< 2 Chronicles 18 >
1 Now Jehoshaphat was very wealthy and highly honored, and he made a marriage alliance with Ahab.
Karon si Josaphat may mga bahandi ug kadungganan sa madagayaon gayud; ug siya nakighiusa kang Achab.
2 Some years later he went to pay Ahab a visit in Samaria. Ahab sacrificed many sheep and cattle for him and the people who accompanied him, and encouraged him to attack Ramoth-gilead.
Ug sa tapus sa pila ka mga tuig siya miadto kang Achab sa Samaria. Ug giihawan siya ni Achab ug mga carnero ug mga vaca nga daghan kaayo, ug alang sa katawohan nga diha uban kaniya, ug giagda siya aron mouban kaniya ngadto sa Ramoth-galaad.
3 Ahab, king of Israel, asked Jehoshaphat, king of Judah, “Would you go with me against Ramoth-gilead?” Jehoshaphat replied, “You and I are as one, and my men and your men are as one. We will join forces with you in this war.”
Ug si Achab nga hari sa Israel miingon kang Josaphat nga hari sa Juda: Mouban ka ba kanako ngadto sa Ramoth-galaad? Ug siya mitubag kaniya: Ako ingon man ikaw, ug ang akong katawohan ingon man ang imong katawohan; ug kami makighiusa kanimo sa gubat.
4 Then Jehoshaphat said to the king of Israel, “But first though, please find out what the Lord says.”
Ug si Josaphat miingon sa hari sa Israel: Pakisayud una, ako nangaliyupo kanimo, sa pulong ni Jehova.
5 So the king of Israel brought out the prophets—four hundred of them—and he asked them, “Should we go up and attack Ramoth-gilead, or should I not?” “Yes, go ahead,” they replied, “for God will hand it over to the king.”
Unya gitigum sa hari sa Israel ang mga manalagna, upat ka gatus ka tawo, ug miingon kanila: Moadto ba kami sa Ramoth-galaad aron sa pagpakiggubat, kun magapugong ba ako? Ug sila ming-ingon: Lakaw: kay ang Dios magatugyan niana sa kamot sa hari.
6 But Jehoshaphat asked, “Isn't there another prophet of the Lord here that we can ask?”
Apan si Josaphat miingon: Wala ba dinhi ing usa ka manalagna ni Jehova, gawas kanila, aron kita magpakisayud kaniya?
7 “Yes, there's another man who could consult the Lord,” the king of Israel replied, “but I don't like him because he never prophesies anything good for me—it's always bad! His name is Micaiah, son of Imlah.” “You shouldn't talk like that,” said Jehoshaphat.
Ug ang hari sa Israel miingon kang Josaphat: Ania pay usa ka tawo nga kaniya kita magpakisayud kang Jehova: apan ako nagadumot kaniya; kay siya wala magpanagna sa maayo mahitungod kanako, apan kanunay sa kadautan: kini mao si Micheas ang anak nga lalake ni Imla. Ug si Josaphat miingon: Ayaw pagpasultiha ang hari sa ingon.
8 The king of Israel called over one of his officials and told him, “Bring me Micaiah, son of Imlah, right away.”
Unya ang hari sa Israel mitawag sa usa ka eunuco ug miingon: Dad-a sa madali si Micheas ang anak nga lalake ni Imla.
9 Dressed in their royal robes, the king of Israel and King Jehoshaphat of Judah, were sitting on their thrones at the threshing floor beside the gate of Samaria, with all of the prophets prophesying in front of them.
Karon ang hari sa Israel ug si Josaphat ang hari sa Juda nanaglingkod ang tagsatagsa sa iyang trono, nagsul-ob sa ilang mga hataas nga kupo, ug sila nanaglingkod sa hawan nga dapit diha sa ganghaan sa Samaria; ug ang tanang mga manalagna nanagpanagna sa ilang atubangan.
10 One of them, Zedekiah, son of Chenaanah, had made himself iron horns. He announced, “This is what the Lord says: ‘With these horns you will gore the Arameans until they're dead!”
Ug si Sedechias ang anak nga lalake ni Chenaana naghimo kaniya ug mga sungay nga puthaw, ug miingon: Kini mao ang giingon ni Jehova: Uban niini ikaw magadasmag sa mga Sirianhon hangtud nga sila mahurot.
11 All the prophets were prophesying the same thing, saying, “Go ahead, attack Ramoth-gilead; you will be successful, for the Lord will hand it over to the king.”
