Luke 24
1 And on the first day of the week, very early in the morning, they came to the sepulchre, bringing the spices which they had prepared.
Mjög snemma á sunnudagsmorgni fóru konurnar með smyrslin til grafarinnar.
2 And they found the stone rolled back from the sepulchre.
Þá sáu þær að stóra steininum, sem var fyrir grafardyrunum, hafði verið velt frá.
3 And going in, they found not the body of the Lord Jesus.
Þær fóru inn í gröfina og sáu að líkami Drottins Jesú var horfinn.
4 And it came to pass, as they were astonished in their mind at this, behold, two men stood by them, in shining apparel.
Þær skildu ekkert í þessu og reyndu að ímynda sér hvað orðið hefði um hann. En skyndilega birtust tveir menn hjá þeim, í skínandi hvítum klæðum, svo að þær fengu ofbirtu í augun.
5 And as they were afraid, and bowed down their countenance towards the ground, they said unto them: Why seek you the living with the dead?
Þær urðu skelfingu lostnar, hneigðu sig og huldu andlit sín. Mennirnir spurðu: „Hvers vegna leitið þið hans sem er lifandi, meðal hinna dauðu?
6 He is not here, but is risen. Remember how he spoke unto you, when he was in Galilee,
Hann er ekki hér. Hann er upprisinn! Munið þið ekki hvað hann sagði við ykkur í Galíleu. Að Kristur yrði svikinn í hendur vondra manna, sem myndu krossfesta hann, en eftir það mundi hann rísa upp á þriðja degi.“
7 Saying: The Son of man must be delivered into the hands of sinful men, and be crucified, and the third day rise again.
8 And they remembered his words.
Þá minntust þær orða hans
9 And going back from the sepulchre, they told all these things to the eleven, and to all the rest.
og flýttu sér aftur til Jerúsalem til að segja lærisveinunum ellefu – og öllum hinum – hvað gerst hafði.
10 And it was Mary Magdalen, and Joanna, and Mary of James, and the other women that were with them, who told these things to the apostles.
Konurnar sem fóru til grafarinnar voru þær María Magdalena, Jóhanna, María móðir Jakobs og nokkrar aðrar.
11 And these words seemed to them as idle tales; and they did not believe them.
En lærisveinarnir trúðu ekki frásögn þeirra.
12 But Peter rising up, ran to the sepulchre, and stooping down, he saw the linen cloths laid by themselves; and went away wondering in himself at that which was come to pass.
Samt sem áður hljóp Pétur út að gröfinni til að athuga þetta. Hann nam staðar úti fyrir gröfinni og leit inn, en sá ekkert nema léreftsdúkinn. Pétur varð mjög undrandi og fór aftur heim.
13 And behold, two of them went, the same day, to a town which was sixty furlongs from Jerusalem, named Emmaus.
Þennan sama sunnudag fóru tveir af fylgjendum Jesú gangandi til þorpsins Emmaus, sem er rúma 12 kílómetra frá Jerúsalem.
14 And they talked together of all these things which had happened.
Á leiðinni ræddu þeir saman um atburði þessa.
15 And it came to pass, that while they talked and reasoned with themselves, Jesus himself also drawing near, went with them.
Þá kom Jesús sjálfur til þeirra og slóst í för með þeim,
16 But their eyes were held, that they should not know him.
en þeir þekktu hann ekki ( – það var eins og Guð héldi því leyndu fyrir þeim).
17 And he said to them: What are these discourses that you hold one with another as you walk, and are sad?
„Um hvað eruð þið að tala, svona áhyggjufullir?“spurði Jesús. Þeir námu staðar rétt sem snöggvast, daprir á svip.
18 And the one of them, whose name was Cleophas, answering, said to him: Art thou only a stranger to Jerusalem, and hast not known the things that have been done there in these days?
Kleófas, annar þeirra, varð fyrir svörum og sagði: „Þú hlýtur að vera eini maðurinn í Jerúsalem, sem ekki hefur heyrt um hina hræðilegu atburði sem þar hafa gerst undanfarna daga.“
19 To whom he said: What things? And they said: Concerning Jesus of Nazareth, who was a prophet, mighty in work and word before God and all the people;
„Hvað þá?“spurði Jesús. „Jú, þetta með Jesú, manninn frá Nasaret, “sögðu þeir. „Hann var spámaður, sem gerði ótrúleg kraftaverk, og frábær kennari. Hann var virtur bæði af Guði og mönnum.
