< Proverbs 21 >
1 As the divisions of waters, so the heart of the king is in the hand of the Lord: whithersoever he will he shall turn it.
Ang kasingkasing sa hari anaa sa kamot ni Jehova maingon sa mga baha sa tubig: Siya nagapaliso niini sa bisan diin nga siya magabuot.
2 Every way of a man seemeth right to himself: but the Lord weigheth the hearts.
Ang tagsatagsa ka dalan sa usa ka tawo matarung sa iyang kaugalingong mga mata; Apan si Jehova magatimbang sa mga kasingkasing.
3 To do mercy and judgment, pleaseth the Lord more than victims.
Ang pagbuhat sa pagkamatarung ug justicia Labi pang dawaton ni Jehova kay sa halad.
4 Haughtiness of the eyes is the enlarging of the heart: the lamp of the wicked is sin.
Ang usa ka tinan-awan nga mapahitas-on, ug ang usa ka palabilabihong kasingkasing, Bisan ang lamparahan sa dautan, sala man.
5 The thoughts of the industrious always bring forth abundance: but every sluggard is always in want.
Ang mga hunahuna sa makugihon nagapadulong ngadto sa pagkadagaya; Apan ang tagsatagsa ka madalidalion nagadali lamang sa kawalad-on.
6 He that gathereth treasures by a lying tongue, is vain and foolish, and shall stumble upon the snares of death.
Ang pagbaton ug mga bahandi pinaagi sa usa ka bakakong dila Maoy usa ka gabon nga ginapalid ngadto ug nganhi niadtong nagapangita sa kamatayon.
7 The robberies of the wicked shall be their downfall, because they would not do judgment.
Ang pagpanlupig sa dautan magasilhig kanila, Tungod kay sila nagadumili sa pagbuhat ug justicia.
8 The perverse way of a man is strange: but as for him that is pure, his work is right.
Ang dalan niadtong natugob sa kasal-anan baliko gayud kaayo; Apan alang niadtong mga ulay, ang iyang buhat matarung.
9 It is better to sit in a corner of the housetop, than with a brawling women, and in a common house.
Maayo pa ang pagpuyo diha sa pamag-angan sa atop sa balay, Kay sa pakigkauban sa usa ka makig-awayong babaye sa usa ka halapad nga balay.
10 The soul of the wicked desireth evil, he will not have pity on his neighbour.
Ang kalag sa dautan nagatinguha sa dautan: Ang iyang isigkatawo dili makakaplag ug kalooy diha sa iyang mga mata.
11 When a pestilent man is punished, the little one will be wiser: and if he follow the wise, he will receive knowledge.
Kong ang mayubiton pagasilotan, ang walay-pagtagad mahimong manggialamon; Ug kong ang manggialamon pahamatngonon siya makadawat ug kahibalo.
12 The just considereth seriously the house of the wicked, that he may withdraw the wicked from evil.
Ang tawong matarung nagatulotimbang sa balay sa dautan, Unsaon sa pagkaunlod sa dautan ngadto sa ilang kapildihan.
13 He that stoppeth his ear against the cry of the poor, shall also cry himself and shall not be heard.
Bisan kinsa nga magasampong sa iyang mga idgulungog sa pagtu-aw sa kabus, Siya usab magatu-aw ra, apan dili pagapatalinghugan.
14 A secret present quencheth anger: and a gift in the bosom the greatest wrath.
Ang usa ka gasa sa tago magapapoypoy sa kasuko; Ug ang usa ka hatag diha sa sabakan, sa hilabihan nga kasuko.
15 It is joy to the just to do judgment: and dread to them that work iniquity.
Maoy kalipay sa matarung ang pagbuhat ug justicia; Apan maoy usa ka pagkalaglag sa mga mamumuhat sa kasal-anan.
16 A man that shall wander out of the way of doctrine, shall abide in the company of the giants.
Ang tawo nga nagasaagsaag gikan sa dalan sa pagsabut Magapahulay sa katilingban sa mga minatay.
17 He that loveth good cheer, shall be in want: he that loveth wine, and fat things, shall not be rich.
Siya nga mahigugmaon sa kalingawan mahimong kabus nga tawo: Siya nga mahigugmaon sa vino ug lana dili maadunahan.
18 The wicked is delivered up for the just: and the unjust for the righteous.
Ang dautan maoy usa ka lukat alang sa matarung; Ug ang maluibon modangat nga ilis sa matul-id
19 It is better to dwell in a wilderness, than with a quarrelsome and passionate woman.
Maayo pang magpuyo sa usa ka yuta nga kamingawan, Kay sa pakig-ipon sa usa ka makig-awayon ug masuk-anon nga babaye.
20 There is a treasure to be desired, and oil in the dwelling of the just: and the foolish man shall spend it.
Adunay bililhon nga bahandi ug lana diha sa puloy-anan sa manggialamon; Apan ang usa ka tawong buang magalamoy niana.
21 He that followeth justice and mercy, shall find life, justice, and glory.
Kadtong magasunod sa pagkamatarung ug sa kalolot Makakaplag sa kinabuhi, pagkamatarung, ug kadungganan.
22 The wise man hath scaled the city of the strong, and hath cast down the strength of the confidence thereof.
Ang usa ka manggialamon nga tawo makakatkat sa usa ka ciudad sa gamhanan, Ug makapukan sa kusog nga gisaligan niana.
23 He that keepeth his mouth and his tongue, keepeth his soul from distress.
Bisan kinsa nga magabantay sa iyang baba ug sa iyang dila, Magabantay sa iyang kalag gikan sa mga kasamok.
24 The proud and the arrogant is called ignorant, who in anger worketh pride.
Ang tawong palabi-labihon ug garboso, mayubiton ang iyang ngalan; Siya magabuhat nga nagapakaaron-ingnon sa iyang pagkamapahitas-on.
25 Desires kill the slothful: for his hands have refused to work at all.
Ang tinguha sa tapulan nagapatay kaniya; Kay ang iyang mga kamot nagadumili sa pagbuhat.
26 He longeth and desireth all the day: but he that is just, will give, and will not cease.
Adunay maibug sa pagkahakog gayud sa tibook adlaw; Apan ang matarung nagahatag ug wala magatungina.
27 The sacrifices of the wicked are abominable, because they are offered of wickedness.
Ang halad sa tawong dautan maoy usa ka dulumtanan; Daw unsa ka labaw pa gayud, kong iyang dad-on kini uban sa dautan nga hunahuna!
28 A lying witness shall perish: an obedient man shall speak of victory.
Ang usa ka bakakon nga saksi mahanaw; Apan ang tawo nga nagapamati nagapadayon sa iyang gipamulong.
29 The wicked man impudently hardeneth his face: but he that is righteous, correcteth his way.
Ang usa ka tawong dautan magapagahi sa iyang nawong; Apan mahitungod sa matul-id siya magalig-on sa iyang mga dalan.
30 There is no wisdom, there is no prudence, there is no counsel against the Lord.
Walay kaalam ni pagsabut Ni tambag batok kang Jehova.
31 The horse is prepared for the day of battle: but the Lord giveth safety.
Ang kabayo giandam batok sa adlaw sa gubat; Apan ang pagdaug iya kang Jehova.