he had planned as he decided to travel on foot.
ମତର୍, ଆପେଂ ଆକ୍ତୁ ଜାଜ୍ତ ଦୁମ୍ଜି ଆସସ୍ତ ହାଚାପ୍, ହେବେତାଂ ପାଉଲ୍ତିଂ ଅସି ହାନି କାଜିଂ ବାବି କିଜ଼ି ମାଚାପ୍, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍ ନିଜେ ହାଜ଼ିତ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ କାଜିଂ ଇଚା କିଜ଼ି ହେ ବାନି ତିର୍ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍ ।
14 He did indeed meet us at Assos. We picked him up, and went on to Mitylene.
ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ହେୱାନ୍ ମାଂ ଆସସ୍ତ ବେଟା ଆତ୍ତାନ୍, ଆପେଂ ତାଙ୍ଗ୍ ଜାଜ୍ତ ଅଜ଼ି ମିତୁଲିନିତ ଏକାତାପ୍,
15 Sailing on from there we arrived off Kios, and the next day we stopped briefly at Samos, and the following day we arrived at Miletus.
ଆରେ ହେ ବାହାତାଂ ଜାଜ୍ ରିକ୍ଚି ଆପେଂ ଆର୍କାତ୍ ନାଜିଂ କିୟସ୍ ମୁମ୍ଦ ଏକାୱାତାପ୍, ରି ଦିନ୍ନ୍ତାଙ୍ଗ୍ ଜାଜ୍ ସାମତ ଡୁକାୟ୍କିତାପ୍ ଆରି ଆର୍କାତ୍ ଦିନା ମିଲିତତ ଏକାତାପ୍ ।
16 Paul had planned to sail on past Ephesus so he wouldn't have to spend time in the province of Asia. He was keen to get to Jerusalem in time for the Day of Pentecost.
ଇନାକିଦେଂକି ପାଉଲ୍ତି ଆସିଆତ ଇନେସ୍ ସମୁ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଆମେତ୍, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାନ୍ ଏପିସ ପିସ୍ତି ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ବିଚାର୍ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍, ଲାଗିଂ ଆତିସ୍ କାତେ ପେଣ୍ଟିକସ୍ଟ ନାଜିଂ ଜିରୁସାଲମ୍ତ ଏକିନି କାଜିଂ ହେୱାନ୍ ତିର୍କାଡ଼୍ ଆବିସ୍ ମାଚାନ୍ ।
17 From Miletus Paul sent a message to the elders of the church in Ephesus.
ମିଲିତତାଂ ପାଉଲ୍ ଏପିସତ ଲକୁ ପକ୍ଚି ମଣ୍ଡ୍ଲିନି ପ୍ରାଚିନାରିଂ ଜାର୍ ଲାଗେ କୁକ୍ଚି ତାହିୱାତାନ୍ ।
18 When they arrived, he told them, “You know how I always behaved while I was with you from the first day I arrived in the province of Asia.
ହେୱାର୍ ତା ଲାଗାୟ୍ ଏକିତିଲେ ହେୱାନ୍ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍, ରମିୟ ରାଜିନି “ଆସିଆତ ମାନି ପର୍ତୁମ୍ ଦିନ୍ତାଂ ଆନ୍ ୱିଜ଼ୁ ସମୁ ମି ବିତ୍ରେ ଇନେସ୍ ଚିନ୍ତା କିତାଂ,
19 I served the Lord in humility and in tears. I put up with the troubles and stress caused by the plots of the Jews.
ପୁରାବାର୍ତି ହୁଦାର୍ ମାନ୍ତ ମେଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍କୁନ୍ଦି ହୁଦାଂ ଜିହୁଦିର୍ତି ବାର୍ବିନ୍ କୁଟ୍ କାଜିଂ ନାଙ୍ଗ୍ ଇମ୍ଣି ଇମ୍ଣି ପରିକ୍ୟା ଗିଟାଜ଼ି ମାଚାତ୍, ହେ ସବୁ ପା ଇନେସ୍ ମାପ୍ରୁତି ହେବା କିଜ଼ି ମାଚାଙ୍ଗ୍,
20 However, I never held back from sharing with you anything that would be to your benefit, and I taught you in public, going from house to house.
