Proverbs 14
1 A wise woman buildeth her house: but the foolish will pull down with her hands that also which is built.
Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
2 He that walketh in the right way, and feareth God, Cis despised by him that goeth by an infamous way.
Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
3 In the mouth of a fool is the rod of pride: but the lips of the wise preserve them.
W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
4 Where there are no oxen, the crib is empty: but where there is much corn, there the strength of the ox is manifest.
Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
5 A faithful witness will not lie: but a deceitful witness uttereth a lie.
Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
6 A scorner seeketh wisdom, and findeth it not: the learning of the wise is easy.
Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
7 Go against a foolish man, and he knoweth not the lips of prudence.
Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
8 The wisdom of a. discreet man is to understand his way: and the imprudence of fools erreth.
Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
9 A fool will laugh at sin, but among the just grace shall abide.
Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
10 The heart that knoweth the bitterness of his own soul, in his joy the stranger shall not intermeddle.
Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
11 The house of the wicked shall be destroyed: but the tabernacles of the just shall flourish.
Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
12 There is a way which seemeth just to a man: but the ends thereof lead to death.
Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
13 Laughter shall be mingled with sorrow, and mourning taketh hold of the end of joy.
Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
14 A fool shall be filled with his own ways, and the good man shall be above him.
Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
15 The innocent believeth every word: the discreet man considereth his steps. No good shall come to the deceitful son: but the wise servant shall prosper in his dealings, and his way shall be made straight.
Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
16 A wise man feareth and declineth from evil: the fool leapeth over and is confident.
Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
17 The impatient man shall work folly: and the crafty man is hateful.
Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
18 The childish shall possess folly, and the prudent, shall look for knowledge.
Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
19 The evil shall fall down before the good: and the wicked before the gates of the just.
źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
20 The poor man shall be hateful even to his own neighbour: but the friends of the rich are many.
Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
21 He that despiseth his neighbour, sinneth: but he that sheweth mercy to the poor, shall be blessed. He that believeth in the Lord, loveth mercy.
Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
22 They err that work evil: but mercy and truth prepare good things.
Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
23 In much work there shall be abundance: but where there are many words, there is oftentimes want.
W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
24 The crown of the wise is their riches: the folly of fools, imprudence.
Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
25 A faithful witness delivereth souls: and the double dealer uttereth lies.
Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
26 In the fear of the Lord is confidence of strength, and there shall be hope for his children.
Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
27 The fear of the Lord is a fountain of life, to decline from the ruin of death.
Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
28 In the multitude of people is the dignity of the king: and in the small number of people the dishonour of the prince.
W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
29 He that is patient, is governed with much wisdom: but he that is impatient, exalteth his folly.
Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
30 Soundness of heart is the life of the flesh: but envy is the rottenness of the bones.
Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
31 He that oppresseth the poor, upbraideth his Maker: but he that hath pity on the poor, honoureth him.
Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
32 The wicked man shall be driven out in his wickedness: but the just hath hope in his death.
Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
33 In the heart of the prudent resteth wisdom, and it shall instruct all the ignorant.
W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
34 Justice exalteth a nation: but sin maketh nations miserable.
Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
35 A wise servant is acceptable to the king: he that is good for nothing shall feel his anger.
Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
