Proverbs 3
1 My son, forget not my law, and let thy heart keep my commandments.
Anak ko, ayaw hikalimti ang akong Kasugoan; Apan pabantayi sa imong kasingkasing ang akong mga sugo:
2 For they shall add to thee length of days, and years of life and peace.
Kay ang kadugayon sa mga adlaw, ug mga tuig sa kinabuhi, Ug pakigdait, sila igadugang kanimo.
3 Let not mercy and truth leave thee, put them about thy neck, and write them in the tables of thy heart:
Ayaw pagpabiyaa kanimo ang kalolot ug kamatuoran: Ihigot mo sila sa imong liog; Isulat mo sila ibabaw sa papan sa imong kasingkasing:
4 And thou shalt And grace and good understanding before God and men.
Aron ikaw makakaplag sa kalomo ug maayong salabutan Sa atubangan sa Dios aug sa tawo.
5 Have confidence in the Lord with all thy heart, and lean not upon thy own prudence.
Sumalig ka kang Jehova sa bug-os mong kasingkasing, Ug ayaw pagsalig sa imong kaugagalingong salabutan:
6 In all thy ways think on him, and he will direct thy steps.
Sa tanan nimong mga dalan ilha siya, Ug siya magamando sa imong mga alagianan.
7 I Be not wise in thy own conceit: fear God, and depart from evil:
Ayaw pagpakamaalamon sa imong kaugalingong mga mata; Kahadlokan mo si Jehova, ug pahalayo gikan sa dautan:
8 For it shall be health to thy navel, and moistening to thy bones.
Kana mahimong kaayohan sa imong pusod, Ug utok sa imong mga bukog.
9 Honour the Lord with thy substance, and give him of the first of all thy fruits:
Pasidunggi si Jehova pinaagi sa imong manggad, Ug sa mga inunahang bunga sa tanan mong abut:
10 And thy barns shall be filled with abundance, and thy presses shall run over with wine.
Aron ang imong mga kamalig mapuno sa kadaghan, Ug ang imong pug-anan magaawas sa bag-ong vino.
11 My son, reject not the correction of the Lord: and do not faint when thou art chastised by him:
Anak ko, ayaw pagtamaya ang pagcastigo ni Jehova; Ni magsubo ka sa iyang pagbadlong:
12 For whom the Lord loveth, he chastiseth: and as a father in the son he pleaseth himself.
Kay kinsa kadto nga gihigugma ni Jehova iyang ginabadlong, Maingon sa usa ka amahan sa anak nga iyang gikahimut-an.
13 Blessed is the man that findeth wisdom and is rich in prudence:
Malipayon ang tawo nga makakaplag sa kaalam, Ug ang tawo nga makakab-ut sa pagsabut.
14 The purchasing thereof is better than the merchandise of silver, and her fruit than the chiefest and purest gold:
Kay ang pagpakabaton niini labi pang maayo kay sa pagmanggad sa salapi, Ug ang kaayohan niini labaw pa kay sa fino nga bulawan.
15 She is more precious than all riches: and all the things that are desired, are not to be compared with her.
Siya labi pang bililhon kay sa mga rubi: Ug walay mausa sa mga butang nga imong ginatinguha nga ikatanding niana.
16 Length of days is in her right hand, and in her left hand riches and glory.
Ang hataas nga mga adlaw anaa sa iyang kamot nga too; Diha sa iyang kamot nga wala anaa ang bahandi ug kadungganan.
17 Her ways are beautiful ways, and all her paths are peaceable.
Ang iyang mga dalan maoy mga dalan sa kahimut-anan, Ug ang tanan niyang mga alagianan mga pakigdait.
18 She is a tree of life to them that lay hold on her: and he that shall retain her is blessed.
Siya maoy usa ka kahoy sa kinabuhi kanila nga mokupot kaniya: Ug malipayon ang tagsatagsa nga magahawid kaniya.
19 The Lord by wisdom hath founded the earth, hath established the heavens by prudence.
Si Jehova pinaagi sa kaalam mitukod sa yuta; Pinaagi sa pagsabut iyang gitukod ang kalangitan.
20 By his wisdom the depths have broken out, and the clouds grow thick with dew.
Pinaagi sa iyang kinaadman ang mga kahiladman nangaabli, Ug ang kalangitan nagapatagas sa tun-og.
21 My son, let not these things depart from thy eyes: keep the law and counsel:
Anak ko, ayaw sila pagpabulaga gikan sa imong mga mata; Batoni ang halalum nga kaalam ug ang pagkabuotan:
22 And there shall be life to thy soul, and grace to thy mouth.
Sa ingon niana sila mahimong kinabuhi alang sa imong kalag, Ug gracia sa imong liog.
23 Then shalt thou walk confidently in thy way, and thy foot shall not stumble:
Unya magalakat ikaw sa imong dalan nga may kasigurohan, Ug ang imong tiil dili mahapangdol.
24 If thou sleep, thou shalt not fear: thou shalt rest, and thy sleep shall be sweet.
Sa diha nga ikaw mohigda, dili ka malisang: Oo, ikaw mohigda, ug ang imong pagkatulog matam-is.
25 Be not afraid of sudden fear, nor of the power of the wicked falling upon thee.
Ayaw kalisang sa hinanali nga kahadlok, Ni sa pagkalaglag sa dautan, kong kini modangat:
26 For the Lord will be at thy side, and will keep thy foot that thou be not taken.
Kay si Jehova mao ang imong kasaligan, Ug magabantay sa imong tiil nga dili hidakpan.
27 Do not withhold him from doing good, who is able: if thou art able, do good thyself also.
Ayaw pag ihikaw ang kaayohan gikan kanila diin kini gikinahanglan, Sa diha nga kini anaa sa gahum sa imong kamot ang pagbuhat niini.
28 Say not to thy friend: Go, and come again: and tomorrow I will give to thee: when thou canst give at present.
Ayaw pag-ingon sa imong isigkatawo: Lakat, ug bumalik ka pagusab, Ug sa pagkaugma ako mohatag; Sa diha nga ikaw aduna na niana.
29 Practise not evil against thy friend, when he hath confidence in thee.
Ayaw pagtinguha sa kadautan batok sa imong isigkatawo, Sa makita mo nga siya nagapuyo sa kasigurohan tupad kanimo.
30 Strive not against a man without cause, when he hath done thee no evil.
Ayaw pagpakig-away sa usa ka tawo sa walay gipasikaran, Kong siya wala maghilabut kanimo.
31 Envy not the unjust man, and do not follow his ways:
Ayaw kasinahi ang tawo nga malupigon, Ug ayaw pagpilia ang iyang mga dalan.
32 For every mocker is an abomination to the Lord, and his communication is with the simple.
Kay ang tawo nga sukwahi maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang iyang pagpakighigala anaa uban sa mga tawong matul-id.
33 Want is from the Lord in the house of the wicked: but the habitations of the just shall be blessed.
Ang pagpanghimaraut ni Jehova anaa sa balay sa dautan; Apan iyang pagapanalanginan ang puloy-anan sa tawong matarung.
34 He shall scorn the scorners, and to the meek he will give grace.
Sa pagkatinuod siya nagayubit sa mga mayubiton; Apan siya nagahatag ug gracia sa mga mapainubsanon.
35 The wise shall possess glory: the promotion of fools is disgrace.
Ang manggialamon makapanunod sa himaya; Apan ang kaulaw maoy makapauswag sa mga buang.
