Matthew 7
1 “Do not judge, so that you be not judged.
୧ମୀରୁ ଏ଼ନିକିଁ ନୀହାଁୟି କିୱି ଆ଼ଅତେରି, ଏ଼ଦାଆଁତାକି ମୀରୁ ଆମ୍ବାଆରାଇଁ ନୀହାଁୟି କିଆଦୁ ।
2 Because with what judgment you judge, you will be judged; and with the measure you use, it will be measured back to you.
୨ଇଚିହିଁ ମୀରୁ ଏ଼ନିକିଁ ଲ଼କୁଣି ନୀହାଁୟି କିଦେରି, ଏଲେକିହିଁଏ ମୀରୁ ଜିକେଏ ନୀହାଁୟି କିୱିଆ଼ଦେରି; ଅ଼ଡ଼େ ଆମିନି ମା଼ଣାତଲେ ଲା଼ଚିଦେରି ଏ଼ ମା଼ଣା ତଲେ ମିଙ୍ଗେ ଲା଼ଚା ହିୟାନେରି ।
3 So why do you look at the speck in your brother's eye but do not consider the plank in your own eye?
୩ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ନାଆଁତାକି ମୀ ତାୟି କାନୁତି ଲାଟା ସିନିକିହିମାଞ୍ଜି, ସାମା ନୀ କାନୁତା ଆମିନି କାଜା ଲାଟା ମାନେ, ଏ଼ଦାଆଁ ଅଣ୍ପି ହିଲଅତି କି?
4 Or how will you say to your brother, ‘Let me remove the speck from your eye,’ when hey, there is a plank in yours?
୪ଅ଼ଡ଼େ ନୀନୁ ଏ଼ନିକିଁ ମୀ ତାୟିଇଁ ଏଲେଇଞ୍ଜି ୱା଼ମୁ, ନୀ କାନୁତି ଲାଟା ଡ଼େୱାଇଁ, ଅ଼ଡ଼େ ମେହ୍ମୁ ନୀ କାନୁତେଏ କାଜା ଲାଟା ମାନେ!
5 Hypocrite! First remove the plank from your own eye, and then you will see clearly to remove the speck from your brother's eye.
୫ଆଡ଼େ କୁଟୁ ଗାଟାତି ତଲିଏ ନୀ କାନୁତି ଲାଟା ଡ଼େୱା କଡାମୁ, ଆତିହିଁ ମୀ ତାୟି କାନୁତି ଲାଟା ଡ଼େୱାଲି ନେହିଁକିଁ ମେସାଲି ଆ଼ଡିଦି ।
6 “A Do not give what is holy to the dogs, B nor cast your pearls before the pigs; B lest they trample them with their feet, and A turning around they tear you to pieces.
୬“ନେହିଁ ଆ଼ସ୍ତିତି ନେସ୍କାକି ହୀଆଦୁ, ଏ଼ୱି ୱେଣ୍ତେ ତିର୍ୱାହାଁ କାଚାନୁ ଇଞ୍ଜାଁ ବାଂଗାରା କିହାଁ ଆଗାଡ଼ା ଦାରାଗାଟି ହୀଙ୍ଗା ପାଜିୟାଁ ନ଼କିତା ମେତ୍ଆଦୁ, ଏ଼ୱି ଏ଼ଦାନି କା଼ଦତା ତୁଡ଼୍ବିନୁ ।”
7 “Keep asking, and it will be given to you; keep seeking, and you will find; keep knocking, and it will be opened to you.
