Matthew 22
1 And Jesus answering, spoke again in parables to them, saying:
Si Jesus misulti pag-usab ngadto kanila sa mga sambingay, nga nag-ingon,
2 The kingdom of heaven is likened to a king, who made a marriage for his son.
“Ang gingharian sa langit sama sa usa ka hari nga naghimog usa ka kombira sa kasal alang sa iyang anak nga lalaki.
3 And he sent his servants, to call them that were invited to the marriage; and they would not come.
Nagpadala siya sa iyang mga sulugoon aron sa pagtawag niadtong dinapit aron moadto sa kombira sa kasal, apan wala sila nangabot.
4 Again he sent other servants, saying: Tell them that were invited, Behold, I have prepared my dinner; my beeves and fatlings are killed, and all things are ready: come ye to the marriage.
Nagpadala na usab ang hari sa ubang sulugoon, nga nag-ingon, 'Sultihi silang dinapit, “Tan-awa, naandam ko na ang akong panihapon. Ang akong mga baka ug pinatambok nga nating mga baka naihaw na, ug naandam na ang tanang butang. Adto na sa kombira sa kasal.”'
5 But they neglected, and went their own ways, one to his farm, and another to his merchandise.
Apan kadtong mga tawo wala maninuod sa pagtagad sa iyang pagdapit. Milakaw ang pipila balik sa ilang kaugalingong kaumahan, ug ang uban milakaw balik ngadto sa ilang mga dapit sa pagpatigayon.
6 And the rest laid hands on his servants, and having treated them contumeliously, put them to death.
Gidapat sa uban ang ilang mga kamot ngadto sa mga sulugoon sa hari, gipakaulawan sila, ug gipatay sila.
7 But when the king had heard of it, he was angry, and sending his armies, he destroyed those murderers, and burnt their city.
Apan nasuko ang hari. Gipadala niya ang iyang kasundalohan, ug gipatay kadtong mga mamumuno, ug gisunog ang ilang siyudad.
8 Then he saith to his servants: The marriage indeed is ready; but they that were invited were not worthy.
Unya miingon siya sa iyang mga sulugoon, 'Ang kombira sa kasal naandam na, apan kadtong dinapit dili takos.
9 Go ye therefore into the highways; and as many as you shall find, call to the marriage.
Busa adto sa mga kadalanan ug dapita ang daghang tawo kutob sa imong mahimo paingon sa kombira sa kasal.'
10 And his servants going forth into the ways, gathered together all that they found, both bad and good: and the marriage was filled with guests.
Milakaw ang mga sulugoon sa mga kadalanan ug gitigom ang tanang mga tawo nga ilang nakaplagan, daotan man o maayo. Busa ang tigomanan sa kasal napuno sa mga bisita.
11 And the king went in to see the guests: and he saw there a man who had not on a wedding garment.
Apan sa dihang miabot ang hari aron sa pagtan-aw sa mga bisita, nakita niya didto ang usa ka tawo nga wala mosul-ob sa bisting pangkasal.
12 And he saith to him: Friend, how camest thou in hither not having a wedding garment? But he was silent.
Ang hari miingon ngadto kaniya, 'Higala, giunsa mo man pagsulod dinhi nga wala mobisti ug pangkasal?' Ug ang tawo wala makatingog.
13 Then the king said to the waiters: Bind his hands and feet, and cast him into the exterior darkness: there shall be weeping and gnashing of teeth.
Unya ang hari miingon ngadto sa mga sulugoon, 'Gapusa ang kamot ug tiil niining tawhana, ug ilabay siya didto sa gawas nga mangitngit, diin adunay paghilak ug pagkagot sa mga ngipon.'
14 For many are called, but few are chosen.
Kay daghang mga tawo ang gitawag, apan diyutay ra ang gipili.”
15 Then the Pharisees going, consulted among themselves how to insnare him in his speech.
Unya ang mga Pariseo miadto ug naglaraw unsaon nila pagbitik si Jesus pinaagi sa iyang kaugalingong pagsulti.
16 And they sent to him their disciples with the Herodians, saying: Master, we know that thou art a true speaker, and teachest the way of God in truth, neither carest thou for any man: for thou dost not regard the person of men.
Unya gipadala nila ngadto kaniya ang ilang mga disipulo, kauban ang mga sakop ni Herodes. Miingon sila ngadto kang Jesus, “Magtutudlo, nakabalo kami nga ikaw matinud-anon, ug nga ikaw nagtudlo sa paagi sa Dios diha sa kamatuoran. Wala ikaw manginlabot sa pahayag sa uban, ug wala ikaw nagpakitag pagpalabi taliwala sa mga tawo.
17 Tell us therefore what dost thou think, is it lawful to give tribute to Caesar, or not?
Busa sultihi kami, unsa ang imong hunahuna? Uyon ba kini sa balaod nga mobayad sa mga buhis ngadto kang Cesar o dili?”
18 But Jesus knowing their wickedness, said: Why do you tempt me, ye hypocrites?
Apan nasabtan ni Jesus ang ilang pagkadaotan ug miingon, “Nganong kamo nagasulay man kanako, kamo mga tigpakaaron-ingnon?
19 Shew me the coin of the tribute. And they offered him a penny.
Ipakita kanako ang salapi sa buhis. “Unya sila nagdala ug usa ka dinaryo ngadto kaniya.
20 And Jesus saith to them: Whose image and inscription is this?
Si Jesus miingon ngadto kanila, “Kang kinsang dagway ug ngalan kini?”
21 They say to him: Caesar’s. Then he saith to them: Render therefore to Caesar the things that are Caesar’s; and to God, the things that are God’s.