Ug ang tanang mga manalagna nanagpanagna sa ingon nga nanag-ingon: Lakaw ngadto sa Ramoth-galaad, ug pagmauswagon; kay si Jehova magatugyan niana sa kamot sa hari.
12 The messenger who went to call Micaiah told him, “Look, all the prophets are unanimous in prophesying positively to the king. So please make sure to speak positively like them.”
Ug ang sulogoon nga miadto sa pagtawag kay Micheas misulti kaniya, sa pag-ingon: Ania karon, ang mga pulong sa mga manalagna nagaasoy sa maayo sa hari ingon sa usa ka baba: busa himoa nga ang imong pulong, ako nangaliyupo kanimo, nga mahimong sama sa ila, ug magsulti ikaw sa maayo.
13 But Micaiah replied, “As the Lord lives, I can only say what my God tells me.”
Ug si Micheas miingon: Ingon nga si Jehova buhi, unsay gipamulong sa akong Dios, kana maoy akong igapamulong.
14 When he came before the king, the king asked him, “Should we go up and attack Ramoth-gilead, or should I not?” “Yes, go ahead and be victorious,” Micaiah replied, “for they will be handed over to the king.”
Ug sa paghiadto niya sa hari, ang hari miingon kaniya: Micheas, moadto ba kami sa Ramoth-galaad aron sa pagpakiggubat, kun magapugong ba ako? Ug siya miingon: Lakaw kamo ug pagmauswagon; ug sila igatugyan sa inyong kamot.
15 But the king said to him, “How many times must I make you swear to tell me only the truth in the name of the Lord?”
Ug ang hari miingon kaniya: Makapila ba ako magpapanumpa kanimo nga ikaw dili magsulti kanako sa bisan unsa kondili sa kamatuoran sa ngalan ni Jehova?
16 So Micaiah answered, “I saw all Israel scattered on the mountains like sheep without a shepherd. The Lord said, ‘These people have no master; let each of them go home in peace.’”
Ug siya miingon: Nakita ko ang tibook Israel nga nagakatibulaag ibabaw sa kabukiran, ingon sa mga carnero nga walay magbalantay ug si Jehova miingon: Kini walay agalon; papaulia ang tagsatagsa ka tawo ngadto sa iyang balay sa pakigdait.
17 The king of Israel said to Jehoshaphat, “Didn't I tell you he never prophesies anything good for me, only bad?”
Ug ang hari sa Israel miingon kang Josaphat: Wala ba ako magsugilon kanimo nga siya dili motagna sa maayo mahitungod kanako, kondili sa kadautan?
18 Micaiah went on to say, “So listen to what the Lord says. I saw the Lord sitting on his throne, surrounded by the whole army of heaven standing to his right and to his left.
Ug si Micheas miingon: Busa pamati kamo sa pulong ni Jehova: Nakita ko si Jehova nga nagalingkod sa iyang trono, ug ang tanang mga panon sa langit nanagbarug sa iyang toong kamot ug sa walang kamot.
19 The Lord asked, ‘Who will trick Ahab, king of Israel, into attacking Ramoth-gilead so he will be killed there?’ One said this, another said that, and another said something else.
Ug si Jehova miingon: Kinsa ang mohaylo kang Achab nga hari sa Israel, aron siya moadto ug magpukan sa Ramoth-galaad? Ug ang usa namulong niining paagiha, ug ang lain namulong nianang paagiha.
20 Finally a spirit came and approached the Lord and said, ‘I will trick him.’ ‘How are you going to do that?’ the Lord asked.
Ug may usa ka espiritu nga migula, ug mitindog sa atubangan ni Jehova, ug miingon: Ako ang mohaylo kaniya. Ug si Jehova miingon kaniya: Sa unsa bang paagiha?
21 ‘I will go and be a lying spirit and make all his prophets tell lies,’ the spirit replied. ‘That will work,’ the Lord responded. ‘Go and do it.’
Ug siya miingon: Ako mopanaw, ug mahimong usa ka bakakong espiritu sa baba sa tanan niyang mga manalagna. Ug siya miingon: Ikaw magahaylo kaniya, ug makadaug usab, lakaw, ug buhata ang ingon.
22 As you see, the Lord has put a lying spirit into these prophets of yours, and the Lord has pronounced your death sentence.”
Busa, ania karon, si Jehova nagbutang ug usa ka bakakong espiritu sa baba niining imong mga manalagna; ug si Jehova namulong sa kadautan mahitungod kanimo.
