Proverbs 28
1 The wicked man fleeth, when no man pursueth: but the just, bold as a lion, shall be without dread.
Яманлар һеч ким қоғлимисиму қачар; Бирақ һәққанийлар шир жүрәк батур келәр.
2 For the sins of the land many are the princes thereof: and for the wisdom of a man, and the knowledge of those things that are said, the life of the prince shall be prolonged.
Жутта гуналар көпәйсә, униң әмирлири көп алмишар, Лекин уни сориғучи йорутулған вә билимлик болса, жут аман-муқим узун турар.
3 A poor man that oppresseth the poor, is like a violent shower, which bringeth a famine.
Мискинләргә зулум селиватқан бир кәмбәғәл, Худди [зираәтләрни] ятқузуп денини қоймайдиған қара ямғурға охшайду.
4 They that forsake the law, praise the wicked man: they that keep it, are incensed against him.
Тәврат қанунидин ваз кәчкәнләр яманларни яхши дәп махтар; Бирақ қанунни тутқучилар уларға қарши күрәш қилар.
5 Evil men think not on judgment: but they that seek after the Lord, take notice of all things.
Рәзилләр адаләтни чүшәнмәс; Бирақ Пәрвәрдигарни издигүчиләр һәммә ишни чүшинәр.
6 Better is the poor man walking in his simplicity, than the rich in crooked ways.
Пәзиләтлик йолда маңған мискин киши, Сахта, икки йүзлимә бай адәмдин яхшидур.
7 He that keepeth the law is a wise son: but he that feedeth gluttons, shameth his father.
Тәврат-қануниға итаәт қилған жигит әқиллиқ оғулдур; Бирақ нан қепиларға һәмраһ болғучи атисини номусқа қалдурар.
8 He that heapeth together riches by usury and loan, gathereth them for him that will be bountiful to the poor.
Җазанихорлуқ қилип жуқури өсүм арқилиқ байлиқлар тапқан киши, Ахирида буларни мискинләргә хәйрихаһлиқ қилғучиниң қолиға өткүзүш үчүн топлиғандур.
9 He that turneth away his ears from hearing the law, his prayer shall be as abomination.
Кимки Тәврат-қанунини аңлимаймән дәп қулиқини йопурса, Һәтта дуалириму ләнити болуп қалар.
10 He that deceiveth the just in a wicked way, shall fall in his own destruction: and the upright shall possess his goods.
Кимки дурусларни яман йолға аздурса, Өзи колиған орисиға өзи чүшәр; Бирақ пак-диянәтлик адәм яхшилиққа мирасхор болар.
11 The rich man seemeth to himself wise: but the poor man that is prudent shall search him out.
Бай дәрвәқә өзини дана санар; Бирақ йорутулған мискин уни һаман көрүп йетәр.
12 In the joy of the just there is great glory: when the wicked reign, men are ruined.
Һәққанийлар ғаливийәтлик болса, Җаһанни тәнтәнә қаплар; Бирақ яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар.
13 He that hideth his sins, shall not prosper: but he that shall confess, and forsake them, shall obtain mercy.
Өз гуналирини йошурған киши ронақ тапмас; Бирақ уларни тонуп иқрар қилип, улардин ваз кәчкән киши рәһим-шәпқәткә еришәр.
14 Blessed is the man that is always fearful: but he that is hardened in mind, shall fall into evil.
[Пәрвәрдигардин] һәрдайим қорқуп жүргән киши шунчә бәхитликтур! Бирақ көңлини таш қилған балаю-апәткә қалар.
15 As a roaring lion, and a hungry bear, so is a wicked prince over the poor people.
Һөкирәп турған шир, Яки [овни издәп] кезиватқан ейиқ қандақ болса, Йоқсул пухраларниң үстидики рәзил һакимму шундақтур.
16 A prince void of prudence shall oppress many by calumny: but he that hateth covetousness, shall prolong his days.
Йорутулмиған әмир һаман зор бир залим болуп чиқар, Бирақ һарам байлиқларға нәпрәтләнсә, тәхтидә узун олтирар.
17 A man that doth violence to the blood of a person, if he flee even to the pit, no man will stay him.
Қан төккән киши қәриз билән һаңға қарап жүгүрәр; Уни һеч ким тосмисун!
18 He that walketh uprightly, shall be saved: he that is perverse in his ways shall fall at once.
Сәмимий, диянәтлик йолда маңған қутулар; Икки йолда маңған сахта киши уларниң биридә һаман жиқилип чүшәр.
19 He that tilleth his ground, shall be filled with bread: but he that followeth idleness shall be filled with poverty.
Өз йеригә тиришип ишлигән деханниң нени йетип ашар; Бирақ бекар жүрүп хам хиялларни қоғлиған кишиниң йоқсуллуғи мол болар!
20 A faithful man shall be much praised: but he that maketh haste to be rich, shall not be innocent.
Растчил кишиниң бәхити көпийәр; Бирақ бай болушқа алдириған киши җазадин қечип қутулалмас.
21 He that hath respect to a person in judgment, doth not well: such a man even for a morsel of bread forsaketh the truth.
Биригә ян бесиш қәтъий болмас; Чүнки бәзиләр һәтта бир бурда нан үчүнму гуна өткүзәр.
22 A man, that maketh haste to be rich, and envieth others, is ignorant that poverty shall come upon him.
Нәпси тоймас киши байлиқларни көзләп алдирайду, У намратлиқниң өз бешиға чүшидиғинидин бехәвәрдур.
23 He that rebuketh a man, shall afterward find favour with him, more than he that by a flattering tongue deceiveth him.
Башқиларниң хаталиқини очуқ әйиплигән киши, Һаман хушамәт қилғучиға қариғанда көпрәк илтипат тапар.
24 He that stealeth any thing from his father, or from his mother: and saith, This is no sin, is the partner of a murderer.
Ата-анисиниң тәәллуқатини оғрилап, «Бу һеч қандақ гуна әмәс» дегән киши, Һалак қилғучиниң шеригидур.
25 He that boasteth, and puffeth up himself, stirreth up quarrels: but he that trusteth in the Lord, shall be healed.
Нәпси тоймиғур киши җедәл-маҗира терийду; Бирақ Пәрвәрдигарға таянған киши әтлинәр.
26 He that trusteth in his own heart, is a fool: but he that walketh wisely, he shall be saved.
Өзиниң көңлигә ишәнгән киши ахмақтур; Бирақ даналиқ билән маңған ниҗат тапар.
27 He that giveth to the poor, shall not want: he that despiseth his entreaty, shall suffer indigence.
Намратларға хәйрхаһлиқ қилидиған киши муһтаҗлиқ тартмас; Лекин һаҗәтмәнни көрсиму көрмәскә салған киши көплигән қарғишқа учрар.
28 When the wicked rise up, men shall hide themselves: when they perish, the lust shall be multiplied.
Яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар; Лекин улар завал тапса, һәққанийлар раваҗ тапар.
