Proverbs 20
1 Wine is a luxurious thing, and drunkenness riotous: whosoever is delighted therewith shell not be wise.
Rượu xúi người nhạo báng, thức uống say gây tiếng ồn. Ai để rượu hành là người mất khôn.
2 As the roaring of a lion, so also is the dread of a king: he that provoketh him, sinneth against his own soul.
Vua thịnh nộ như sư tử rống; làm vua giận là hại chính mình!
3 It is an honour for a man to separate himself from quarrels: but all fools are meddling with reproaches.
Tránh được tranh cạnh là điều vinh dự; chỉ dại dột mới sinh sự cãi nhau.
4 Because of the cold the sluggard would not plough: he shall beg therefore in the summer, and it shall not be given him.
Người lười biếng không cày lúc mùa đông, đến mùa gặt đi xin, chẳng được gì.
5 Counsel in the heart of a man is like deep water: but a wise man will draw it out.
Mưu kế lòng người như giếng nước sâu, người thông sáng chỉ việc múc lấy.
6 Many men are called merciful: but who shall find a faithful man?
Bao nhiêu người khoe nhân khoe nghĩa, nhưng kiếm đâu ra một người trung thành.
7 The just that walketh in his simplicity, shall leave behind him blessed children.
Một người ngay có lòng chân thật; để lại phước lành cho cháu cho con.
8 The king, that sitteth on the throne of judgment, scattereth away all evil with his look.
Vua ngồi xử đoán, mắt tinh vi, phân biệt sàng sảy điều gian ác.
9 Who can say: My heart is clean, I am pure from sin?
Ai dám bảo: “Tôi có lòng trong sạch, lương tâm tôi đã tẩy sạch tội rồi”?
10 Diverse weights and diverse measures, both are abominable before God.
Người dùng cân lường gian trá— bị Chúa Hằng Hữu miệt khinh.
11 By his inclinations a child is known, if his works be clean and right.
Dù còn niên thiếu, tính tình đã bộc lộ, qua hành vi, biết nó thật hay không.
12 The hearing ear, and the seeing eye, the Lord hath made them both.
Tai để nghe và mắt nhìn thấy— ấy là quà Chúa Hằng Hữu ban cho.
13 Love not sleep, lest poverty oppress thee: open thy eyes, and be filled with bread.
Mê ngủ quá, con sẽ nên nghèo khó. Siêng năng lên, con sẽ được no nê.
14 It is nought, it is nought, saith every buyer: and when he is gone away, then he will boast.
Người mua luôn miệng chê: “Xấu, Xấu!” Trên đường về lại tự khen mình.
15 There is gold, and a multitude of jewels: but the lips of knowledge are a precious vessel.
Vàng bạc ngọc ngà không khó kiếm, nhưng lời khôn ngoan quý giá biết bao.
16 Take away the garment of him that is surety for a stranger, and take a pledge from him for strangers.
Phải nắm áo hắn vì hắn bảo lãnh cho người không quen, Hãy giữ vật làm tin vì hắn bảo lãnh cho đàn bà xa lạ.
17 The bread of lying is sweet to a man: but afterwards his mouth shall be filled with gravel.
Bánh gian lận mới ăn thì ngon ngọt, nhưng vào miệng rồi, thành sỏi đá chai khô.
18 Designs are strengthened by counsels: and wars are to be managed by governments.
Chỉ nhờ hội bàn mới thành kế hoạch; khi có cao kiến mới động binh đao.
19 Meddle not with him that revealeth secrets, and walketh deceitfully, and openeth wide his lips.
Người mách lẻo tiết lộ điều bí mật, con đừng nên giao dịch với người hở môi.
20 He that curseth his father, and mother, his lamp shall be put out in the midst of darkness.
Ngọn đèn của người chửi cha mắng mẹ, phụt tắt đi giữa đêm tối âm u.
21 The inheritance gotten hastily in the beginning, in the end shall be without a blessing.
Gia tài hưởng hấp tấp, phước hạnh chẳng bền lâu.
22 Say not: I will return evil: wait for the Lord and he will deliver thee.
Đừng vội nói: “Thù tôi, tôi trả.” Nhưng hãy chờ Chúa Hằng Hữu giải cứu cho.
23 Diverse weights are an abomination before the Lord: a deceitful balance is not good.
Trái cân non, chiếc cân giả, cả hai đều bị Chúa Hằng Hữu ghét bỏ.
24 The steps of man are guided by the Lord: but who is the man that can understand his own way?
Chúa Hằng Hữu dẫn đưa từng bước một, là người trần, ai hiểu được đường mình?
25 It is ruin to a man to devour holy ones, and after vows to retract.
Khấn nguyện với Đức Chúa Trời mà không suy xét là cạm bẫy cho chính mình.
26 A wise king scattereth the wicked, and bringeth over them the wheel.
Vua khôn ngoan áp dụng trọng hình, tẩy thanh phường gian tà.
27 The spirit of a man is the lamp of the Lord, which searcheth all the hidden things of the bowels.
Tâm linh con người là ngọn đèn của Chúa Hằng Hữu, soi thấu đến những nơi sâu kín trong lòng.
28 Mercy and truth preserve the king, and his throne is strengthened by clemency.
Chỉ có lòng bác ái, chân thành, độ lượng, mới bảo đảm được ngôi nước quân vương.
29 The joy of young men is their strength: and the dignity of old men, their grey hairs.
Trai tráng nhờ sức mạnh được vẻ vang; bậc lão thành vinh quang vì tóc bạc.
30 The blueness of a wound shall wipe away evils: and stripes in the more inward parts of the belly.
Những thương tích làm sạch điều ác, còn roi vọt làm tinh khiết tấm lòng.
