Proverbs 21
1 As the divisions of waters, so the heart of the king is in the hand of the Lord: whithersoever he will he shall turn it.
Ang puso ng hari ay isang batis ng tubig sa kamay ni Yahweh; siya ang pumapatnubay dito kahit saan niya naisin.
2 Every way of a man seemeth right to himself: but the Lord weigheth the hearts.
Ang bawat pamamaraan ng tao ay maaaring tama sa kaniyang paningin, ngunit si Yahweh ang sumusukat ng mga puso.
3 To do mercy and judgment, pleaseth the Lord more than victims.
Ang paggawa ng kung ano ang tama at makatarungan ay mas katanggap-tanggap kay Yahweh kaysa sa sakripisyo.
4 Haughtiness of the eyes is the enlarging of the heart: the lamp of the wicked is sin.
Ang mapagmalaking mga mata at mapagmataas na puso - ang ilawan ng masama - ay kasalanan.
5 The thoughts of the industrious always bring forth abundance: but every sluggard is always in want.
Ang mga plano ng masipag ang tanging daan sa kasaganahan, ngunit ang lahat ng kumikilos ng masyadong mabilis ay sasapit lamang sa kahirapan.
6 He that gathereth treasures by a lying tongue, is vain and foolish, and shall stumble upon the snares of death.
Ang pagtamo ng kayamanan ng isang sinungaling na dila ay panandaliang singaw at isang patibong na nakamamatay.
7 The robberies of the wicked shall be their downfall, because they would not do judgment.
Ang karahasan ng kasamaan ay tatangayin sila palayo, sapagkat sila ay tumatanggi na gawin kung ano ang patas.
8 The perverse way of a man is strange: but as for him that is pure, his work is right.
Ang paraan ng makasalanang tao ay liku-liko; ngunit ang taong dalisay ay gumagawa ng tama.
9 It is better to sit in a corner of the housetop, than with a brawling women, and in a common house.
Mas mabuti pang mamuhay sa sulok ng bubungan kaysa sa bahay na kahati ang palaaway na asawang babae.
10 The soul of the wicked desireth evil, he will not have pity on his neighbour.
Ang gana ng masama ay nagmimithi ng labis na kasamaan; ang kaniyang kalapit-bahay sa kaniyang mga mata ay walang nakikitang kabaitan.
11 When a pestilent man is punished, the little one will be wiser: and if he follow the wise, he will receive knowledge.
Kapag ang nangungutya ay naparusahan, ang mangmang ay nagiging matalino, at kapag ang taong marunong ay naturuan, nadadagdagan siya ng kaalaman.
12 The just considereth seriously the house of the wicked, that he may withdraw the wicked from evil.
Ang isang gumagawa ng tama ay binabantayan ang bahay ng masama; kaniyang dinadala ang masama sa kasiraan.
13 He that stoppeth his ear against the cry of the poor, shall also cry himself and shall not be heard.
Ang isa na hindi dininig ang iyak ng mga mahihirap na tao, kapag siya din ay umiyak, hindi siya maririnig.
14 A secret present quencheth anger: and a gift in the bosom the greatest wrath.
Ang lihim na regalo ay nagpapahupa ng galit at ang isang tagong regalo ay nag-aalis nang matinding galit.
15 It is joy to the just to do judgment: and dread to them that work iniquity.
Kapag ang katarungan ay tapos na, nagbibigay ito ng kagalakan sa gumagawa ng tama, ngunit ito ay nagdadala ng takot sa mga masasamang tao.
16 A man that shall wander out of the way of doctrine, shall abide in the company of the giants.
Ang siyang naliligaw sa daan ng pang-unawa, ay mamamahinga sa pagpupulong ng mga walang buhay.
17 He that loveth good cheer, shall be in want: he that loveth wine, and fat things, shall not be rich.
Ang sinumang minamahal ang aliw ay magiging mahirap, ang taong minamahal ang alak at langis ay hindi magiging mayaman.
18 The wicked is delivered up for the just: and the unjust for the righteous.
Ang masamang tao ay magiging katubusan sa gumagawa ng tama, at ang hindi tapat ay katubusan para sa matuwid.
19 It is better to dwell in a wilderness, than with a quarrelsome and passionate woman.
Mas mabuti pang mamuhay sa disyerto kaysa makasama ang babaeng nagdudulot nang alitan at sobrang makapagreklamo.
20 There is a treasure to be desired, and oil in the dwelling of the just: and the foolish man shall spend it.
Ang pinakamahal na yaman at langis ay nasa tahanan ng matalino, ngunit inaaksaya ito ng mangmang na lalaki.
21 He that followeth justice and mercy, shall find life, justice, and glory.
Ang gumagawa ng tama at mabait—ang taong ito ay makasusumpong ng buhay, katuwiran at karangalan.
22 The wise man hath scaled the city of the strong, and hath cast down the strength of the confidence thereof.
Isang matalinong tao ang pumunta laban sa lungsod nang makapangyarihan, at kaniyang ginigiba ang matibay na moog na nagtatanggol nito.
23 He that keepeth his mouth and his tongue, keepeth his soul from distress.
Sinumang nagbabantay sa kaniyang bibig at dila ay nag-iingat na hindi makasali sa gulo.
24 The proud and the arrogant is called ignorant, who in anger worketh pride.
Ang hambog at mapagmataas na tao - “mangungutya” ang kaniyang pangalan - kumikilos nang may pagmamataas na kayabangan.
25 Desires kill the slothful: for his hands have refused to work at all.
Ang pagnanais ng tamad ay pumapatay sa kaniyang sarili, dahil ang kaniyang mga kamay ay tumatanggi sa pagtatrabaho.
26 He longeth and desireth all the day: but he that is just, will give, and will not cease.
Buong araw siyang nagmimithi at nagmimithi nang labis, ngunit ang isang gumagawa ng tama ay nagbibigay at hindi nagpipigil.
27 The sacrifices of the wicked are abominable, because they are offered of wickedness.
Ang alay ng masamang tao ay kasuklam-suklam; ito ay mas kasuklam-suklam pa kapag dinala niya ito ng may masasamang motibo.
28 A lying witness shall perish: an obedient man shall speak of victory.
Ang hindi totoong saksi ay mamamatay, ngunit ang isang nakikinig ay magsasalita sa lahat ng oras.
29 The wicked man impudently hardeneth his face: but he that is righteous, correcteth his way.
Ang masamang lalaki ay ginagawa ang sarili na tila malakas, pero ang matuwid na tao ay maingat sa kaniyang mga kilos.
30 There is no wisdom, there is no prudence, there is no counsel against the Lord.
Walang karunungan, pag-unawa o payo na kayang makatalo kay Yahweh.
31 The horse is prepared for the day of battle: but the Lord giveth safety.
Ang kabayo ay handa para sa araw ng labanan, ngunit kay Yahweh ang tagumpay ay nabibilang.