20 And how our chief priests and princes delivered him to be condemned to death, and crucified him.
En æðstu prestarnir og leiðtogar þjóðar okkar handtóku hann og framseldu rómversku yfirvöldunum, sem dæmdu hann til dauða og krossfestu hann.
21 But we hoped, that it was he that should have redeemed Israel: and now besides all this, today is the third day since these things were done.
Við héldum að hann væri Kristur og að hann hefði komið til að bjarga Ísrael. Þetta gerðist fyrir þrem dögum,
22 Yea and certain women also of our company affrighted us, who before it was light, were at the sepulchre,
en nú snemma í morgun fóru nokkrar konur úr hópi okkar, fylgjenda hans, út að gröfinni. Komu síðan aftur með þær furðulegu fréttir að líkami hans væri horfinn og að þær hefðu séð engla, sem sögðu að hann væri á lífi!
23 And not finding his body, came, saying, that they had also seen a vision of angels, who say that he is alive.
24 And some of our people went to the sepulchre, and found it so as the women had said, but him they found not.
Sumir okkar hlupu þangað til að gá að því og það reyndist rétt – líkami Jesú var horfinn eins og konurnar höfðu sagt.“
25 Then he said to them: O foolish, and slow of heart to believe in all things which the prophets have spoken.
Þá sagði Jesús: „Æ, skelfing eruð þið heimskir og tregir! Hvers vegna eigið þið svona erfitt með að trúa því sem Biblían segir?
26 Ought not Christ to have suffered these things, and so to enter into his glory?
Sögðu spámennirnir það ekki greinilega fyrir að Kristur yrði að þjást á þennan hátt, áður en hann gengi inn í dýrð sína?“
27 And beginning at Moses and all the prophets, he expounded to them in all the scriptures, the things that were concerning him.
Síðan vitnaði Jesús í hvert spámannaritið á fætur öðru. Hann byrjaði á fyrstu Mósebók og svo áfram í gegnum Gamla testamentið og útskýrði fyrir þeim hvað þar væri sagt um hann sjálfan.
28 And they drew night to the town, whither they were going: and he made as though he would go farther.
Nú var stutt eftir á leiðarenda. Jesús lét sem hann ætlaði lengra,
29 But they constrained him; saying: Stay with us, because it is towards evening, and the day is now far spent. And he went in with them.
en þeir margbáðu hann að gista hjá sér, því það var orðið framorðið. Hann lét undan og fór með þeim.
30 And it came to pass, whilst he was at table with them, he took bread, and blessed, and brake, and gave to them.
Þeir settust niður til að borða og Jesús flutti þakkarbæn yfir matnum. Síðan tók hann brauð, braut það og rétti þeim.
31 And their eyes were opened, and they knew him: and he vanished out of their sight.
Þá var eins og augu þeirra opnuðust og þeir þekktu hann. En þá hvarf hann þeim sýnum.
32 And they said one to the other: Was not our heart burning within us, whilst he spoke in this way, and opened to us the scriptures?
Þeir tóku að ræða saman um hve vel þeim hefði liðið meðan hann talaði við þá úti á veginum og útskýrði fyrir þeim Biblíuna.
33 And rising up, the same hour, they went back to Jerusalem: and they found the eleven gathered together, and those that were staying with them,
Og þeir biðu ekki boðanna, en lögðu af stað aftur til Jerúsalem. Þar fögnuðu postularnir ellefu þeim og aðrir vinir Jesú, með þessum orðum: „Drottinn er sannarlega upprisinn! Hann hefur birst Pétri.“
34 Saying: The Lord is risen indeed, and hath appeared to Simon.
35 And they told what things were done in the way; and how they knew him in the breaking of the bread.
Lærisveinarnir tveir frá Emmaus sögðu þeim þá hvernig Jesús hafði birst þeim er þeir voru á leiðinni og hvernig þeir hefðu þekkt hann þegar hann braut brauðið.
