Mark 14
1 It was two days before the Passover and the Unleavened Bread. The chief priests and the scribes were looking for an underhanded way to seize and kill Him.
Երկու օր ետք՝ Զատիկ ու Բաղարջակերք էր. եւ քահանայապետներն ու դպիրները կը փնտռէին թէ ի՛նչպէս վարպետութեամբ բռնեն զայն եւ սպաննեն:
2 But they said, “Not during the feast, or the people may riot.”
Բայց կ՚ըսէին. «Ո՛չ տօնին ատենը, որպէսզի ժողովուրդին մէջ աղմուկ չըլլայ»:
3 Being in Bethany at the house of Simon the leper, as He was reclining at a meal, a woman came having an alabaster vase of very costly perfume of pure nard. Then she broke the vase and began to pour it over His head.
Երբ ինք Բեթանիա էր, սեղան նստած՝ բորոտ Սիմոնի տունը, կին մը եկաւ՝ որ ունէր ալապաստրէ շիշ մը, լեցուած մեծածախս նարդոսի օծանելիքով. կոտրեց այդ շիշը ու թափեց օծանելիքը անոր գլուխին վրայ:
4 But there were some who were expressing indignation to one another and saying: “To what purpose was this perfume wasted?
Ոմանք ընդվզեցան իրենք իրենց մէջ եւ ըսին. «Ինչո՞ւ այդ օծանելիքը վատնուեցաւ.
5 It could have been sold for more than three hundred denarii and given to the poor!” And they started censuring her.
քանի որ ատիկա կրնար ծախուիլ երեք հարիւր դահեկանէն աւելի, ու տրուիլ աղքատներուն». եւ սաստիկ կը սրդողէին իրեն դէմ:
6 But Jesus said: “Leave her alone! Why are you bothering her? She has done something useful to me.
Բայց Յիսուս ըսաւ. «Թողուցէ՛ք զայն, ինչո՞ւ կ՚անհանգստացնէք զինք. ան լաւ գործ մը ըրաւ ինծի:
7 You will always have the poor with you, and whenever you wish you can do them good; but you will not always have me.
Որովհետեւ ամէ՛ն ատեն ունիք աղքատները ձեզի հետ, ու ե՛րբ ուզէք՝ կրնաք բարիք ընել անոնց. բայց ամէն ատեն չունիք զիս:
8 She did what she could. She has perfumed my body for the burying before the fact.
Ան ըրաւ ի՛նչ որ կրնար. մարմինս նախապէս օծեց՝ իմ թաղումիս համար:
9 Assuredly I tell you, wherever this Gospel may be proclaimed throughout the whole world, what she has done will also be told as a memorial to her.”
Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Ամբողջ աշխարհի մէջ՝ ո՛ւր որ այս աւետարանը քարոզուի, անոր ըրածն ալ պիտի պատմուի՝ իր յիշատակին համար”»:
10 Then Judas Iscariot, one of the twelve, went off to the chief priests, so as to betray Him to them.
Յուդա Իսկարիովտացին, տասներկուքէն մէկը, գնաց քահանայապետներուն՝ որ զայն մատնէ անոնց:
11 Well upon hearing it they rejoiced and promised to give him silver coins. So he started figuring how he might conveniently betray Him.
Անոնք ալ լսելով՝ ուրախացան, եւ իրեն դրամ ալ խոստացան: Ուստի կը փնտռէր պատեհութիւն մը՝ որ մատնէր զայն:
12 Now on the first day of Unleavened Bread, when they would sacrifice the Paschal lamb, His disciples said to Him, “Where do you want us to go and prepare, so that you may eat the Passover?”
Բաղարջակերքի առաջին օրը, երբ կը մորթէին զատիկը, անոր աշակերտները ըսին իրեն. «Ո՞ւր կ՚ուզես որ երթանք պատրաստենք, որպէսզի ուտես զատիկը»:
13 So He sent two of His disciples, saying to them: “Go into the city, and a man will meet you carrying a clay jar of water; follow him.
Իր աշակերտներէն երկուքը ղրկեց եւ ըսաւ անոնց. «Գացէ՛ք քաղաքը, ու ձեզի պիտի հանդիպի մարդ մը՝ որ ուսին վրայ կը տանի ջուրի սափոր մը. հետեւեցէ՛ք անոր,
14 Wherever he goes in, say to the master of the house, ‘The teacher says, “Where is the guest room where I may eat the Passover with my disciples?”’
