Proverbs 19

1 Better is the poor man, that walketh in his simplicity, than a rich man that is perverse in his lips, and unwise.

بهتر است انسان فقیر باشد و درستکار تا اینکه بدکار باشد و نادان.

2 Where there is no knowledge of the soul, there is no good: and he that is hasty with his feet shall stumble.

داشتن دل و جرأت بدون حکمت بی‌فایده است و عجله باعث اشتباه می‌شود.

3 The folly of a man supplanteth his seeps: and he fretteth in his mind against God.

انسان با حماقتش زندگی خود را تباه می‌کند و بعد تقصیر را به گردن خداوند می‌اندازد.

4 Riches make many friends: but from the poor man, even they whom he had, depart.

شخص ثروتمند دوستان بسیار پیدا می‌کند، اما وقتی کسی فقیر می‌شود هیچ دوستی برایش باقی نمی‌ماند.

5 A false witness shall not be unpunished: and he that speaketh lies shall not escape.

شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و کسی که دائم دروغ می‌بافد جان به در نخواهد برد.

6 Many honour the person of him that is mighty, and are friends of him that giveth gifts.

مردم دوست دارند پیش بزرگان، خود شیرینی کنند و با کسانی دوست شوند که بذل و بخشش می‌کنند.

7 The brethren of the poor man hate him: moreover also his friends have departed far from him. He that followeth after words only, shall have nothing.

وقتی انسان فقیر شود حتی برادرانش او را ترک می‌کنند چه رسد به دوستانش، و تلاش او برای بازیافتن آنها به جایی نمی‌رسد.

8 But he that possesseth a mind, loveth his own soul, and he that keepeth prudence shall find good things.

هر که در پی حکمت است جانش را دوست دارد و آنکه برای حکمت ارزش قائل شود سعادتمند خواهد شد.

9 A false witness shall not be unpunished: and he that speaketh lies, shall perish.

شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و هر که دائم دروغ می‌بافد هلاک خواهد شد.

10 Delicacies are not seemly for a fool: nor for a servant to have rule over princes.

شایسته نیست که آدم نادان در ناز و نعمت زندگی کند و یا یک برده بر امیران حکومت راند.

11 The learning of a man is known by patience and his glory is to pass over wrongs.

کسی که خشم خود را فرو می‌نشاند عاقل است و آنکه از تقصیرات دیگران چشم‌پوشی می‌کند سرافراز خواهد شد.

12 As the roaring of a lion, so also is the anger of a king: and his cheerfulness as the dew upon the grass.

غضب پادشاه مانند غرش شیر است، اما خشنودی او مثل شبنمی است که بر سبزه می‌نشیند.

13 A foolish son is the grief of his father: and a wrangling wife is like a roof continually dropping through.

فرزند نادان بلای جان پدرش است و غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل قطرات آبی است که دائم در حال چکیدن می‌باشد.

14 House and riches are given by parents: but a prudent wife is properly from the Lord.

خانه و ثروت از اجداد به ارث می‌رسد، اما زن عاقل بخشش خداوند است.

15 Slothfulness casteth into a deep sleep, and an idle soul shall suffer hunger.

کسی که تنبل است و زیاد می‌خوابد، گرسنه می‌ماند.

16 He that keepeth the commandment, keepeth his own soul: but he that neglecteth his own way, shall die.

احکام خدا را نگه دار تا زنده بمانی، زیرا هر که آنها را خوار بشمارد خواهد مرد.

17 He that hath mercy on the poor, lendeth to the Lord: and he will repay him.

وقتی به فقیر کمک می‌کنی مثل این است که به خداوند قرض می‌دهی و خداوند است که قرض تو را پس خواهد داد.

18 Chastise thy son, despair not: but to the killing of him set not thy soul.

فرزند خود را تا دیر نشده تربیت کن؛ اگر غفلت نمایی زندگی او را تباه خواهی کرد.

19 He that is impatient, shall suffer damage: and when he shall take away he shall add another thing.

اگر کسی تندخویی می‌کند بگذار عواقبش را ببیند و مانع او نشو، چون در غیر این صورت او به تندخویی خود ادامه خواهد داد.

20 Hear counsel, and receive instruction, that thou mayst be wise in thy latter end.

اگر به پند و اندرز گوش دهی تا آخر عمرت از حکمت برخوردار خواهی بود.

21 There are many thoughts in the heart of a man: but the will of the Lord shall stand firm.

انسان نقشه‌های زیادی در سر می‌پروراند، اما نقشه‌هایی که مطابق با خواست خدا باشد اجرا خواهد شد.

22 A needy man is merciful: and better is the poor than the lying man.

آنچه مهم است محبت و وفاداری است. بهتر است شخص فقیر باشد تا اینکه با نادرستی زندگی کند.

23 The fear of the Lord is unto life: and he shall abide in fulness without being visited with evil.

خداترسی به انسان حیات می‌بخشد و او را کامیاب گردانده از هر بلایی محفوظ می‌دارد.

24 The slothful hideth his hand under his armpit, and will not so much as bring it to his mouth.

آدم تنبل دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند، ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهان خود نمی‌گذارد.

25 The wicked man being; scourged, the fool shall be wiser: but if thou rebuke a wise man he will understand discipline.

مسخره کننده را تنبیه کن تا مایهٔ عبرت جاهلان شود. اشتباهات شخص فهمیده را به او گوشزد نما تا فهمیده‌تر شود.

26 He that afflicteth his father, and chaseth away his mother, is infamous and unhappy.

پسری که با پدرش بدرفتاری می‌کند و مادرش را از خانه بیرون می‌راند، مایه ننگ و رسوایی است.

27 Cease not, O my son, to hear instruction, and be not ignorant of the words of knowledge.

پسرم، از گوش دادن به تعلیمی که تو را از حکمت دور می‌کند خودداری نما.

28 An unjust witness scorneth judgment: and the mouth of the wicked devoureth iniquity.

شاهد پست و فرومایه عدالت را به بازی می‌گیرد و از گناه کردن لذت می‌برد.

29 Judgments are prepared for scorners: and striking hammers for the bodies of fools.

مسخره‌کنندگان و احمقان، به شدت مجازات خواهند شد.