ଏପେଙ୍ଗ୍ ପୁନାଟ୍ ଜେ, ଆନ୍ ମାନାୟାର୍ ଲାଗାଂ ପର୍ଚାର୍ କିନି ସମୁତ ଆରି ମି ଇଲ୍ ଉପ୍ଦେସ୍ ହିନି ସମୁତ ମି ଉପ୍କାର୍ ଆନି ଲାକେ ଇମ୍ଣାକା ପା ବିସ୍ରେ ୱେଚ୍ଚେଂ, ବନ୍ଦ୍ କିୱାଦାଂ ମାଚାଙ୍ଗ୍
21 I witnessed both to Jews and Greeks that it was essential to repent and turn to God, and to trust in our Lord Jesus Christ.
ହିକ୍ୟା ହିଦେଂ ମଦାୱାଦାଂ ଇସ୍ୱର୍ ତାକେ ମାନ୍ବାଦ୍ଲାୟ୍ ଆରେ, ମା ମାପ୍ରୁ ଜିସୁତି କାଜିଂ ପାର୍ତିନି ବିସ୍ରେ ଜିହୁଦି ଆରି ଗ୍ରିକ୍ତି ଲାଗାୟ୍ ସାକି ହିଜ଼ି ମାଚାଙ୍ଗ୍ ହେଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍ ପୁନାଟ୍ ।
22 Now the Spirit is insisting that I go to Jerusalem, and I have no idea what will happen to me there.
ନଙ୍ଗ୍ ହୁଡ଼ାଟ୍, ଆନ୍ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ତ ଉଦେସ୍ ପାୟାଜ଼ି ଜିରୁସାଲମ୍ତ ହାନାଙ୍ଗା, ହେ ବାହାତ ନା କାଜିଂ ଇନାକା ସବୁ ଗିଟାନାତ୍, ହେଦାଂ ଆନ୍ ପୁନୁଙ୍ଗ୍,
23 All I know is that in every city I visit the Holy Spirit warns me that prison and suffering are waiting for me.
ନା କାଜିଂ ଜେ ହିକ୍ଡ଼ି ଗାଚ୍ନାକା ଆରି ଦୁକ୍ ମାନାତ୍, କେବଲ୍ ଏଚେକ୍ ପୁନାଙ୍ଗ୍, ଇଦାଂ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ ଗାଡ଼୍ଦ ବସ୍ତିତ ସାକି ହିତ୍ତାନ୍ନା ।
24 But I don't consider my life as worth anything to me. I only want to finish my mission and the ministry that the Lord Jesus gave to me, to witness to the good news of the grace of God.
ମାତର୍ ଆନ୍ ଇନେସ୍ ନା ସମାନ୍ ହାଜ଼ିନି ହାରିହାରା ପାତେକ୍ ହନ୍ତେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ନାଙ୍ଗ୍, ଆରେ ଇସ୍ୱର୍ତି ଦୟାନି ନେକ୍ରିକାବୁର୍ ପାକ୍ୟାତ ସାକି ହିନି କାଜିଂ ମାପ୍ରୁ ଜିସୁତାଂ ଇମ୍ଣି ହେବାନି କାମାୟ୍ ପାୟାତାନ୍ନା, ହେଦାଂ ଇନେସ୍ ପୁରାକିଦେଂ ଆଡ୍ନାୟ୍, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍ ଜାର୍ ଜିବୁନ୍ତିଂ ହାର୍ଦାକା କିୱାଦାଂ ହେଦାଂ ହାରୁ କିନାଙ୍ଗା ।”