23 Then Zedekiah, son of Chenaanah, went and slapped Micaiah in the face, and demanded, “Which way did the Spirit of the Lord go when he left me to speak to you?”
Unya si Sedechias ang anak nga lalake ni Chenaana miduol, ug gitamparos si Micheas sa aping, ug miingon: Diin moadto ang Espiritu ni Jehova gikan kanako sa pagpakigsulti kanimo?
24 “You'll soon find out when you try and find some secret place to hide!” Micaiah replied.
Ug si Micheas miingon: Ania karon, makita mo nianang adlawa, kong ikaw mosulod ngadto sa kinasuloran nga lawak aron sa pagtago sa imong kaugalingon.
25 The king of Israel ordered, “Place Micaiah under arrest and take him back to Amon the governor of the city and to my son Joash.
Ug ang hari sa Israel miingon. Kuhaa ninyo si Micheas, ug dad-a siya ngadto pagbalik kang Amon ang gobernador sa ciudad, ug ngadto kang Joas ang anak nga lalake sa hari;
26 Tell them these are the king's instructions: ‘Put this man in jail. Give him only bread and water until my safe return.’”
Ug ingna: Kini mao ang gipamulong sa hari: Ibalhog kining tawohana sa bilanggoan, ug pakan-a siya sa tinapay sa kasakit ug sa tubig sa kasakit, hangtud nga ako mahibalik sa pakigdait.
27 “If you do in fact return safely then the Lord has not spoken through me,” Micaiah declared. “Pay attention everyone to all I've said!”
Ug si Micheas miingon: Kong ikaw mobalik man gayud sa pakigdait, si Jehova wala makasulti kanako. Ug siya miingon: Pamati, kamong mga katawohan, kamong tanan.
28 The king of Israel and Jehoshaphat, king of Judah, went to attack Ramoth-gilead.
Busa ang hari sa Israel ug si Josaphat ang hari sa Juda ming-adto sa Ramoth-galaad.
29 The king of Israel told Jehoshaphat, “When I go into battle I will be in disguise, but you should wear your royal robes.” So the king of Israel disguised himself and went into battle.
Ug ang hari sa Israel namulong kang Josaphat: Ako dili magapaila, ug moadto ako sa gubat; apan isul-ob mo ang imong hataas nga mga kupo. Busa ang hari sa Israel wala magpaila; ug nangadto sila sa gubat.
30 The king of Aram had already given these orders to his chariot commanders: “Head straight for the king of Israel alone. Don't fight with anyone else, whoever they are.”
Karon ang hari sa Siria nagsugo sa mga capitan sa iyang mga carro, ug iyang giingon: Ayaw pagpakig-away sa diyutay ni sa daku, kondili ang hari sa Israel lamang.
31 So when the chariot commanders saw Jehoshaphat, they shouted, “There's the king of Israel!” So they turned to attack him, but Jehoshaphat called out for help, and the Lord did help him. God redirected them away from him,
Ug nahitabo, nga sa nakita sa mga capitan sa mga carro si Josaphat, sila ming-ingon: Kana mao ang hari sa Israel. Busa sila ming-atubang aron sa pagpakig-away batok kaniya: apan si Josaphat mitu-aw, ug si Jehova mitabang kaniya; ug ang Dios nagpapahawa kanila gikan kaniya.
32 for when the chariot commanders realized that he wasn't the king of Israel, they stopped chasing him.
Ug nahitabo, nga sa pagkakita sa mga capitan sa mga carro nga kadto dili mao ang hari sa Israel, nga sila wala mopadayon sa paggukod kaniya.
33 However, an enemy archer shot an arrow at random, hitting the king of Israel between the joints of his armor by his breastplate. The king told his charioteer, “Turn around and get me out of the fight, because I've been wounded!”
Ug may usa ka tawo nga mibusog sa iyang pana sa panaghap, ug gitaroyan ang hari sa Israel sa kinataliwad-an sa tinakduan sa iyang kutamaya: mao nga siya miingon sa mamilino sa carro: Kupti ako, ug dad-a gawas sa panon; kay hilabihan kadaku ang akong pagkasamad.
34 The battle lasted all day. The king of Israel propped himself up in his chariot to face the Arameans until the evening. But he died at sunset.
Ug ang gubat misamot niadtong adlawa: apan ang hari sa Israel nagpabilin sa iyang carro batok sa mga Sirianhon hangtud nga nagasingabut na ang kahaponon; ug sa hapit nang mosalop ang adlaw siya namatay.