Proverbs 16

1 It is the part of man to prepare the soul: and of the Lord to govern the tongue.

انسان نقشه‌های زیادی می‌کشد، اما نتیجهٔ نهایی آنها در دست خداست.

2 All the ways of a man are open to his eyes: the Lord is the weigher of spirits.

تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

3 Lay open thy works to the Lord: and thy thoughts shall be directed.

نقشه‌های خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در کارهایت موفق خواهی شد.

4 The Lord hath made all things for himself: the wicked also for the evil day.

خداوند هر چیزی را برای هدف و منظوری خلق کرده است. او حتی بدکاران را برای مجازات آفریده است.

5 Every proud man is an abomination to the Lord: though hand should be joined to hand, he is not innocent. The beginning of a good way is to do justice; and this is more acceptable with God, than to offer sacrifices.

خداوند از اشخاص متکبر نفرت دارد و هرگز اجازه نخواهد داد آنها از مجازات فرار کنند.

6 By mercy and truth iniquity is redeemed: and by the fear of the Lord men depart from evil.

درستکار و با محبت باش که خدا گناهت را خواهد بخشید. از خداوند بترس که بدی از تو دور خواهد شد.

7 When the ways of man shall please the Lord, he will convert even his enemies to peace.

وقتی کسی خدا را خشنود می‌سازد، خدا کاری می‌کند که حتی دشمنان آن شخص نیز با وی از در صلح و آشتی درآیند.

8 Better is a little with justice, than great revenues with iniquity.

ثروت اندک که با درستکاری به دست آمده باشد بهتر است از ثروت هنگفتی که از راه نادرست فراهم شده باشد.

9 The heart of man disposeth his way: but the Lord must direct his steps.

انسان در فکر خود نقشه‌ها می‌کشد، اما خداوند او را در انجام آنها هدایت می‌کند.

10 Divination is in the lips of the king, his mouth shall not err in judgment.

پادشاه با حکمت الاهی سخن می‌گوید، پس نباید به عدالت خیانت ورزد.

11 Weight and balance are judgments of the Lord: and his work all the weights of the bag.

میزان و ترازوهای درست از آنِ خداوند است، همۀ وزنه‌های کیسه، ساختۀ اوست.

12 They that act wickedly are abominable to the king: for the throne is established by justice.

پادشاهان نمی‌توانند ظلم کنند، زیرا تخت سلطنت از عدالت برقرار می‌ماند.

13 Just lips are the delight of kings: he that speaketh right things shall be loved.

پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود ایشان خشنود می‌شوند.

14 The wrath of a king is as messengers of death: and the wise man will pacify it.

خشم پادشاه پیک مرگ است ولی مرد عاقل آن را فرو می‌نشاند.

15 In the cheerfulness of the king’s countenance is life: and his clemency is like the latter rain.

شادی و رضایت پادشاه مانند ابر بهاری است که حیات به ارمغان می‌آورد.

16 Get wisdom, because it is better than gold: and purchase prudence, for it is more precious than silver.

به دست آوردن حکمت و دانایی بهتر است از اندوختن طلا و نقره.

17 The path of the just departeth from evils: he that keepeth his soul keepeth his way.

راه خداشناسان دور از هر نوع بدی است و هر که در این راه گام بردارد جان خود را حفظ خواهد کرد.

18 Pride goeth before destruction: and the spirit is lifted up before a fall.

غرور منجر به هلاکت می‌شود و تکبر به سقوط می‌انجامد.

19 It is better to be humbled with the meek, than to divide spoils with the proud.

بهتر است انسان متواضع باشد و با ستمدیدگان بنشیند تا اینکه میان متکبران باشد و در غنایم آنها سهیم شود.

20 The learned in word shall find good things: and he that trusteth in the Lord is blessed.

آنانی که کلام خداوند را اطاعت کنند سعادتمند خواهند شد و کسانی که بر او توکل نمایند برکت خواهند یافت.

21 The wise in heart shall be called prudent: and he that is sweet in words shall attain to greater things.

دانا را از فهمش می‌شناسند و سخنان دلنشین او انسان را مجاب می‌کند.

22 Knowledge is a fountain of life to him that possesseth it: the instruction of fools is foolishness.

حکمت برای کسانی که از آن برخوردارند چشمهٔ حیات است، ولی حماقت برای نادانان مجازات به بار می‌آورد.

23 The heart of the wise shall instruct his mouth: and shall add grace to his lips.

سخنان شخص دانا عاقلانه است و تعالیمی که او می‌دهد مؤثر می‌باشد.

24 Well ordered words are as a honeycomb: sweet to the soul, and health to the bones.

سخنان محبت‌آمیز مانند عسل شیرین است و جان انسان را شفا می‌بخشد.

25 There is a way that seemeth to a man right: and the ends thereof lead to death.

راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند، اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

26 The soul of him that laboureth, laboureth for himself, because his mouth hath obliged him to it.

گرسنگی خوب است زیرا تو را وادار می‌کند که برای رفع آن کار کنی.

27 The wicked man diggeth evil, and in his lips is a burning fire.

آدم بدکار نقشه‌های پلید می‌کشد و سخنانش مثل آتش می‌سوزاند.

28 A perverse man stirreth up quarrels: and one full of words separateth princes.

شخص بداندیش نزاع به پا می‌کند و آدم سخن‌چین بهترین دوستان را از هم جدا می‌نماید.

29 An unjust man allureth his friend: and leadeth him into a way that is not good.

آدم ظالم همسایه‌اش را فریب می‌دهد و او را به راه نادرست می‌کشاند.

30 He that with fixed eyes deviseth wicked things, biting his lips, bringeth: evil to pass.

شخص بدکار چشمان خود را می‌بندد و لبهایش را جمع می‌کند تا برای انجام مقاصد پلید خود نقشه بکشد.

31 Old age is a crown of dignity, when it is found in the ways of justice.

موی سپید تاج جلال است که با زندگی خداپسندانه به دست می‌آید.

32 The patient man is better than the valiant: and he that ruleth his spirit than he that taketh cities.

صبر از قدرت بهتر است و کسی که بر خود مسلط باشد از شخصی که شهری را تسخیر نماید برتر است.

33 Lots are cast into the lap, but they are disposed of by the Lord.

انسان قرعه را می‌اندازد، اما حکم آن را خداوند تعیین می‌کند.