25 Now I am certain that you will not see my face again, you among whom I shared the news of the kingdom.
ଆରେ ନଙ୍ଗ୍ ହୁଡ଼ାଟ୍, ଇମ୍ଣାକାର୍ ବିତ୍ରେ ଆନ୍ “ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ସୁଣାୟ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜି ବୁଲାଆତାଂ, ଏଲେଙ୍ଗ୍ ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍ ୱିଜ଼ାକାଦେର୍, ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍ ନା ମୁମ୍ ହୁଡ଼ୁଦେର୍ ଇଞ୍ଜି ଆନ୍ ପୁନାଙ୍ଗ୍ ।
26 So I declare to you today that I am not responsible if anyone is lost.
ଲାଗିଂ ଆନ୍ ଜେ ୱିଜ଼ାକାର୍ତି ନେତେର୍ନି ପାପି ଆକାୟ୍, ଇଦାଂ ଆନ୍ ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ମିଙ୍ଗ୍ ସାକି ହିଦ୍ନାଙ୍ଗା ।
27 I didn't hesitate to tell you everything God wants you to know.
ଆନ୍ ଇସ୍ୱର୍ତି ଇଚା ୱିଜ଼ୁ କିତାକା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଜାଣାୟ୍କିଦେଂ ମଦାୱାଦାଂ ମାଚାଙ୍ଗ୍ ।
28 Take care of yourselves and of all the flock, which the Holy Spirit has given to you to supervise. Feed the Lord's church which he bought with his own blood.
ଏପେଙ୍ଗ୍ ଜାର୍ ଜାର୍ ବିସ୍ରେ, ଆରେ ଇମ୍ଣି ମଣ୍ଡ୍ଲିତିଂ ଇସ୍ୱର୍ ଜାର୍ ଜାର୍ ନେତେର୍ତ କଡ଼୍ତାର୍ନ୍ନା, ତା ହେ ମଣ୍ଡ୍ଲିତିଂ ପାଲି କିଦେଙ୍ଗ୍ କାଜିଂ, ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ ଜେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ୱିଜ଼ୁ ମାନ୍ଦା ବିତ୍ରେ ମୁଣିକା ଲାକେ ବାଚି କିତାର୍ଣ୍ଣା, ହେୱାର୍ତି ବିସ୍ରେ ଜାଗ୍ରତ୍ ମାନାଟ୍ ।
29 I know that after I leave vicious wolves will come among you, and won't spare the flock.
ଆନ୍ ପୁନାଙ୍ଗ୍, ଆନ୍ ହାନି ପାଚେ ମି ବିତ୍ରେ ବଇଁକାର୍ ହୁଣ୍ଡାର୍ ବୁର୍କାଙ୍ଗ୍ ୱାନିକ୍ ଆରି ମାନ୍ଦାତିଂ ଚିର୍ବିର୍ କିୱାଦାଂ ପିହୁକ୍ ।
30 From among your own group men will rise up perverting what is right and good so they can lead believers to follow them.
ଆରେ, ଲକ୍ ମି ବିତ୍ରେତାଂ ପା ନିଂଜି ଚେଲାରିଂ ଜାର୍ତିଂ ପାଚେ ଜାଲ୍ଜି ଅଦେଂ କାଜିଂ ଉଲ୍ଟା କାତାଂ ଇନାର୍, ଇଦାଂ ଆନ୍ ପୁନାଙ୍ଗ୍ ।
31 So watch out! Don't forget that for three years I went on instructing all of you night and day, often crying over you.
ଲାଗିଂ, ଏପେଙ୍ଗ୍ କାସି ମାନାଟ୍, ଆରେ ଆନ୍ ତିନି ବାର୍ହୁ ପାତେକ୍ ୱେଡ଼ାନାଣା ମେଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍ କୁନ୍ଦିକିଜ଼ି ଜାଣ୍କେ ରୱାନିଂ ଚେତ୍ନା ହିଦେଂ ଜେ ଜମ୍ୱାଦାଂ ମାଚାଙ୍ଗ୍, ଇଦାଂ ଏତୁ କିୟାଟ୍ ।”
32 Now I commit you in God's care and to the message of his grace, which is able to build you up and provide you with the inheritance that belongs to all who are kept right with him.