Sila miingon ngadto kaniya, “kang Cesar.” Unya si Jesus miingon ngadto kanila, “Busa ihatag kang Cesar ang mga butang nga iya kang Cesar, ug sa Dios ang mga butang nga iya sa Dios.”
22 And hearing this they wondered, and leaving him, went their ways.
Sa dihang sila nakadungog niini, sila natingala. Unya mibiya sila kaniya ug milakaw palayo.
23 That day there came to him the Sadducees, who say there is no resurrection; and asked him,
Niadtong adlawa ang pipila ka mga Saduseo miduol ngadto kaniya, kadtong nagsulti nga walay pagkabanhaw. Nangutana sila kaniya,
24 Saying: Master, Moses said: If a man die having no son, his brother shall marry his wife, and raise up issue to his brother.
nga nag-ingon, “Magtutudlo, si Moises miingon, 'Kung ang usa ka tawo mamatay, nga wala makabaton ug mga anak, ang iyang igsoong lalaki kinahanglan nga makigminyo sa iyang asawa ug magbaton ug anak alang sa iyang igsoong lalaki.'
25 Now there were with us seven brethren: and the first having married a wife, died; and not having issue, left his wife to his brother.
Adunay pito ka managsoon. Ang nauna nakigminyo ug unya namatay, mibiya nga walay anak. Gibilin niya ang iyang asawa ngadto sa iyang igsoong lalaki.
26 In like manner the second, and the third, and so on to the seventh.
Unya ang ikaduhang igsoong lalaki naghimo sa samang butang, unya ang ikatulo, hangtod sa ikapito nga igsoon,
27 And last of all the woman died also.
Pagkahuman nilang tanan, namatay ang babaye.
28 At the resurrection therefore whose wife of the seven shall she be? for they all had her.
Karon diha sa pagkabanhaw, kang kinsang asawa siya sa pito ka managsoon? Kay silang tanan nakaangkon man kaniya.”
29 And Jesus answering, said to them: You err, not knowing the Scriptures, nor the power of God.
Apan si Jesus mitubag ug miingon kanila, “Nasayop kamo, tungod kay wala kamo masayod sa kasulatan ni sa gahom sa Dios.
30 For in the resurrection they shall neither marry nor be married; but shall be as the angels of God in heaven.
Kay diha sa pagkabanhaw dili na sila magminyoay, ni ihatag sa kaminyoon. Hinuon, mahisama na sila sa mga anghel sa langit.
31 And concerning the resurrection of the dead, have you not read that which was spoken by God, saying to you:
Apan mahitungod sa pagkabanhaw sa mga patay, wala ba ninyo mabasa unsa ang giingon kaninyo pinaagi sa Dios, nga nag-ingon,
32 I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob? He is not the God of the dead, but of the living.
'Ako ang Dios ni Abraham, ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob'? Ang Dios dili Dios sa mga patay, apan sa mga buhi.
33 And the multitudes hearing it, were in admiration at his doctrine.
Sa dihang ang mga panon sa katawhan nakadungog niini, natingala sila sa iyang pagpanudlo.
34 But the Pharisees hearing that he had silenced the Sadducees, came together:
Apan sa dihang ang mga Pariseo nakadungog nga si Jesus nagpahilom sa mga Saduseo, naghiusa sila sa pagtigom.
35 And one of them, a doctor of the law, asking him, tempting him:
Ang usa kanila nga magbabalaod, nangutana kaniya ug usa ka pangutana, aron pagsulay kaniya-
36 Master, which is the greatest commandment in the law?
“Magtutudlo, unsa man ang labing dako nga kasugoan diha sa balaod?”
37 Jesus said to him: Thou shalt love the Lord thy God with thy whole heart, and with thy whole soul, and with thy whole mind.
Si Jesus miingon kaniya, “'Kinahanglan nimong higugmaon ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok nimong kasingkasing, sa tibuok nimong kalag, ug sa tibuok nimong hunahuna.'
38 This is the greatest and the first commandment.
Mao kini ang dako ug nauna nga kasugoan.
39 And the second is like to this: Thou shalt love thy neighbor as thyself.
Ug ang ikaduhang kasugoan sama niini— 'Kinahanglan nimong higugmaon ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.'
40 On these two commandments dependeth the whole law and the prophets.
Dinhi niining duha ka mga kasugoan nagsukad ang tibuok balaod ug ang mga propeta.”
41 And the Pharisees being gathered together, Jesus asked them,
Karon samtang ang mga Pariseo nagpabilin nga nagtigom, si Jesus nangutana kanila ug usa ka pangutana.
42 Saying: What think you of Christ? whose son is he? They say to him: David’s.
Miingon siya, “Unsa ang inyong hunahuna mahitungod kang Cristo? Kang kinsa siyang anak?” Miingon sila kaniya, “Ang anak ni David.”
43 He saith to them: How then doth David in spirit call him Lord, saying:
Si Jesus miingon kanila, “Unya giunsa man ni David diha sa Espiritu sa pagtawag kaniya ug Ginoo, nga nag-ingon,
44 The Lord said to my Lord, Sit on my right hand, until I make thy enemies thy footstool?
'Ang Ginoo miingon sa akong Ginoo, “Lingkod sa akong tuong kamot, hangtod nga akong himuon ang imong mga kaaway nga imong tumbanan.'”?”
45 If David then call him Lord, how is he his son?
Unya kung si David nagtawag kang Cristo nga 'Ginoo', giunsa paghimo kaniya nga anak ni David?”
46 And no man was able to answer him a word; neither durst any man from that day forth ask him any more questions.
Walay usa nga nakahimo sa pagtubag kaniya sa usa ka pulong, ug wala nay tawo nga nangahas sa pagpangutana kaniya sa daghan pang mga pangutana sukad niadtong adlawa.