୭“ରୀହ୍ଦୁ ଆତିହିଁ ମିଙ୍ଗେ ହୀପ୍କିଆ଼ନେ; ପାରାଦୁ ଆତିହିଁ ମିଙ୍ଗେ ମେ଼ଡ଼ାଆୟାନେ; ଦୁୱେରିତା ୱେ଼ଦୁ, ଏଚେଟିଏ ମିଙ୍ଗେତାକି ଦୁୱେରି ଦେପିଆ଼ନେ ।
8 For each one asking, receives; and the one seeking, finds; and to the one knocking it will be opened.
୮ଇଚିହିଁ ଆମ୍ବାଆସି ରୀହ୍ନେସି, ଏ଼ୱାସି ବେଟାଆ଼ନେସି; ଆମ୍ବାଆସି ପାରିନେସି, ଏ଼ୱାସି ମେଡ଼ାଆ଼ନେସି; ଅ଼ଡ଼େ ଆମ୍ବାଆସି ଦୁୱେରିତା ୱେ଼ନେସି ଏ଼ୱାଣାକି ଦା଼ରା ଦେପିଆ଼ନେ ।
9 Or which man is among you who, if his son asks for bread will give him a stone?
୯ଇଚିହିଁ ମୀ ବିତ୍ରା ଆମ୍ବାଆସି ଇଲେତି ମାଣ୍ସି ମାନେସି, ତାନି ମୀର୍ଏସି ରୂଟି ରୀସ୍ତିସାରେ ଏ଼ୱାଣାକି ୱାଲ୍କା ହୀନେସି,
10 Or if he asks for a fish will give him a snake?
୧୦ଅ଼ଡ଼େ ମୀନୁ ରୀସ୍ତିସାରେ ଏ଼ୱାଣାକି ରା଼ଚୁ ହୀନେସି?
11 If you then, being evil, know to give good gifts to your children, how much more will your Father who is in the heavens give good things to those who ask Him!
୧୧ଏ଼ଦାଆଁତାକି ମୀରୁ ଲାଗେଏ ପ଼ଲେଏତି ଲ଼କୁ ଆ଼ତିଜିକେଏ ମୀ ମୀର୍କା ମା଼ସ୍କାକି ନେହାଁଣି ହୀହିମାଞ୍ଜେରି, ଆତିହିଁ ମୀ ଲାକପୂରୁତି ଆ଼ବା ନ଼କିତା ରୀହ୍ନି ଲ଼କୁକି ଏଚେକା ନେହା ନେହାଁଣି ହୀଅସି!”
12 So then, whatever you want people to do to you, do also to them, for this is the Law and the Prophets.
୧୨“ଏ଼ଦାଆଁତାକି ଲ଼କୁ ମିଙ୍ଗେ ତାକି ଏ଼ନିକିଁ ଲେ଼ମ୍ବାପେରି ଇଞ୍ଜିଁ ମୀରୁ ଅଣ୍ପିମାଞ୍ଜେରି, ମୀରୁ ଜିକେଏ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେକିହିଁ କିଦୁ, ଏ଼ନାଆଁତାକି ଇଚିହିଁ ଈଦିଏ ମ଼ସାତି ମେ଼ରା ଅ଼ଡ଼େ ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ନି ଦାର୍ମୁ ପତିତି କାତା ।”
13 “Go in through the narrow gate; because wide is the gate and broad is the way which leads away into perdition, and those who are going in through it are many.
୧୩ଜାକ୍ଣି ଦୁୱେରିଟି ହାଜୁ, ଏ଼ନାଆଁତାକି ଇଚିହିଁ ନର୍କତା ହାନି ଜିରୁ ଅ଼ସାରା ଅ଼ଡ଼େ ଊସାସା, ଏ଼ ଜିରୁ ନା଼ସା ଆ଼ନିୱାକି ଅ଼ନାୟି, ଏ଼ ଜିରୁଟି ହା଼ରେକା ଲ଼କୁ ହାନେରି ।
14 How narrow is the gate and confined the way which leads away into life, and those who are finding it are few!
୧୪ଅ଼ଡ଼େ ଜୀୱୁତା ଅ଼ନି ଦୁୱେରି ଜାକ୍ଣି ଇଞ୍ଜାଁ ଏମ୍ବାଆଁ ହାନି ଜିରୁ କସ୍ତଗାଟାୟି ଏ଼ ଜିରୁଟି ହାନି ଲ଼କୁ ହା଼ରେକା ଊଣା ।
15 “Beware of false prophets who come to you in sheep's clothing, but inwardly they are ravenous wolves.