եւ ո՛ւր որ մտնէ՝ տանտիրոջ ըսէ՛ք. “Վարդապետը կ՚ըսէ. "Ո՞ւր է իջեւանը, ուր պիտի ուտեմ զատիկը՝ աշակերտներուս հետ"”:
15 He will show you a large upper room, furnished and ready; there prepare for us.”
Ան ալ պիտի ցուցնէ ձեզի մեծ վերնայարկ մը՝ կահաւորուած ու պատրաստ. հո՛ն պատրաստեցէք մեզի»:
16 So His disciples set out and came into the city and found it just as He had said to them; and they prepared the Passover.
Իր աշակերտները գացին, մտան քաղաքը, եւ ինչպէս իրենց ըսաւ՝ այնպէս գտան, ու պատրաստեցին զատիկը:
17 When it was evening He came with the twelve.
Երբ իրիկուն եղաւ՝ եկաւ տասներկուքին հետ:
18 Now as they were reclining and eating, Jesus said, “Assuredly I tell you, one of you who is eating with me will betray me.”
Երբ սեղան նստան եւ կ՚ուտէին, Յիսուս ըսաւ. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի թէ ձեզմէ մէկը՝ որ հիմա ինծի հետ կ՚ուտէ, պիտի մատնէ զիս»:
19 So they began to be sorrowful and to say to Him one by one, “Surely not I?” And another, “Surely not I?”
Անոնք սկսան տրտմիլ ու մէկ առ մէկ ըսել անոր. «Միթէ ե՞ս եմ», եւ ուրիշ մը. «Միթէ ե՞ս եմ»:
20 He answered and said to them: “It is one of the twelve, the one dipping with me in the bowl.
Ան ալ պատասխանեց անոնց. «Տասներկուքէն ա՛ն՝ որ ինծի հետ թաթխեց իր ձեռքը պնակին մէջ:
21 The Son of the Man is indeed going just as it is written about him, but woe to that man by whom the Son of the Man is betrayed! It would have been better for that man not to have been born.”
Արդարեւ մարդու Որդին կ՚երթայ՝ ինչպէս գրուած է իրեն համար. բայց վա՜յ այն մարդուն, որուն միջոցով կը մատնուի մարդու Որդին: Այդ մարդուն լաւ պիտի ըլլար՝ որ ծնած չըլլար»:
22 As they were eating, Jesus took bread, blessed and broke it, gave it to them and said, “Take, eat; this is my body.”
Երբ անոնք կ՚ուտէին՝ Յիսուս հաց առաւ, օրհնեց, կտրեց, տուաւ անոնց եւ ըսաւ. «Առէ՛ք, ա՛յս է իմ մարմինս»:
23 Then He took the cup, and when He had given thanks He gave it to them, and they all drank it.
Նաեւ բաժակը առաւ, շնորհակալ եղաւ ու տուաւ անոնց. բոլորն ալ խմեցին անկէ:
24 And He said to them: “This is my blood, that of the new covenant, that is being shed for many.
Ըսաւ անոնց. «Ա՛յս է իմ արիւնս, նո՛ր ուխտին արիւնը, որ կը թափուի շատերո՜ւ համար:
25 I tell you assuredly that I will not drink again of this fruit of the vine until that day when I drink it new in the Kingdom of God.”
Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Ասկէ ետք որթատունկին բերքէն բնա՛ւ պիտի չխմեմ մինչեւ այն օրը՝ երբ նո՛ր խմեմ զայն Աստուծոյ թագաւորութեան մէջ”»:
26 And when they had sung a hymn, they went out to the Mount of Olives.
Օրհներգելէ ետք՝ գացին Ձիթենիներու լեռը:
27 Then Jesus said to them: “All of you will be caused to stumble because of me this night, because it is written: ‘I will strike the shepherd, and the sheep will be scattered.’
Յիսուս ըսաւ անոնց. «Այս գիշեր բոլորդ ալ պիտի գայթակղիք իմ պատճառովս. որովհետեւ գրուած է. “Հովիւը պիտի զարնեմ, ու ոչխարները պիտի ցրուին”:
28 But after I have been raised, I will go before you to Galilee.”
Բայց յարութիւն առնելէս ետք՝ ձեզմէ առաջ պիտի երթամ Գալիլեա»:
29 But Peter said to Him, “Even if all are caused to stumble, yet not I.”
Պետրոս ըսաւ անոր. «Թէեւ բոլորն ալ գայթակղին, ես՝ բնա՛ւ՝՝»:
30 Jesus said to him, “I tell you assuredly that you, today, this very night, before a rooster crows twice, you will deny me three times.”
