Proverbs 20
1 Wine is a luxurious thing, and drunkenness riotous: whosoever is delighted therewith shell not be wise.
| شەراب گاڵتەجاڕە و مەستی غەڵبەغەڵب دەکات، ئەوەی پێی وێڵ بێت دانا نییە. |
2 As the roaring of a lion, so also is the dread of a king: he that provoketh him, sinneth against his own soul.
| هەڵچوونی پاشا وەک نەڕەی شێرە، ئەوەی تووڕەیی بکات لە دژی گیانی خۆی تاوان دەکات. |
3 It is an honour for a man to separate himself from quarrels: but all fools are meddling with reproaches.
| وازهێنان لە ناکۆکی ڕێزدارییە بۆ پیاو، بەڵام هەموو گێلێک هەڵیدەگیرسێنێت. |
4 Because of the cold the sluggard would not plough: he shall beg therefore in the summer, and it shall not be given him.
| لە زستاندا تەمبەڵ زەوی ناکێڵێت، بۆیە لە کاتی دروێنەدا داوای بەرهەم دەکات و دەستی ناکەوێت. |
5 Counsel in the heart of a man is like deep water: but a wise man will draw it out.
| پلان لە دڵی مرۆڤدا ئاوێکی قووڵە، بەڵام تێگەیشتوو دەریدەهێنێت. |
6 Many men are called merciful: but who shall find a faithful man?
| زۆر کەس بانگەشەی خۆشەویستی نەگۆڕ دەکەن، بەڵام کەسی جێگای متمانە کێ دەیدۆزێتەوە؟ |
7 The just that walketh in his simplicity, shall leave behind him blessed children.
| کەسی ڕاستودروست بە ڕێگای تەواوی خۆیدا دەڕوات، دوای خۆی خۆزگە بە منداڵەکانی دەخوازرێت. |
8 The king, that sitteth on the throne of judgment, scattereth away all evil with his look.
| پاشای دانیشتوو لەسەر تەختی دادوەری، بە چاوەکانی هەموو خراپەیەک شەن دەکات. |
9 Who can say: My heart is clean, I am pure from sin?
| کێیە دەڵێت: «دڵی خۆمم بێگەرد ڕاگرت، پاک بوومەوە لە گوناهم»؟ |
10 Diverse weights and diverse measures, both are abominable before God.
| دوو کێش و دوو پێوانەی لاسەنگ، هەردووکیان قێزەونن لەلای یەزدان. |
11 By his inclinations a child is known, if his works be clean and right.
| تەنانەت منداڵیش بە کردارەکانی دەناسرێت، ئاخۆ کردەوەکەی پاک و ڕاستە. |
12 The hearing ear, and the seeing eye, the Lord hath made them both.
| گوێ کە دەبیستێت و چاو کە دەبینێت، یەزدان دروستکەری هەردووکیانە. |
13 Love not sleep, lest poverty oppress thee: open thy eyes, and be filled with bread.
| حەز لە خەو مەکە نەوەک هەژار بیت، چاوت کراوە بێت و تێر نان بە. |
14 It is nought, it is nought, saith every buyer: and when he is gone away, then he will boast.
| کڕیار دەڵێت: «خراپە، خراپە!» بەڵام کە ڕۆیشت شانازی پێوە دەکات. |
15 There is gold, and a multitude of jewels: but the lips of knowledge are a precious vessel.
| زێڕ هەیە و یاقووت زۆرە، بەڵام لێوی زانیاری گەوهەرێکی بەهادارە. |
16 Take away the garment of him that is surety for a stranger, and take a pledge from him for strangers.
| ئەگەر کەسێک بووە کەفیلی نامۆیەک کەواکەی لێ وەربگرە، بۆ بێگانەیەکیش بارمتەی لێ وەربگرە. |
17 The bread of lying is sweet to a man: but afterwards his mouth shall be filled with gravel.
| بەتامە بۆ مرۆڤ نانی بە فێڵ، بەڵام دواتر دەمی پڕ دەبێت لە چەو. |
18 Designs are strengthened by counsels: and wars are to be managed by governments.
| پلانەکان بە ئامۆژگاری دێنە دی، بە ڕاوێژ بجەنگە. |
19 Meddle not with him that revealeth secrets, and walketh deceitfully, and openeth wide his lips.
| دەمشڕ نهێنی ئاشکرا دەکات، بۆیە تێکەڵی چەنەباز مەبە. |
20 He that curseth his father, and mother, his lamp shall be put out in the midst of darkness.
| ئەوەی نەفرەت لە دایک و باوکی بکات، لەناو جەرگەی تاریکیدا چرای دەکوژرێتەوە. |
21 The inheritance gotten hastily in the beginning, in the end shall be without a blessing.
| میراتێک لە سەرەتای ژیان و بە زوویی دەست بکەوێت لە کۆتاییدا بێ بەرەکەت دەبێت. |
22 Say not: I will return evil: wait for the Lord and he will deliver thee.
| مەڵێ: «خراپە بە خراپە دەدەمەوە.» چاوەڕێی یەزدان بکە ڕزگارت دەکات. |
23 Diverse weights are an abomination before the Lord: a deceitful balance is not good.
| یەزدان قێزی لە بەکارهێنانی دوو کێشی جیاواز دەبێتەوە، تەرازووی لاسەنگ باش نییە. |
24 The steps of man are guided by the Lord: but who is the man that can understand his own way?
| هەنگاوەکانی مرۆڤ لە یەزدانەوەیە، ئیتر مرۆڤ چۆن لە ڕێگای خۆی تێدەگات؟ |
25 It is ruin to a man to devour holy ones, and after vows to retract.
| تەڵەیە بۆ مرۆڤ بە سەرەڕۆیی نەزرێک تەرخان بکات، ئینجا پاش نەزرەکە پرسوڕا بکات. |
26 A wise king scattereth the wicked, and bringeth over them the wheel.
| پاشای دانا بەدکاران شەن دەکات، بە جەنجەڕ بەسەریاندا دێت. |
27 The spirit of a man is the lamp of the Lord, which searcheth all the hidden things of the bowels.
| چرای یەزدان ڕۆحی مرۆڤ دەپشکنێت، هەروەها هەموو ناخی دەروونیش. |
28 Mercy and truth preserve the king, and his throne is strengthened by clemency.
| خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی پاشا دەپارێزن، بە خۆشەویستی نەگۆڕ تەختی دەچەسپێت. |
29 The joy of young men is their strength: and the dignity of old men, their grey hairs.
| شانازی لاوان هێزیانە، ڕیش سپیێتیش شکۆمەندی پیرانە. |
30 The blueness of a wound shall wipe away evils: and stripes in the more inward parts of the belly.
| برینی لێدان خراپە پاک دەکاتەوە، لێدانی قامچیش ناخی دەروون. |
