Proverbs 13
1 A wise son heareth the doctrine of his father: but he that is a scorner, beareth not when he is reproved.
Ang usa ka manggialamon nga anak mamati sa pahamatngon sa iyang amahan; Apan ang usa ka mayubiton dili mamati sa pagbadlong.
2 Of the fruit of his own mouth shall a man be filled with good things: but the soul of transgressors is wicked.
Ang tawo magakaon ug maayo pinaagi sa bunga sa iyang baba; Apan ang kalag sa maluibon magakaon sa pagpanlupig.
3 He that keepeth his mouth, keepeth his soul: but he that hath no guard on his speech shall meet with evils.
Kadtong nagabantay sa iyang baba nagamatngon sa iyang kinabuhi; Apan kadtong nagawalis sa halapad gayud sa iyang mga ngabil adunay kadautan.
4 The sluggard willeth and willeth not: but the soul of them that work, shall be made fat.
Ang kalag sa tapulan nagatinguha, ug siya walay bisan unsa; Apan ang kalag sa makugihon mahimong matambok,
5 The just shall hate a lying word: but the wicked confoundeth, and shall be confounded.
Ang usa ka tawo nga matarung magadumot sa pagpamakak; Apan ang usa ka dautang tawo makaluod, ug modangat sa kaulawon.
6 Justice keepeth the way of the innocent: but wickedness overthroweth the sinner.
Ang pagkamatarung nagabantay niadtong matul-id sa iyang dalan; Apan ang kadautan mopukan sa makasasala.
7 One is as it were rich, when he hath nothing: and another is as it were poor, when he hath great riches.
Adunay magapakadato sa iyang kaugalingon, apan siya walay bisan unsa; Adunay magapakakabus sa iyang kaugalingon, apan siya may dakung katigayonan.
8 The ransom of a man’s life are his riches: but he that is poor beareth not reprehension.
Ang lukat sa usa ka tawo sa iyang kinabuhi mao ang iyang mga bahandi; Apan ang kabus dili mamati sa bisan unsay paghulga.
9 The light of the just giveth joy: but the lamp of the wicked shall be put out.
Ang kahayag sa matarung malipayon; Apan ang lamparahan sa dautan pagapalongon.
10 Among the proud there are always contentions: but they that do all things with counsel, are ruled by wisdom.
Tungod sa pagkamapahitas-on modangat lamang ang panagkabingkil; Apan sa maayong tinambagan mao ang kaalam.
11 Substance got in haste shall be diminished: but that which by little and little is gathered with the hand shall increase.
Ang katigayonan nga maani sa kakawangan magakahanaw; Apan kadtong nagatigum pinaagi sa pagpamoo adunay kauswagan.
12 Hope that is deferred afflicteth the soul: desire when it cometh is a tree of life.
Ang paglaum nga makulangan makapadaut sa kasingkasing; Apan kong ang tinguha modangat, kana mao ang usa ka kahoy sa kinabuhi.
13 Whosoever speaketh ill of any thing, bindeth himself for the time to come: but he that feareth the commandment, shall dwell in peace. Deceitful souls go astray in sins: the just are merciful, and shew mercy.
Bisan kinsa nga magatamay sa pulong magadala ug kadaut sa iyang kaugalingon; Apan kadtong mahadlok sa kasugoan pagabalusan.
14 The law of the wise is a fountain of life, that he may decline from the ruin of death.
Ang balaod sa manggialamon maoy usa ka tuburan sa kinabuhi, Aron nga ang usa makalikay gikan sa mga lit-ag sa kamatayon.
15 Good instruction shall give grace: in the way of scorners is a deep pit.
Ang maayong pagsabut mohatag ug kalooy; Apan ang dalan sa malapason maoy malisud.
16 The prudent mall doth all things with counsel: but he that is a fool, layeth open his folly.
Ang tagsatagsa ka buotan nga tawo magabuhat uban sa kahibalo; Apan ang buang magapagarbo sa iyang binuang.
17 The messenger of the wicked shall fall into mischief: but a faithful ambassador is health.
Ang usa ka dautan nga sinugo mahulog ngadto sa kadaut; Apan ang usa ka matinumanon nga sinaligan maoy makaayo.
18 Poverty and shame to him that refuseth instruction: but he that yieldeth to reproof, shall be glorified.
Ang kawalad-on ug kaulaw modangat kaniya nga magadumili sa pagsaway; Apan kadtong manumbaling sa pagbadlong pagapasidunggan.
19 The desire that is accomplished, delighteth the soul: fools hate them that flee from evil things.
Ang tinguha nga natuman maoy katam-is sa kalag; Apan maoy usa ka dulumtanan sa mga buang ang pagbiya gikan sa dautan.
20 He that walketh with the wise, shall be wise: a friend of fools shall become like to them.
Lakat uban sa tawong manggialamon, ug ikaw mahimong manggialamon; Apan ang kauban sa mga buang magaantus tungod niana.
21 Evil pursueth sinners: and to the just good shall be repaid.
Ang dautan nagalutos sa mga makasasala; Apan ang matarung pagabalusan uban sa maayo.
22 The good man leaveth heirs, sons, and grandsons: and the substance of the sinner is kept for the just.
Ang usa ka maayong tawo magabilin ug usa ka panulondon alang sa mga anak sa iyang mga anak; Ug ang katigayonan sa mga makasasala gitigum alang sa mga matarung.
23 Much food is in the tillage of fathers: but for others it is gathered with out judgment.
Daghan ang makaon diha sa binaulan nga yuta sa kabus; Apan adunay pagalaglagon tungod sa pagkawalay-justicia.
24 He that spareth the rod hateth his son: but he that loveth him correcteth him betimes.
Kadtong nagahawid sa iyang bunal nagadumot sa iyang anak; Apan kadtong nahagugma kaniya magacastigo kaniya sa matag-panahon.
25 The just eateth and filleth his soul: but the belly of the wicked is never to be filled.
Ang matarung magakaon aron sa pagpabusog sa iyang kalag; Apan ang tiyan sa mga dautan pagagutomon.
