< Proverbs 1 >
1 Proverbs of Solomon, son of David, king of Israel:
Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
2 to know wisdom and instruction; to discern the words of understanding;
Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 to receive the instruction of wisdom, righteousness and judgment, and equity;
Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
4 to give prudence to the simple, to the young man knowledge and discretion.
Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 He that is wise will hear, and will increase learning; and the intelligent will gain wise counsels:
Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 to understand a proverb and an allegory, the words of the wise and their enigmas.
Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
7 The fear of Jehovah is the beginning of knowledge: fools despise wisdom and instruction.
La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 Hear, my son, the instruction of thy father, and forsake not the teaching of thy mother;
Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
9 for they shall be a garland of grace unto thy head, and chains about thy neck.
Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 My son, if sinners entice thee, consent not.
Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 If they say, Come with us, let us lay wait for blood, let us lurk secretly for the innocent without cause;
Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
12 let us swallow them up alive as Sheol, and whole, as those that go down into the pit; (Sheol )
Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol )
13 we shall find all precious substance, we shall fill our houses with spoil:
Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
14 cast in thy lot among us; we will all have one purse:
Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
15 — my son, walk not in the way with them, keep back thy foot from their path;
Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 for their feet run to evil, and they make haste to shed blood.
Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
17 For in vain the net is spread in the sight of anything which hath wings.
Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
18 And these lay wait for their own blood; they lurk secretly for their own lives.
Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 So are the paths of every one that is greedy of gain: it taketh away the life of its possessors.
Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 Wisdom crieth without; she raiseth her voice in the broadways;
La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
21 she calleth in the chief [place] of concourse, in the entry of the gates; in the city she uttereth her words:
Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
22 How long, simple ones, will ye love simpleness, and scorners take pleasure in their scorning, and the foolish hate knowledge?
Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 Turn you at my reproof: behold, I will pour forth my spirit unto you, I will make known to you my words.
Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 Because I have called, and ye refused; I have stretched out my hand, and no one regarded;
Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 and ye have rejected all my counsel, and would none of my reproof:
Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 I also will laugh in your calamity, I will mock when your fear cometh;
Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 when your fear cometh as sudden destruction, and your calamity cometh as a whirlwind; when distress and anguish come upon you:
Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 — then will they call upon me, but I will not answer; they will seek me early, and shall not find me.
Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
29 Because they hated knowledge, and did not choose the fear of Jehovah;
Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
30 they would none of my counsel, they despised all my reproof:
Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
31 therefore shall they eat of the fruit of their way, and be filled with their own devices.
Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
32 For the turning away of the simple shall slay them, and the prosperity of the foolish shall cause them to perish.
Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 But whoso hearkeneth unto me shall dwell safely, and shall be at rest from fear of evil.
Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.