Proverbs 23
1 When thou shalt sit to eat with a prince, consider diligently what is set before thy face.
Bir önderle yemeğe oturduğunda Önüne konulana dikkat et.
2 And put a knife to thy throat, if it be so that thou have thy soul in thy own power.
İştahına yenilecek olursan, Daya bıçağı kendi boğazına.
3 Be not desirous of his meats, in which is the bread of deceit.
Onun lezzetli yemeklerini çekmesin canın, Böyle yemeğin ardında hile olabilir.
4 Labour not to be rich: but set bounds to thy prudence.
Zengin olmak için didinip durma, Çıkar bunu aklından.
5 Lift not up thy eyes to riches which thou canst not have: because they shall make themselves wings like those of an eagle, and shall fly towards heaven.
Servet göz açıp kapayana dek yok olur, Kanatlanıp kartal gibi göklere uçar.
6 Eat not with an envious man, and desire not his meats:
Cimrinin verdiği yemeği yeme, Lezzetli yemeklerini çekmesin canın.
7 Because like a soothsayer, and diviner, he thinketh that which he knoweth not. Eat and drink, will he say to thee: and his mind is not with thee.
Çünkü yediğin her şeyin hesabını tutar, “Ye, iç” der sana, Ama yüreği senden yana değildir.
8 The meats which thou hadst eaten, thou shalt vomit up: and shalt loose thy beautiful words.
Yediğin azıcık yemeği kusarsın, Söylediğin güzel sözler de boşa gider.
9 Speak not in the ears of fools: because they will despise the instruction of thy speech.
Akılsıza öğüt vermeye kalkma, Çünkü senin sözlerindeki sağduyuyu küçümser.
10 Touch not the bounds of little ones: and enter not into the field of the fatherless:
Eski sınır taşlarının yerini değiştirme, Öksüzlerin toprağına el sürme.
11 For their near kinsman is strong: and he will judge their cause against thee.
Çünkü onların Velisi güçlüdür Ve onların davasını sana karşı O yürütür.
12 Let thy heart apply itself to instruction: and thy ears to words of knowledge.
Uyarıları zihnine işle, Bilgi dolu sözlere kulak ver.
13 Withhold not correction from a child: for if thou strike him with the rod, he shall not die.
Çocuğunu terbiye etmekten geri kalma, Onu değnekle dövsen de ölmez.
Onu değnekle döversen, Canını ölüler diyarından kurtarırsın. (Sheol h7585)
15 My son, if thy mind be wise, my heart shall rejoice with thee:
Oğlum, bilge yürekli olursan, Benim yüreğim de sevinir.
16 And my reins shall rejoice, when thy lips shall speak what is right.
Dudakların doğru konuştuğunda Gönlüm de coşar.
17 Let not thy heart envy sinners: but be thou in the fear of the Lord all the day long:
Günahkârlara imrenmektense, Sürekli RAB korkusunda yaşa.
18 Because thou shalt have hope in the latter end, and thy expectation shall not be taken away.
Böylece bir geleceğin olur Ve umudun boşa çıkmaz.
19 Hear thou, my son, and be wise: and guide thy mind in the way.
Oğlum, dinle ve bilge ol, Yüreğini doğru yolda tut.
20 Be not in the feasts of great drinkers, nor in their revellings, who contribute flesh to eat:
Aşırı şarap içenlerle, Ete düşkün oburlarla arkadaşlık etme.
21 Because they that give themselves to drinking, and that club together shall be consumed; and drowsiness shall be clothed with rags.
Çünkü ayyaş ve obur kişi yoksullaşır, Uyuşukluk da insana paçavra giydirir.
22 Hearken to thy father, that beget thee: and despise not thy mother when she is old.
Sana yaşam veren babanın sözlerine kulak ver, Yaşlandığı zaman anneni hor görme.
23 Buy truth, and do not sell wisdom, and instruction, and understanding.
Gerçeği satın al ve satma; Bilgeliği, terbiyeyi, aklı da.
24 The father of the just rejoiceth greatly: he that hath begotten a wise son, shall have joy in him.
Doğru kişinin babası coştukça coşar, Bilgece davranan oğulun babası sevinir.
25 Let thy father, and thy mother be joyful, and let her rejoice that bore thee.
Annenle baban seninle coşsun, Seni doğuran sevinsin.
26 My son, give me thy heart: and let thy eyes keep my ways.
Oğlum, beni yürekten dinle, Gözünü gittiğim yoldan ayırma.
27 For a harlot is a deep ditch: and a strange woman is a narrow pit.
Çünkü fahişe derin bir çukur, Ahlaksız kadın dar bir kuyudur.
28 She lieth in wait in the way as a robber, and him whom she shall see unwary, she will kill.
Evet, soyguncu gibi pusuda bekler Ve birçok erkeği yoldan çıkarır.
29 Who hath woe? whose father hath woe? who hath contentions? who falls into pits? who hath wounds without cause? who hath redness of eyes?
Ah çeken kim? Vah çeken kim? Kimdir çekişip duran? Yakınan kim? Boş yere yaralanan kim? Gözleri kanlı olan kim?
30 Surely they that pass their time in wine, and study to drink of their cups.
İçmeye oturup kalkamayanlar, Karışık şarapları denemeye gidenlerdir.
31 Look not upon the wine when it is yellow, when the colour thereof shineth in the glass: it goeth in pleasantly,
Şarabın kızıl rengine, Kadehte ışımasına, Boğazdan aşağı süzülüvermesine bakma.
32 But in the end, it will bite like a snake, and will spread abroad poison like a basilisk.
Sonunda yılan gibi ısırır, Engerek gibi sokar.
33 Thy eyes shall behold strange women, and thy heart shall utter perverse things.
Gözlerin garip şeyler görür, Aklından ahlaksızlıklar geçer.
34 And thou shalt be as one sleeping in the midst of the sea, and as a pilot fast asleep, when the stern is lost.
Kendini kâh denizin ortasında, Kâh gemi direğinin tepesinde yatıyor sanırsın.
35 And thou shalt say: They have beaten me, but I was not sensible of pain: they drew me, and I felt not: when shall I awake, and find wine again?
“Dövdüler beni ama incinmedim, Vurdular ama farketmedim” dersin, “Yeniden içmek için ne zaman ayılacağım?”