Յիսուս ըսաւ անոր. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ քեզի. “Դուն ա՛յսօր, այս գիշեր իսկ, դեռ աքաղաղը երկու անգամ չկանչած՝ երե՛ք անգամ պիտի ուրանաս զիս”»:
31 But he insisted even more vehemently, “If I have to die with you, I will absolutely not deny you!” And all the others said the same.
Պետրոս աւելի կը պնդէր ու կ՚ըսէր. «Նոյնիսկ եթէ պէտք ըլլայ որ քեզի հետ մեռնիմ, բնա՛ւ պիտի չուրանամ քեզ»: Նո՛յնպէս կ՚ըսէին բոլորն ալ:
32 Then they came to a place that was named Gethsemane; and He said to His disciples, “Sit here while I pray.”
Եկան վայր մը՝ որուն անունը Գեթսեմանի էր, եւ ըսաւ իր աշակերտներուն. «Հո՛ս նստեցէք՝ մինչեւ որ ես աղօթեմ»:
33 But He took with Him Peter, James and John, and began to be greatly troubled and distressed.
Իրեն հետ առնելով Պետրոսը, Յակոբոսն ու Յովհաննէսը, սկսաւ սաստիկ այլայլիլ եւ շատ վշտանալ:
34 And He said to them: “My soul is overwhelmed with grief, to the point of death. Stay here and keep watch.”
Հետեւաբար ըսաւ անոնց. «Իմ անձս չափազանց տրտում է՝ մեռնելու աստիճան. հո՛ս մնացէք եւ արթո՛ւն կեցէք»:
35 Going on a little, He fell to the ground and started praying that if it were possible the hour might pass from Him.
Քիչ մը առջեւ երթալով՝ ինկաւ գետին, իր երեսին վրայ, եւ աղօթեց, որ եթէ կարելի է՝ այդ ժամը անցնի իրմէ:
36 And He said: “Abba (Father), all things are possible to you. Please remove this cup from me; yet not what I will, but what you will.”
Ան ըսաւ. «Աբբա՛, Հա՛յր, ամէն բան կարելի է քեզի. հեռացո՛ւր այս բաժակը ինձմէ: Բայց ո՛չ թէ ինչպէս ե՛ս կ՚ուզեմ, հապա՝ ինչպէս դո՛ւն կ՚ուզես»:
37 Then He came and found them sleeping, and said to Peter: “Simon, are you sleeping? Couldn't you keep watch for even one hour?
Երբ եկաւ ու քնացած գտաւ զանոնք՝ ըսաւ Պետրոսի. «Սիմո՛ն, կը քնանա՞ս. չկրցա՞ր ժա՛մ մը արթուն մնալ:
38 Watch and pray, that you may not enter into temptation. The spirit indeed is willing, but the flesh is weak.”
Արթո՛ւն մնացէք եւ աղօթեցէ՛ք, որպէսզի չմտնէք փորձութեան մէջ. իրաւ է թէ հոգին յօժար է, բայց մարմինը՝ տկար»:
39 Again He went away and prayed, saying the same thing.
Դարձեալ գնաց աղօթեց՝ նոյն խօսքը ըսելով:
40 And when He returned He found them sleeping again, because their eyes were being weighed down; and they did not know how to answer Him.
Ապա վերադարձաւ եւ դարձեալ քնացած գտաւ զանոնք. որովհետեւ անոնց աչքերը ծանրացած էին, ու չէին գիտեր ի՛նչ պատասխանել անոր:
41 Then He came the third time and said to them: “You are still sleeping and resting! It is enough, the hour has come; yes, the Son of the Man is being betrayed into the hands of sinners.
Երրորդ անգամ ալ եկաւ եւ ըսաւ անոնց. «Ասկէ ետք քնացէ՛ք ու հանգստացէ՛ք. բաւական է, ժամը հասաւ, ահա՛ մարդու Որդին պիտի մատնուի մեղաւորներուն ձեռքը:
42 Get up, let's be going. See, my betrayer has approached.”
Ոտքի՛ ելէք՝ երթա՛նք: Ահա՛ մօտեցաւ ա՛ն՝ որ պիտի մատնէ զիս»:
43 And immediately, while He was still speaking, Judas, one of the twelve, arrived, and with him a considerable crowd with swords and clubs, from the chief priests and the scribes and the elders.
