Proverbs 17
1 Better is a dry morsel with joy, than a house full of victims with strife.
Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
2 A wise servant shall rule over foolish sons, and shall divide the inheritance among the brethren.
Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
3 As silver is tried by fire, and gold in the furnace: so the Lord trieth the hearts.
Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
4 The evil man obeyeth an unjust tongue: and the deceitful hearkeneth to lying lips.
Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
5 He that despiseth the poor, reproacheth his Maker; and he that rejoiceth at another man’s ruin, shall not be unpunished.
Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
6 Children’s children are the crown of old men: and the glory of children are their fathers.
Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
7 Eloquent words do not become a fool, nor lying lips a prince.
Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
8 The expectation of him that expecteth, is a most acceptable jewel: whithersoever he turneth himself, he understandeth wisely.
Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
9 He that concealeth a transgression. seeketh friendships: he that repeateth it again, separateth friends.
Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
10 A reproof availeth more with a wise man, than a hundred stripes with a fool.
Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
11 An evil man always seeketh quarrels: but a cruel angel shall be sent against him.
Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
12 It is better to meet a bear robbed of her whelps, than a fool trusting in his own folly.
Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
13 He that rendereth evil for good, evil shall not depart from his house.
Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
14 The beginning of quarrels is as when one letteth out water: before he suffereth reproach he forsaketh judgment.
Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
15 He that justifieth the wicked, and he that condemneth the just, both are abominable before God.
Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
16 What doth it avail a fool to have riches, seeing he cannot buy wisdom? He that maketh his house high, seeketh a downfall: and he that refuseth to learn, shall fall into evils.
Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
17 He that is a friend loveth at all times: and a brother is proved in distress.
Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
18 A foolish man will clap hands, when he is surety for his friend.
Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
19 He that studieth discords, loveth quarrels: and he that exalteth his door, seeketh ruin.
Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
20 He that is of a perverse heart, shall not find good: and he that perverteth his tongue, shall fall into evil.
Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
21 A fool is born to his own disgrace: and even his father shall not rejoice in a fool.
Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
22 A joyful mind maketh age flourishing: a sorrowful spirit drieth up the bones.
Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
23 The wicked man taketh gifts out of the bosom, that he may pervert the paths of judgment.
Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
24 Wisdom shineth in the face of the wise: the eyes of fools are in the ends of the earth.
Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
25 A foolish son is the anger of the father: and the sorrow of the mother that bore him.
Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
26 It is no good thing to do hurt to the just: nor to strike the prince, who judgeth right.
Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
27 He that setteth bounds to his words. is knowing and wise: and the man of understanding is of a precious spirit.
Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
28 Even a fool, if he will hold his peace shall be counted wise: and if he close his lips, a man of understanding.
Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
