Proverbs 26
1 As snow in summer, and rain in harvest, so glory is not seemly for a fool.
Kung paano ang niebe sa taginit, at kung paano ang ulan sa pagaani, gayon ang karangalan ay hindi nababagay sa mangmang.
2 As a bird flying to other places, and a sparrow going here or there: so a curse uttered without cause shall come upon a man.
Kung paano ang maya sa kaniyang paggagala, kung paano ang langaylangayan sa kaniyang paglipad, gayon ang sumpa na walang kadahilanan ay hindi tumatalab.
3 A whip for a horse, and a snaffle for an ass, and a rod for the back of fools.
Ang paghagupit ay sa kabayo, ang paningkaw ay sa asno, at ang pamalo ay sa likod ng mga mangmang.
4 Answer not a fool according to his folly, lest thou be made like him.
Huwag mong sagutin ang mangmang ng ayon sa kaniyang kamangmangan, baka ikaw man ay maging gaya rin niya.
5 Answer a fool according to his folly, lest he imagine himself to be wise.
Sagutin mo ang mangmang ayon sa kaniyang kamangmangan, baka siya'y maging pantas sa ganang kaniya.
6 He that sendeth words by a foolish messenger, is lame of feet and drinketh iniquity.
Siyang nagsusugo ng pasugo sa pamamagitan ng kamay ng mangmang naghihiwalay ng kaniyang mga paa, at umiinom sa kasiraan.
7 As a lame man hath fair legs in vain: so a parable is unseemly in the mouth of fools.
Ang mga hita ng pilay ay nabibitin: gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
8 As he that casteth a stone into the heap of Mercury: so is he that giveth honour to a fool.
Kung paano ang isa'y nagbabalot ng isang bato sa isang lambanog, gayon ang nagbibigay ng karangalan sa mangmang.
9 As if a thorn should grow in the hand of a drunkard: so is a parable in the mouth of fools.
Kung paano ang tinik na tumutusok sa kamay ng lango, gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
10 Judgment determineth causes: and he that putteth a fool to silence, appeaseth anger.
Kung paano ang mamamana sumusugat sa lahat, gayon ang umupa sa mangmang at umuupa sa pagayongayon.
11 As a dog that returneth to his vomit, so is the fool that repeateth his folly.
Kung paano ang aso na bumabalik sa kaniyang suka, gayon ang mangmang na umuulit ng kaniyang kamangmangan.
12 Hast thou seen a man wise in his own conceit? there shall be more hope of a fool than of him.
Nakikita mo ba ang taong pantas sa ganang kaniyang sarili. May higit na pagasa sa mangmang kay sa kaniya.
13 The slothful man saith: There is a lion in the way, and a lioness in the roads.
Sinabi ng tamad, may leon sa daan; isang leon ay nasa mga lansangan.
14 As the door turneth upon its hinges, so doth the slothful upon his bed.
Kung paano ang pintuan ay pumipihit sa kaniyang bisagra, gayon ang tamad sa kaniyang higaan.
15 The slothful hideth his hand under his armpit, and it grieveth him to turn it to his mouth.
Idinadampot ng tamad ang kaniyang kamay sa pinggan; napapagod siyang dalhin uli sa kaniyang bibig.
16 The sluggard is wiser in his own conceit, than seven men that speak sentences.
Ang tamad ay lalong pantas sa ganang kaniyang sarili kay sa pitong tao na makapagbibigay katuwiran.
17 As he that taketh a dog by the ears, so is he that passeth by in anger, and meddleth with another man’s quarrel.
Ang nagdaraan, at nakikialam sa pagaaway na hindi ukol sa kaniya, ay gaya ng humahawak ng aso sa mga tainga.
18 As he is guilty that shooteth arrows, and lances unto death:
Kung paano ang taong ulol na naghahagis ng mga dupong na apoy, mga pana, at kamatayan;
19 So is the man that hurteth his friend deceitfully: and when he is taken, saith: I did it in jest.
Gayon ang tao na nagdadaya sa kaniyang kapuwa, at nagsasabi, hindi ko ba ginagawa sa paglilibang?
20 When the wood faileth, the fire shall go out: and when the talebearer is taken away, contentions shall cease.
Sapagka't sa kakulangan ng gatong ay namamatay ang apoy: at kung saan walang mapaghatid-dumapit ay tumitigil ang pagkakaalit.
21 As coals are to burning coals, and wood to fire, so an angry man stirreth up strife.
Kung paano ang mga uling sa mga baga, at ang kahoy sa apoy; gayon ang taong madaldal na nagpapaningas ng pagkakaalit.
22 The words of a talebearer are as it were simple, but they reach to the innermost parts of the belly.
Ang mga salita ng mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
23 Swelling lips joined with a corrupt heart, are like an earthen vessel adorned with silver dross.
Mga mapusok na labi at masamang puso ay parang sisidlang-lupa na nababalot ng dumi ng pilak.
24 An enemy is known by his lips, when in his heart he entertaineth deceit.
Ang nagtatanim ay nagpapakunwari ng kaniyang mga labi, nguni't siya'y naglalagay ng pagdaraya sa loob niya:
25 When he shall speak low, trust him not: because there are seven mischiefs in his heart.
Pagka siya'y nagsasalitang mainam, huwag mo siyang paniwalaan; sapagka't may pitong karumaldumal sa kaniyang puso:
26 He that covereth hatred deceitfully, his malice shall be laid open in the public assembly.
Bagaman ang kaniyang pagtatanim ay magtakip ng karayaan, at ang kaniyang kasamaan ay lubos na makikilala sa harap ng kapisanan.
27 He that diggeth a pit, shall fall into it: and he that rolleth a stone, it shall return to him.
Ang humuhukay ng lungaw ay mabubuwal doon: at siyang nagpapagulong ng bato, ay babalikan nito siya.
28 A deceitful tongue loveth not truth: and a slippery mouth worketh ruin.
Ang sinungaling na dila ay nagtatanim sa mga sinaktan niya; at ang bibig ng kunwang mapagpuri ay gumagawa ng kapahamakan.