“ନଙ୍ଗ୍ ଆନ୍ ମିଙ୍ଗ୍ ମାପ୍ରୁ ତାକେ ଆରି ହେୱାନ୍ତି ଦୟାନି ବଚନ୍ ଲାଗେ ହେଲାୟ୍ କିଦ୍ନାଙ୍ଗା, ହେୱାନ୍ ମିଙ୍ଗ୍ ହାର୍ କିଦ୍ନି କାଜିଂ ଆରି ପୁଇପୁୟା କିଦ୍ଦେଂ ୱିଜ଼ାର୍ ବିତ୍ରେ ଆଟ୍ୱା କିଦ୍ନି ଆରି ଇସ୍ୱର୍ତି ମାନାୟାରିଂ ସବୁ ଦୟା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ହିଦ୍ଦେଂ ରାଜି ।
33 I never had any desire for anyone's silver or gold or clothing.
ଆନ୍ ଇନେରିଂ ରୁପା କି ହନା କି ହେନ୍ଦ୍ରା ଲବ୍ କିୱାଦାଂ ମାଚାଙ୍ଗ୍ ।
34 You know that I worked with my own hands to provide for my own needs, as well as for those who were with me.
ନା ଇ କେଇ ରିଣ୍ଡାଂ ଜେ ନାୱାଙ୍ଗ୍ ଆରି ନା ହାଙ୍ଗ୍ଦାକାର୍ତି ଅବାବ୍ ବାର୍ତି କାଜିଂ ହେବାକିନାକା କିଜ଼ି ୱାନାଙ୍ଗା, ଇଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍ ନିଜେ ପୁନାଟ୍ ।
35 I have given you an example in everything: work to help those who are weak, remembering the words of the Lord Jesus: ‘It is more blessed to give than to receive.’”
ଗାଟାନି ତାଂ ଦାନ୍ ହିନାକା ଆଦିକ୍ ୱାରି ମାନ୍ଗାନାତ୍, ନିଜେ ମାପ୍ରୁ ଜିସୁତି ଇ ବଚନ୍ତିଂ ଏତୁ କିଜ଼ି ଇ ବାନି କସ୍ଟ କାମାୟ୍ ହୁଦାଂ ଆସେଙ୍ଗ୍ ନାଦାର୍ ଲକୁରିଂ ଉପ୍କାର୍ କିନି ଲଡ଼ା, ଇ ବିସ୍ରେ ସବୁ ୱେଡ଼ାଂ ମିଂ ହାର୍ଦାକା ଚଚ୍ଚାତାଂନା ।”
36 When he finished speaking, he kneeled down and prayed with all of them.
ଇ ସବୁ କାତା ଇଚି ପାଚେ, ହେୱାନ୍ ମେଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍ କୁନ୍ଦିକିଜ଼ି ୱିଜ଼ାର୍ ଲାହାଙ୍ଗ୍ ହେୱାର୍ ପାର୍ତାନା କିତାନ୍,
37 They all wept as they hugged and kissed him.
ଆରେ, ହେୱାର୍ ବେସି ଆଡ଼୍ବିସ୍ ପାଉଲ୍ତିଂ ପମ୍ଜି ହେୱାନିଂ ଡନ୍ଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାର୍,
38 What upset them the most was what he said about never seeing him again... Then they walked down to the ship with him.
ହେୱାର୍ ହେୱାନ୍ତି ମୁମ୍ ଆରେ, ଆରେ ରଗ ହୁଡ଼ୁର୍ ଇଞ୍ଜି ପାଉଲ୍ ଇମ୍ଣି କାତା ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍, ହେଦାଂ କାଜିଂ ବେସି ଦୁକ୍ କିତାର୍ । ପାଚେ ହେୱାର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଜାଜ୍ ପାତେକ୍ ଅସି ହାଚାର୍ ।