୧୫“ମାହାପୂରୁ ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ନାତମି ଇଞ୍ଜିଁ ୱେସାନା ମିଚି କାତା ୱେହ୍ନାରି ତା଼ଣାଟି ଜାଗ୍ରାତା; ଏ଼ୱାରି ମେ଼ଣ୍ତାୟାଁ ୱା଼ଣା ଆସାନା ମୀ ତା଼ଣା ୱା଼ନେରି, ସାମା ଏ଼ୱାରି ହିୟାଁତା କାର୍ବି ଆ଼ତି କ୍ଡାଃନି!
16 You will know them by their fruits. Do people gather grapes from thorn bushes, or figs from thistles?
୧୬ଏ଼ୱାରି କାମା ମେସାନା ମୀରୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ପୁଞ୍ଜାଲି ଆ଼ଡିଦେରି, ଲ଼କୁ ହା଼ପ୍କା ମା଼ର୍ନୁତା ଅଙ୍ଗୁରି ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ଆତିହିଁ ଅଣ୍ଙ୍ଗ ମା଼ର୍ନୁତା ତ଼ୟା ପା଼ଡ଼େୟି ଏହ୍ନେରି?
17 Just so, every good tree produces good fruits, but the rotten tree produces evil fruits.
୧୭ଏଲେକିହିଁଏ ନେହିଁ ମା଼ର୍ନୁତା ବାରେ ନେହିଁ ପା଼ଡ଼େୟି ଅ଼ଡ଼େ ଲାଗେଏତି ମା଼ର୍ନୁତା ବାରେ ଲାଗେଏତି ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ୟିନେ ।
18 A good tree cannot produce evil fruits, nor can a rotten tree produce good fruits.
୧୮ନେହିଁ ମା଼ର୍ନୁ ଲାଗେଏତି ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ୟାଲି ଆ଼ଡେଏ, ଅ଼ଡ଼େ ଲାଗେଏତି ମା଼ର୍ନୁ ନେହିଁ ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ୟାଲି ଆ଼ଡେଏ ।
19 So every tree not producing good fruit is cut down and thrown into the fire.
୧୯ଆମିନି ମା଼ର୍ନୁ ନେହିଁ ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ୟେଏ, ଏ଼ଦାନି ଟୂଣ୍ୱି ଆ଼ହାନା ହିଚୁତା ମେତ୍ପି ଆ଼ନେ ।
20 Therefore, you will know them by their fruits.
୨୦ଏଲେକିହିଁଏ ମିଚି ମାହାପୂରୁ ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ନାରାଇଁ ତାମା କାମା ତଲେ ପୁଞ୍ଜାଲି ଆ଼ଡିନାୟି ।”
21 “Not everyone who says to me, ‘Lord, Lord,’ will go into the kingdom of the heavens, but he who does the will of my Father who is in the heavens.
୨୧“ନାଙ୍ଗେ ‘ପ୍ରବୁ, ପ୍ରବୁ’ ଇଞ୍ଜିଁ ହା଼ଟାନେରି, ଏଲେତି ବାରେଜା଼ଣା ଲାକପୂରୁ ରା଼ଜିତା ହାଲଅରି, ସାମା ଆମ୍ବାଆରି ନା଼ ଲାକପୂରୁତି ଆ଼ବା ୱେସ୍ତି କାତା ମା଼ନୱି ଆ଼ନେରି, ଏ଼ୱାରି ହାଜାଲି ଆ଼ଡିନେରି ।
22 Many will say to me in that day, ‘Lord, Lord, did we not prophesy in Your name, and cast out demons in Your name, and perform many mighty works in Your name?’