36 Now whilst they were speaking these things, Jesus stood in the midst of them, and saith to them: Peace be to you; it is I, fear not.
Allt í einu, meðan þeir voru að tala um þetta, stóð Jesús sjálfur mitt á meðal þeirra, heilsaði þeim og sagði: „Friður sé með ykkur.“
37 But they being troubled and frightened, supposed that they saw a spirit.
Lærisveinarnir urðu skelfingu lostnir og héldu að þeir sæju vofu!
38 And he said to them: Why are you troubled, and why do thoughts arise in your hearts?
„Hvers vegna eruð þið hræddir?“spurði hann. „Hvers vegna efist þið um að þetta sé ég?
39 See my hands and feet, that it is I myself; handle, and see: for a spirit hath not flesh and bones, as you see me to have.
Lítið á hendur mínar og fætur. Þið sjáið það sjálfir að þetta er ég. Komið við mig og gangið úr skugga um að ég er ekki vofa. Vofur hafa ekki líkama eins og þið sjáið mig hafa.“
40 And when he had said this, he shewed them his hands and feet.
Meðan hann var að tala, rétti hann út hendur sínar, svo að þeir gætu séð naglaförin, og hann sýndi þeim einnig særða fæturna.
41 But while they yet believed not, and wondered for joy, he said: Have you any thing to eat?
Þarna stóðu þeir og vissu ekki hverju þeir ættu að trúa. Þeir voru í senn fullir gleði og efasemda. „Hafið þið nokkuð að borða?“spurði Jesús.
42 And they offered him a piece of a broiled fish, and a honeycomb.
Þeir réttu honum stykki af steiktum fiski,
43 And when he had eaten before them, taking the remains, he gave to them.
Sem hann neytti fyrir augum þeirra.
44 And he said to them: These are the words which I spoke to you, while I was yet with you, that all things must needs be fulfilled, which are written in the law of Moses, and in the prophets, and in the psalms, concerning me.
Hann sagði: „Munið þið ekki að þegar ég var með ykkur, þá sagði ég ykkur að allt, sem skrifað væri um mig af Móse, spámönnunum og í Sálmunum, yrði að rætast.“
45 Then he opened their understanding, that they might understand the scriptures.
Síðan opnaði hann hjörtu þeirra til að þeir gætu skilið þessa staði í Biblíunni,
46 And he said to them: Thus it is written, and thus it behoved Christ to suffer, and to rise again from the dead, the third day:
og sagði svo: „Fyrir löngu var ritað að Kristur yrði að líða og deyja og rísa síðan upp frá dauðum á þriðja degi,
47 And that penance and remission of sins should be preached in his name, unto all nations, beginning at Jerusalem.
og að svohljóðandi gleðiboðskapur ætti að berast frá Jerúsalem út til allra þjóða: Allir þeir sem iðrast og snúa sér til mín, munu fá fyrirgefningu syndanna.
48 And you are witnesses of these things.
Þið hafið séð þessa spádóma rætast.
49 And I send the promise of my Father upon you: but stay you in the city till you be endued with power from on high.
Ég mun senda heilagan anda yfir ykkur, eins og faðir minn lofaði. Segið engum frá þessu enn sem komið er, en bíðið hérna í borginni þar til heilagur andi kemur og fyllir ykkur krafti frá Guði.“
50 And he led them out as far as Bethania: and lifting up his hands, he blessed them.
Eftir þetta fór Jesús með þá út að veginum, sem liggur til Betaníu, og þar lyfti hann höndum sínum til himins og blessaði þá.
51 And it came to pass, whilst he blessed them, he departed from them, and was carried up to heaven.
En meðan hann var að blessa þá, hvarf hann sjónum þeirra og fór til himna.
52 And they adoring went back into Jerusalem with great joy.
Lærisveinarnir tilbáðu hann og sneru aftur til Jerúsalem gagnteknir fögnuði.
53 And they were always in the temple, praising and blessing God. Amen.
Þeir héldu sig síðan stöðugt í musterinu og lofuðu Guð.