Մինչ ան դեռ կը խօսէր, իսկոյն Յուդա՝ տասներկուքէն մէկը՝ եկաւ, եւ իրեն հետ՝ քահանայապետներէն, դպիրներէն ու երէցներէն ղրկուած մեծ բազմութիւն մը, սուրերով եւ բիրերով:
44 Now His betrayer had given them a signal, saying, “Whomever I kiss, he it is; seize him and take him away securely.”
Զայն մատնողը նշան մը տուեր էր անոնց՝ ըսելով. «Ո՛վ որ համբուրեմ՝ ա՛ն է, բռնեցէ՛ք զայն ու տարէ՛ք ապահովութեամբ»:
45 So upon arriving he went directly to Him and said to Him, “Rabbi, Rabbi!” and kissed Him.
Երբ ինք եկաւ՝ իսկոյն մօտեցաւ անոր եւ ըսաւ. «Ռաբբի՛, Ռաբբի՛», ու համբուրեց զայն:
46 So they laid their hands on Him and secured Him.
Եւ անոնք ձեռք բարձրացուցին անոր վրայ ու բռնեցին զայն:
47 But a certain one of those who stood by drew his sword and struck the servant of the high priest, and cut off his ear.
Քովը կայնողներէն մէկը՝ քաշեց սուրը, զարկաւ քահանայապետին ծառային եւ խլեց անոր ականջը:
48 Then Jesus reacted by saying to them: “You have come out with swords and clubs to arrest me, as if I were a bandit.
Յիսուս ըսաւ անոնց. «Իբր թէ աւազակի՞ դէմ եկաք՝ սուրերով ու բիրերով բռնելու զիս:
49 I was with you daily in the temple, teaching, and you did not seize me. But the Scriptures must be fulfilled.”
Ամէ՛ն օր ձեր քով էի եւ տաճարին մէջ կը սորվեցնէի, ու չբռնեցիք զիս. բայց այս բոլոր բաները եղան՝ որպէսզի գրուածները իրագործուին»:
50 Then they all deserted Him and ran away.
Բոլոր աշակերտներն ալ թողուցին զայն եւ փախան:
51 Now a certain young man had followed Him, having a linen cloth thrown around his naked body. The young men grabbed him,
Երիտասարդ մը անոր կը հետեւէր՝ մերկ մարմինին վրայ կտաւ մը առած, սակայն երիտասարդները բռնեցին զայն:
52 so leaving the linen cloth he fled from them naked.
Ան ալ ձգեց կտաւը, եւ մերկ փախաւ անոնցմէ:
53 They led Jesus away to the high priest; and with him were assembled all the chief priests, the elders, and the scribes.
Տարին Յիսուսը քահանայապետին, եւ անոր քով համախմբուեցան բոլոր քահանայապետները, երէցներն ու դպիրները:
54 Well Peter had followed Him at a distance, right into the courtyard of the high priest; and he was sitting with the operatives and warming himself at the fire.
Պետրոս հեռուէն հետեւեցաւ անոր մինչեւ ներսը՝ քահանայապետին գաւիթը. նստաւ սպասաւորներուն հետ, ու կը տաքնար կրակին քով:
55 Now the chief priests and the whole council were seeking testimony against Jesus so as to kill Him, but were not finding any.
Քահանայապետները եւ ամբողջ ատեանը վկայութիւն կը փնտռէին Յիսուսի դէմ՝ որպէսզի մեռցնեն զայն, ու չէին գտներ.
56 To be sure, many were testifying falsely against Him, but their statements did not agree.
որովհետեւ շատեր սուտ վկայութիւն կու տային անոր դէմ, բայց վկայութիւնները համանման չէին:
57 Then some stood up and started testifying falsely against Him, saying,
Ոմանք ալ կանգնեցան եւ սուտ վկայութիւն տուին անոր դէմ՝ ըսելով.
58 “We heard him saying: ‘I will destroy this temple made with hands, and in three days I will build another made without hands.’”
«Մենք լսեցինք ատկէ՝ որ կ՚ըսէր. “Ես պիտի քակեմ այդ ձեռակերտ տաճարը, եւ պիտի կառուցանեմ ուրիշ մը՝ անձեռակերտ՝ երեք օրուան մէջ”»:
59 But not even then did their testimony agree.
Բայց ա՛յդպէս ալ իրենց վկայութիւնը համանման չէր:
60 Then the high priest stood up in the center and questioned Jesus, saying: “Are you not going to answer? What are these testifying against you?”
