Proverbs 27
1 Boast not for tomorrow, for thou knowest not what the day to come may bring forth.
Ayaw pagpagarbo sa imong kaugalingon mahitungod sa kaugmaon; Kay ikaw wala mahibalo kong unsay madala sa usa ka adlaw.
2 Let another praise thee, and not thy own mouth: a stranger, and not thy own lips.
Padayega ang laing tawo mahitungod kanimo, ug dili ang imong kaugalingon nga baba; Ang usa ka dumuloong, ug dili ang imong kaugalingong mga ngabil.
3 A stone is heavy, and sand weighty: but the anger of a fool is heavier than them both.
Ang usa ka bato mabug-at, ug ang balas maugdang; Apan ang kagul-anan sa usa ka buang labing mabug-at pa kay sa duruha.
4 Anger hath no mercy, nor fury when it breaketh forth: and who can bear the violence of one provoked?
Ang kasuko dagmalan, ug ang kaligutgut makapalumos; Apan kinsa ba ang makaasdang sa atubangan sa pangabugho?
5 Open rebuke is better than hidden love.
Maayo pa ang pagbadlong sa dayag Kay sa gugma nga tinago.
6 Better are the wounds of a friend, than the deceitful kisses of an enemy.
Matinumanon ang mga samad sa usa ka higala; Apan ang mga halok sa usa ka kaaway malimbongon.
7 A soul that is full shall tread upon the honeycomb: and a soul that is hungry shall take even bitter for sweet.
Ang busog nga kalag ginaluod sa udlan; Apan alang sa gigutom nga kalag ang tagsatagsa ka mapait nga butang maoy matam-is.
8 As a bird that wandereth from her nest, so is a man that leaveth his place.
Maingon sa usa ka langgam nga nagasaagsaag gikan sa iyang salag, Ingon niana ang usa ka tawo nga nagalibud-suroy gikan sa iyang dapit.
9 Ointment and perfumes rejoice the heart: and the good counsels of a friend are sweet to the soul.
Ang lana ug ang pahumot nagalipay sa kasingkasing; Ingon niana ang katam-is sa higala sa usa ka tawo nga nahiabut uban ang kinasingkasing nga pagtambag.
10 Thy own friend, and thy father’s friend forsake not: and go not into thy brother’s house in the day of thy affliction. Better is a neighbour that is near, than a brother afar off.
Ang imong kaugalingon nga higala, ug ang higala sa imong amahan, ayaw pagtalikdi; Ug ayaw pag-adto sa balay sa imong igsoon sa adlaw sa imong kalisdanan: Maayo pa ang usa ka isigkatawo nga haduol kay sa usa ka igsoon nga atua sa halayo.
11 Study wisdom, my son, and make my heart joyful, that thou mayst give an answer to him that reproacheth.
Anak ko, magmaalamon ka, ug lipaya ang akong kasingkasing, Aron matubag ko siya nga nagatamay kanako.
12 The prudent man seeing evil hideth himself: little ones passing on have suffered losses.
Ang usa ka buotan nga tawo makakita sa dautan, ug magatago sa iyang kaugalingon; Apan ang walay-pagtagad nagapadayon, ug nagaantus tungod niini.
13 Take away his garment that hath been surety for a stranger: and take from him a pledge for strangers.
Kuhaa ang iyang panapton nga maoy pasalig sa usa ka dumuloong; Ug ibutang siya sa saad nga maoy pasalig alang sa usa ka lumalangyaw nga babaye.
14 He that blesseth his neighbour with a loud voice, rising in the night, shall be like to him that curseth.
Siya nga manalangin sa usa ka higala uban sa usa ka makusog nga tingog, sa pagbangon sayo sa kabuntagon, Kini pagaisipon nga usa ka panghimaraut alang kaniya.
15 Roofs dropping through in a cold day, and a contentious woman are alike.
Ang kanunay nga pagtulo sa adlaw sa ting-ulan Ug ang usa ka makig-awayon nga babaye managsama:
16 He that retaineth her, is as he that would hold the wind, and shall call in the oil of his right hand.
Siya nga magapugong kaniya nagapugong sa hangin; Ug sa iyang toong kamot gikahibalag ang lana.
17 Iron sharpeneth iron, so a man sharpeneth the countenance of his friend.
Ang puthaw magapahait sa puthaw; Ingon niana ang usa ka tawo magapahait sa panagway sa iyang higala.
18 He that keepeth the fig tree, shall eat the fruit thereof: and he that is the keeper of his master, shall be glorified.
Bisan kinsa nga magabantay sa higuera magakaon sa bunga niana; Ug kadtong magatahud sa iyang agalon pagapasidunggan.
19 As the faces of them that look therein, shine in the water, so-the hearts of men are laid open to the wise.
Ingon nga ang tubign magapakita sa nawong ug nawong, Busa ang kasingkasing sa tawo ngadto sa tawo.
Ang Sheol ug ang Abaddon dili gayud matagbaw; Ug ang mga mata sa tawo dili gayud matagbaw. (Sheol h7585)
21 As silver is tried in the fining-pot and gold in the furnace: so a man is tried by the mouth of him that praiseth. The heart of the wicked seeketh after evils, but the righteous heart seeketh after knowledge.
Ang tunawan nga kolon alang sa salapi, ug ang hasohasan alang sa bulawan; Ug ang usa ka tawo pagaulayon tungod sa iyang pagdayeg.
22 Though thou shouldst bray a fool in the mortar, as when a pestle striketh upon sodden barley, his folly would not be taken from him.
Bisan pa ikaw magadugmok sa usa ka buang sa usa ka lusong pinaagi sa usa ka alho lakip sa linubok nga trigo, Apan ang iyang binuang dili gayud mobiya gikan kaniya.
23 Be diligent to know the countenance of thy cattle, and consider thy own flocks:
Magmasingkamoton ka sa pagkahibalo sa kahimtang sa imong mga panon sa carnero, Ug tan-awa pag-ayo ang imong kahayupan:
24 For thou shalt not always have power: but a crown shall be given to generation and generation.
Kay ang mga bahandi dili magapadayon; Ug ang purongpurong molungtad ba sa tibook mga kaliwatan?
25 The meadows are open, and the green herbs have appeared, and the hay is gathered out of the mountains.
Ang kumpay ginadala, ug ang udlot sa mga balili nanagpanggitib, Ug ang mga utanon sa kabukiran ginahipos.
26 Lambs are for thy clothing: and kids for the price of the field.
Ang mga nating carnero alang sa imong saput, Ug ang mga kanding mao ang bili sa uma;
27 Let the milk of the goats be enough for thy food, and for the necessities of thy house, and for maintenance for thy handmaids.
Ug adunay gatas sa kanding nga igo alang sa imong pagkaon, alang sa pagkaon sa imong panimalay, Ug kabuhian nga alang sa imong kadalagahan.