୨୨ଏ଼ ଦିନା ହା଼ରେକା ନାଙ୍ଗେ ଏଲେଇଞ୍ଜାନେରି, ଏ଼ ପ୍ରବୁ ଏ଼ ପ୍ରବୁ ମା଼ମ୍ବୁ ନୀ ଦ଼ରୁତଲେ ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ଆତମି କି? ଅ଼ଡ଼େ ନୀ ଦ଼ରୁତଲେ ବୂତୁୟାଁଇଁ ପିସ୍ପି କିଆତମି କି? ଅ଼ଡ଼େ ନୀ ଦ଼ରୁତଲେ ହା଼ରେକା କାବାଆ଼ନି କାମା କିଆତମି କି?
23 And then I will declare to them, ‘I never knew you; depart from me you practitioners of lawlessness!’
୨୩ଏଚିବେ଼ଲା ନା଼ନୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ତୀରେତଲେ ଏଲେଇଇଁ ‘ଏ଼ ଲାଗେଏ ପ଼ଲେଏ ଗାଟାତେରି, ନା଼ ତା଼ଣାଟି ହେକ ଆ଼ଦୁ, ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ଏଚେଲାୱା ପୁଞ୍ଜାମାଞ୍ଜଅଁ ।’”
24 “Therefore whoever hears these words of mine and does them, I will compare him to a prudent man who built his house on the bedrock;
୨୪“ଇଞ୍ଜାଁ ଆମ୍ବାଆସି ଈ ନା଼ ହା଼ଡା ୱେନେସି ଅ଼ଡ଼େ ମା଼ନୱି ଆ଼ନେସି, ଏ଼ୱାସି ପା଼କା ୱାଲି ଲାକ ଇଲୁ କିନି ର଼ ବୁଦିଗାଟି ଲ଼କୁ ଲେହେଁତାସି ।
25 and the rain fell, and the rivers rose, and the winds blew and attacked that house; and it did not fall, because it was founded on the bedrock.
୨୫ଗାଡି ପିୟୁ ରୀତେ ୱା଼ରୁ ୱା଼ତେ ଅ଼ଡ଼େ ଗା଼ଲି ଆ଼ତେ, ଏ଼ ଇଲୁତି ଗୁପିତେ, ସାମା ଏ଼ ଇଲୁ ରିଆତେ, ଇଚିହିଁ ଏ଼ଦି ପା଼କାତା କାନ୍ଦା କା଼ର୍ହାନା ପୁନାଦି ଦସାମାଚାୟି ।”
26 But every one who hears these words of mine and does not do them will be compared to a foolish man who built his house on the sand;
୨୬“ଅ଼ଡ଼େ ଆମ୍ବାଆସି ଈ ନା଼ ହା଼ଡା ୱେଞ୍ଜାନା ମା଼ନୱି ଆ଼ଅସି ଏ଼ୱାସି ବାଃଲି ଲାକ ଇଲୁ କେ଼ପା ଡ଼ୟିନି ବୁଦି ହିଲାଆଗାଟି ଲ଼କୁ ଲେହେଁତାସି ।
27 and the rain fell, and the rivers rose, and the winds blew and beat on that house; and it fell. And great was its fall!”
୨୭ଗାଡି ପିୟୁ ରୀତେ, ୱା଼ରୁ ୱା଼ତେ ଅ଼ଡ଼େ ଗା଼ଲି ଆ଼ତେ, ଏ଼ ଇଲୁତି ଗୁପିତେ ଏମ୍ବାଟିଏ ଇଲୁ ତର୍ଗାହାଜା ବୂମିତା ଆଣ୍ତିତେ ।”
28 And so it was, when Jesus had ended these words, that the crowds were astonished at His teaching,
୨୮ଜୀସୁ ଈ ବାରେ କାତା ରା଼ପ୍ହି ଜେ଼ଚ ତାନି କାତା ୱେଚାରି କାବା ଆ଼ତେରି ।
29 for He was teaching them as one having authority, and not like the scribes.
୨୯ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି ତାମି ବୁଦି ଗାଟାରିଲେହେଁ ଜା଼ପ୍ଆନା ଅଦିକାରା ବେଟାଆ଼ହାମାନି ମାଣ୍ସିଲେହେଁ ଜା଼ପ୍ହି ମାଚେସି ।