Քահանայապետը՝ մէջտեղ կանգնելով՝ հարցուց Յիսուսի. «Ոչի՞նչ կը պատասխանես. ի՞նչ կը վկայեն ասոնք քեզի դէմ»:
61 But He remained silent and answered nothing. Again the high priest questioned Him and said to Him, “Are you the Christ, the Son of the Blessed?”
Բայց ան լուռ կը կենար ու ոչինչ կը պատասխանէր: Քահանայապետը դարձեալ հարցուց անոր. «Դո՞ւն ես Քրիստոսը, օրհնեա՜լ Աստուծոյ Որդին»:
62 So Jesus said: “I am, and you will see the Son of the Man sitting at the right hand of the Power, and coming with the clouds of the heaven.”
Յիսուս ըսաւ. «Ե՛ս եմ. եւ պիտի տեսնէք մարդու Որդին՝ բազմած Զօրութեան աջ կողմը, ու եկած երկինքի ամպերով»:
63 Then the high priest tore his clothes and said: “What further need do we have of witnesses?
Քահանայապետը պատռեց իր հանդերձները եւ ըսաւ. «Ա՛լ ի՞նչ պէտք ունինք վկաներու:
64 You heard the blasphemy! What do you think?” They all condemned Him to be deserving of death.
Լսեցի՛ք ատոր հայհոյութիւնը. ի՞նչ կը թուի ձեզի»: Բոլորը դատապարտեցին զայն՝ թէ մահապարտ է:
65 Then some began to spit on Him, to cover His face, punch Him and say to Him, “Prophesy!” And the operatives started slapping Him.
Ոմանք սկսան թքնել անոր վրայ, ծածկել անոր երեսը, կռփահարել զայն եւ ըսել անոր. «Մարգարէացի՛ր»: Իսկ սպասաւորները ապտակ կը զարնէին անոր:
66 Now as Peter was below in the courtyard, one of the servant girls of the high priest came by.
Պետրոս վարը՝ գաւիթն էր: Քահանայապետին աղախիններէն մէկը եկաւ,
67 And seeing Peter warming himself, she looked closely at him and said, “You too were with Jesus the Natsarene!”
ու տեսնելով Պետրոսը՝ որ կը տաքնար, նայեցաւ անոր եւ ըսաւ. «Դո՛ւն ալ Յիսուս Նազովրեցիին հետ էիր»:
68 But Peter denied, saying, “I neither know nor understand what you are saying.” And he went out into the entryway, and a rooster crowed.
Բայց ան ուրացաւ՝ ըսելով. «Չեմ գիտեր, ու չեմ հասկնար թէ ի՛նչ կը խօսիս»: Երբ դուրս ելաւ՝ նախագաւիթը, աքաղաղը կանչեց:
69 But that servant girl saw him again and began to say to those standing by, “This guy is one of them.”
Աղախինը դարձեալ տեսաւ զայն, եւ սկսաւ ըսել շուրջը կայնողներուն. «Ասիկա՛ ալ անոնցմէ է»:
70 But again he kept denying it. Again, after a little while, those who were standing by said to Peter, “Surely you are one of them; because you really are a Galilean, and your accent agrees!”
Ան ալ դարձեալ ուրացաւ: Քիչ մը ատենէն ետք՝ դարձեալ շուրջը կայնողները ըսին Պետրոսի. «Ճշմա՛րտապէս դուն անոնցմէ՛ ես, որովհետեւ Գալիլեացի ես, եւ խօսուածքդ ալ կը նմանի»:
71 Then he began to curse and to swear, “I do not know this man of whom you are speaking!”
Բայց ան սկսաւ նզովել ու երդում ընել՝ ըսելով. «Չեմ ճանչնար այդ մարդը՝ որուն մասին կը խօսիք»:
72 And for the second time a rooster crowed. Then Peter remembered the word that Jesus had said to him, “Before a rooster crows twice, you will deny me three times.” He broke down and started to cry.
Իսկոյն երկրորդ անգամ աքաղաղը կանչեց: Պետրոս յիշեց այն խօսքը՝ որ Յիսուս ըսեր էր իրեն. «Դեռ աքաղաղը երկու անգամ չկանչած՝ դուն երե՛ք անգամ պիտի ուրանաս զիս». եւ սկսաւ լալ:
