Proverbs 31
1 The words of king Lamuel. The vision wherewith his mother instructed him.
Ang mga pulong ni Haring Lemuel— ang panagna nga gitudlo sa iyang inahan.
2 What, O my beloved, what, O the beloved of my womb, what, O the beloved of my vows?
Unsa man, akong anak? Ug unsa man, anak sa akong sabakan? ug unsa man, anak sa akong mga panaad? —
3 Give not thy substance to women, and thy riches to destroy kings.
Ayaw ihatag ang imong kusog sa babaye, o ang imong mga pamaagi niadtong maglaglag sa mga hari.
4 Give not to kings, O Lamuel, give not wine to kings: because there is no secret where drunkenness reigneth:
Dili kini alang sa mga hari, Lemuel, dili kini alang sa mga hari aron pag-inom sa bino, ni ang mga magmamando aron mangutana, “Hain man ang isog nga ilimnon?”
5 And lest they drink and forget judgments, and pervert the cause of the children of the poor.
Tungod kay kung moinom sila, makalimtan nila kung unsa ang kasugoan, ug yatakan ang mga katungod sa tanang mga gidaogdaog.
6 Give strong drink to them that are sad: and wine to them that are grieved in mind:
Hatagi ug isog nga ilimnon ang mga tawo nga mangahanaw ug bino niadtong hilabihan ang kasakit.
7 Let them drink, and forget their want, and remember their sorrow no more.
Moinom siya ug mahikalimtan niya ang iyang kawalad-on ug dili niya mahinumdoman ang iyang kasamok.
8 Open thy mouth for the dumb, and for the causes of all the children that pass.
Pakigsulti alang niadtong dili makasulti, alang sa kaayohan sa tanan nga hapit na mangahanaw.
9 Open thy mouth, decree that which is just, and do justice to the needy and poor.
Pagsulti ug paghukom pinaagi sa sukdanan kung unsa ang husto ug labani ang katungod sa mga kabos ug nagakinahanglan nga mga tawo.
10 Who shall find a valiant woman? far and from the uttermost coasts is the price of her.
Kinsa man ang makakita ug takos nga asawa? Ang iyang kabililhon labaw pa sa mga alahas.
11 The heart of her husband trusteth in her, and he shall have no need of spoils.
Ang kasingkasing sa iyang bana mosalig kaniya, ug dili gayod siya mahimong kabos.
12 She will render him good, and not evil, all the days of her life.
Mobuhat gayod siya ug maayong mga butang alang kaniya ug dili ang daotan sa tanang mga adlaw sa iyang kinabuhi.
13 She hath sought wool and flax, and hath wrought by the counsel of her hands.
Magpili siya ug balahibo sa karnero ug lanot sa lino nga tanom, ug magabuhat uban ang kalipay sa iyang mga kamot.
14 She is like the merchant’s ship, she bringeth her bread from afar.
Sama siya sa nagpatigayon nga mga sakayan; nagdala siya sa iyang pagkaon gikan sa halayo.
15 And she hath risen in the night, and given a prey to her household, and victuals to her maidens.
Mobangon siya samtang gabii pa ug mohatag ug pagkaon sa iyang panimalay, ug ibahinbahin niya ang buluhaton alang sa iyang mga sulugoong babaye.
16 She hath considered a field, and bought it: with the fruit of her hands she hath planted a vineyard.
Maghunahuna siya ug uma ug paliton kini, uban sa kinitaan sa iyang mga kamot motanom siya ug paras.
17 She hath girded her loins with strength, and hath strengthened her arm.
Bistihan niya ang iyang kaugalingon sa kusog ug himoon niyang kusgan ang iyang mga bukton.
18 She hath tasted and seen that her traffic is good: her lamp shall not be put out in the night.
Makita niya kung unsa ang maayo nga makaginansya siya; sa tibuok gabii wala gipalong ang iyang lampara.
19 She hath put out her hand to strong things, and her fingers have taken hold of the spindle.
Gibutang niya ang iyang mga kamot sa lamboranan, ug iyang gigunitan ang nilubid nga tanod.
20 She hath opened her hand to the needy, and stretched out her hands to the poor.
Gituy-od niya ang iyang kamot sa mga tawong kabos; gituy-od niya ang iyang kamot sa mga tawong nanginahanglan.
21 She shall not fear for her house in the cold of snow: for all her domestics are clothed with double garments.
Dili siya mahadlok sa niyebe alang sa iyang panimalay, kay ang tibuok niya nga panimalay nabistihan sa dagtom pula.
22 She hath made for herself clothing of tapestry: fine linen, and purple is her covering.
Naghimo siya ug hapin alang sa iyang higdaanan, ug nagbisti siya ug labing maayo nga tapul nga lino.
23 Her husband is honourable in the gates, when he sitteth among the senators of the land.
Inila ang iyang bana sa mga ganghaan, kung molingkod siya kauban sa mga kadagkoan sa yuta.
24 She made fine linen, and sold it, and delivered a girdle to the Chanaanite.
Naghimo siya ug lino nga mga panapton ug gibaligya kini, ug nagbaligya siya ug mga bakus sa mga nagapatigayon.
25 Strength and beauty are her clothing, and she shall laugh in the latter day.
Nabistihan siya uban ang kusog ug kadungganan, ug mokatawa siya sa dihang moabot ang panahon.
26 She hath opened her mouth to wisdom, and the law of clemency is on her tongue.
Magabuka siya sa iyang baba uban ang kaalam ug ang balaod sa pagkamaluluy-on anaa sa iyang dila.
27 She hath looked well to the paths of her house, and hath not eaten her bread idle.
Nagabantay siya sa tanang pamaagi sa iyang panimalay ug dili mokaon sa tinapay nga walay pulos
28 Her children rose up, and called her blessed: her husband, and he praised her.
Mobangon ang iyang mga anak ug tawgon siya ug bulahan ug ang iyang bana modayeg kaniya, ug moingon,
29 Many daughters have gathered together riches: thou hast surpassed them all.
“Daghang buotan nga mga babaye, apan silang tanan dili makalabaw kanimo.”
30 Favour is deceitful, and beauty is vain: the woman that feareth the Lord, she shall be praised.
Ang katahom malimbongon, ug ang kaanyag walay kapuslanan, apan ang babaye nga mahinadlokon kang Yahweh, pagadayegon siya.
31 Give her of the fruit of her hands: and let her works praise her in the gates.
Ihatag kaniya ang kinitaan sa iyang mga kamot ug tugoti ang iyang mga buhat nga modayeg kaniya diha sa mga ganghaan.
